مـلـخـص تناول هذا البحث " أسلوب الحوار فی سوره الکهف " وقد توزعت الدراسه فی ثلاثه فصول کالآتی: قد تناول الفصل الأول أربعه مباحث: المبحث الأول خصّ بدراسه مفاهیم الحوار من وجهه النقاد والأدباء، وبیان مفاهیم الکلمات ذات الصله بمفهوم الحوار کالجدال، والمناظره، والمحاجه. ومبحث اختص بعلاقه الحوار بالأنواع الأدبیه، ومبحثان آخران تناولا آداب الحوار وأهدافه. وأما الفصل الثانی فهو معنون بدراسه الحوار فی القرآن الکریم، وقد ضمّ أربعه مباحث؛ المبحث الأول یشیر إلی أنواع الحوار الأدبی فی القرآن الکریم مع ذکر مسوغاته الفنیه. والمبحث الثانی یطرح موضوعات الحوار فی القرآن الکریم. والمبحث الثالث تناول الأسالیب البلاغیه للحوار بأنواعها الخبریه والإنشائیه فی القرآن الکریم. والمبحث الأخیر تطرح الصور البیانیه للحوار فی القرآن الکریم. وأما الفصل الأخیر فتناول سته مباحث، حول موضوع سوره الکهف بشکل عام، و أنواع الحوار فی قصص سوره الکهف، و موضوعات الحوار و أسالیبه الخبریه والإنشائیه فی هذه السوره مع بیان الوجوه البلاغیه، و مبحث ذکرت فیه عناصر قصص السوره کالشخصیات، والأحداث، والزمان والمکان، والسرد والحوار، وفی ختام الفصل تحدثت عن الصور البیانیه للحوار فی هذه السوره الکریمه. وقد توصلت الدراسه إلی النتائج التالیه: * الحوار عنصر أساسی من عناصر القصه، وله دور بارز فی القرآن الکریم و لاسیما فی قصصه، وللحوار علاقه وثیقه بالفنون الأدبیه مثل المسرحیه، والروایه، والقصه، ویعطی للقصه القوه والحیاه، وهو کالروح تسری فی کیان العمل القصصی. * کشف البحث عن حضور الحوار فی القرآن الکریم حضوراً بارزاً و قصصه، وخاصه قصص سوره الکهف علی المستویات المختلفه بأنواعها المتنوعه، مثل الحوار البشری ( الحوار الخارجی والداخلی، والحوار الفردی والجمعی، والحوار المبهم والمحدد، و...) والحوار غیر البشری مثل حوار الملائکه، والجنّ، والجماد و... والحوار الغیبی أو حوار السماء مع ذکر مسوّغاته الفنیّه. * قد کشفت الجمل الإنشائیه الطلبیه عن معانٍ کثیره تجاوزت المعانی المباشره کالتقریر، والإرشاد، والتوبیخ، والحث والترغیب، والإنکار، والنفی. وتعتمد علی توصیل الفکره الدینیه بصوره مختصره سریعه، بدا ذلک من خلال التقدیم والتأخیر وعدم الإطناب فی حوارات قصص السوره. * قد کانت الصور البیانیه مثل التشبیه، والاستعاره، والکنایه أکثر حضوراً فی حوارات قصص سوره الکهف بالنسبه للمجاز، فکان التشبیه البلیغ أکثر استخداماً من أنواع التشبیه الأخری لما فیه من إیجاز فی عرض المقصود، وهناک دور بارز للتشبیه التمثیل والاستعاره المکنیه. الکلمات الرئیسه: الحوار، سوره الکهف، أنواع الحوار، أسالیب الحوار، الصور البیانیه، عناصر القصه.

چکیده قرآن که سرشار از معارف عالیه و حقایق والا برای هدایت جامعه¬ی بشریت است از جهات گوناگون دارای اعجاز می¬باشد. یکی از وجوه اعجاز آن، فصاحت و بلاغت بی¬نظیر آن می¬باشد. جهت دستیابی به معارف و حقایق والای قرآن باید به تفسیر آیات آن پرداخت. مفسران برای تفسیر آیات قرآن به علومی مانند: ادبیات عرب، علوم بلاغت و صرف و نحو نیازمندند تا بتوانند به ظرایف و دقایق آیات پی ¬ببرند و معارف و حقایق آن را بیان کنند. قواعد بلاغی در تفسیر نقش بسزایی دارد، نادیده گرفتن و عدم توجه به این قواعد باعث می¬شود که مفسر تفسیری ظاهری از آیات ارائه دهد و در بیان حقائق و معارف قرآنی و ظرائف آن که هدف اصلی تفسیر است ناکام بماند. در این پژوهش نگارنده کوشیده است تا تأثیر نکات بلاغی در تفسیر سوره¬ی قصص را مورد بررسی قرار دهد و در حد توانایی خویش به نکات و ظرایف ادبی و بلاغی آیات آن دست یابد. خداوند در سوره¬ی قصص با اشاره به داستان حضرت موسی(ع) و فرعون، مسلمانان (پیش از هجرت) را که در تنگنایی بس نفس گیر و طاقت فرسا قرار داشتند به آرامش فرا می¬خواند. و همچنین سوره¬ی قصص دارای نکات بلاغی متنوع و متعدد می¬باشد که دلیل انتخاب این سوره¬ی مبارکه در این پژوهش می¬باشد. کلید واژه ها: قرآن، سوره¬ی قصص، تفسیر، بلاغت.

ادبیات هر تمدن، نماینده ی آن تمدن و زبان آن واسطه ی ارتباط میان فرهنگ های ملل گوناگون است. به دنبال بروز تأثیرات و تأثرات در میان ادبیات ملل گوناگون، شاخه ای از نقد ادبی به نام ادبیات تطبیقی پدید آمد. مکتب ادبیات تطبیقی به روش آمریکایی، بر اساس وجود شباهت میان آثار ادبی، ناشی از روح مشترک همه ی انسان ها و افتراق میان آنها بررسی می شود. این تحول ادبی، نشانه ی توسعه ی طبیعی تاریخ بشر از قومیت به ملیت و سپس به انسانیت و بشریت می باشد. با این استدلال، نگارنده با بهره گیری از مکتب مذکور، اشعار دو شاعر لبنانی و ایرانی؛ «محمد علی شمس الدین» و «قیصر امین پور» را در حوزه ی ادبیات مقاومت، مورد بررسی قرارداده است. اگرچه درباره ی شاعران مذکور مقالات و کتاب هایی به نگارش درآمده است؛ اما در اغلب این آثار محوریت بررسی عناصر و مضامین شعر مقاومت مورد بی اعتنایی واقع گردیده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد، محمد علی شمس الدین و قیصر امین پور از شاعران توانمند عرصه ی مقاومت به شمار می آیند، که یکی در مبارزات مردم جنوب لبنان علیه اشغالگران صهیونیست و دیگری در جنوب ایران علیه متجاوزان بعثی حضوری مستقیم داشته اند. آنان بدون شناخت از یکدیگر اما با پیروی از اصول و ارزش های انقلابی و اسلامی، اشعاری با معنا و پیام مشابه در زمینه ی مقاومت؛ با موضوعات وطن، طبیعت و ارزش های اعتقادی و فرهنگی سروده اند. با آن که هر دوشاعر دارای اشعاری با محتوا و ویژگی های مقاومت می باشند اما شمس الدین با بکار گیری رمزها و نمادهای پیچیده در اشعار خود، تمایز آشکاری را با اشعار امین پور، که با زبانی نسبتا صریح به مبارزه و مقاومت مردم پرداخته، ایجاد نموده است.

ام محمد باقر (7) پنجمین امام از ائمه دوازده گانه شیعه امامی، به عنوان خلیفه رسول خدا (6) در عصر خود مسئولیت های امامت را به انجام رسانید. شرح و تفسیر قرآن کریم به همراه تبیین سنت نبوی به عنوان بخشی از اقدامات امام محمد باقر (7) سبب شد تا میراثی گرانبها از ایشان درحوزه حدیث شیعه باقی بماند. بررسی روایات بر جای مانده از ایشان به لحاظ کمّی نشان می دهد که حدود 12-10 درصد از احادیث شیعه امامی در منابع روایی معتبرایشان، از امام محمد باقر (7) صادر شده است و از این جهت ایشان سومین جایگاه را در میان امامان شیعه به خود اختصاص داده است. تحلیل کیفی روایات ایشان نیز نشان می دهد که امام باقر (7) نسبت به مسائل و موضوعات مورد نیاز جامعه بازخورد مناسب نشان داده و به صدور حدیث پرداخته است. عصر امام باقر (7) دوران گسترش دیدگاه های فقهی و کلامی بود. از طرفی سیاست «ممنوعیت نقل و نگارش حدیث نبوی» موجب پیدایش عوارض و آفاتی در حدیث نبوی شد و از سوی دیگر اهل بیت پیامبر (6) از مسئولیت حاکمیت و قضاء کنار گذاشته شدند. در این شرایط برای برخی جریان های فقهی، کلامی و... فضای باز سیاسی - اجتماعی فراهم آمد تا به ارائه دیدگاه های خود پرداخته و به نیازهای فزاینده جامعه در عرصه های مختلف پاسخ دهند. در این زمان امام محمد باقر (7) با استفاده از وضع موجود به احیاء و بسط علمی و عملی مکتب تشیع و تبیین دیدگاه اسلام ناب محمدی (6) پرداخت. مکتبی که امام باقر (7) در عصر خود تأسیس نمود، چیزی جز مکتب نبوی نبود. این مکتب بعدها به وسیله سایر ائمه هدی (:) خصوصاً امام صادق (7) و تربیت یافتگان مکتب باقرین (8) توسعه یافت. تحلیل روایات امام باقر (7) نشان می دهد که بخش عمده روایات ایشان فقهی و در درجه بعد اعتقادی است. این آمار نشان دهنده نیازها ومشکلات موجود در عصر آن امام و بازتاب حضور دیدگاه های مختلف در هر یک از این حوزه ها است. پیدایش فرق و مشرب های فکری متعدد (خصوصاً در عرصه فقه و اعتقادات) سبب شد تا امام با صدور احادیث فقهی (در مقیاس وسیع تر) و نیز احادیث اعتقادی و اخلاقی و... به روشن ساختن مسیر حق از باطل و اصلاح علمی و عملی امت اسلام اقدام نموده و در جهت تبیین سنت نبوی همت خویش را به کار گیرد.

رساله ی حاضر، تصحیح قسمت سوم و چهارم از نسخه خطی گرانبهایی است، به نام شرح اللباب فی علم الإعراب که اصل آن به وسیله ی فاضل اسفراینی به رشته ی تالیف درآمده است و محمد زوزنی آن را به زینت شرح، مزیّن کرده است . این کتاب متعلق به قرن هشتم هجری است. موضوع این پایان نامه همانطور که از اسم آن پیداست، علم نحو و به زبان عربی است که شامل یک مقدّمه و چهار فصل است، درمقدّمه درباره کلمه و انواع آن و انواع اعراب بحث شده است. و فصل اول آن که در زمینه اعراب است شامل سه بخش می شود، در بخش اول درباره انواع اعراب در اسم و در بخش دوم درباره انواع اعراب فعل مضارع و در بخش سوم درباره ضمیر بحث شده است . فصل دوم این کتاب که در زمینه معرب و مبنی است، بزرگترین فصل کتاب می باشد. بخش اول این فصل در زمینه مبنی بوده که به بناء لازم و عارض تقسیم می شود و بخش دوم این فصل که معرب است، شامل ممنوع من الصرف و مرفوعات و منصوبات و مجرورات و مجزومات و توابع می شود. فصل سوم کتاب هم در زمینه عوامل است که به سه بخش تقسیم می شود بخش اول درباره فعل و بخش دوم درباره حرف و بخش سوم درباره اسم است . فصل چهارم کتاب در رابطه با اقتضای اعراب است که در سه اصل خلاصه می شود: 1ـ فاعلیت که اقتضای آن رفع است . 2ـ مفعولیت که اقتضای آن نصب است . 3ـ اضافه که اقتضای آن جرّ است . و این حقیر توانستم با همه تلاش خود، دو فصل پایانی این کتاب را تصحیح و مقابله نمایم.

عنوان پایان نامه حاضر، «بررسی تطبیقی علوم مورد نیاز مفسر نزد فریقین» است. شناخت علوم مورد نیاز مفسر و اقسام آن و بازیابی اشتراک و افتراق نظرات فریقین مورد نظر این تحقیق است. در ابتدا به بررسی معنا و مفهوم تفسیر و تأویل و ضرورت آن، شرایط مفسر و تفسیر و علوم مورد نیاز و در ادامه، به معرفی مصادر تفسیر، منابع تفسیر، قواعد تفسیر و روش های تفسیری، رابطه علوم مورد نیاز مفسر با این مباحث و تفاوت ها و شباهت های آن ها با یکدیگر، پرداخته شده است. در ادامه اقسام علوم مورد نیاز و دلیل نیازمندی به هرکدام مطرح شده است. با بررسی تطبیقی این علوم از منظر فریقین، تشابه دیدگاه شیعه و اهل سنت در این خصوص مشاهده شد.

چکیده ندارد.

در باره زندگی و شرح حال حضرت سکینه (ع) دختر امام حسین (ع) روایتها و گزارشهایی ثبت شده که در برخی از آنها احتمال تهمت و افترا می رود. این روایتها شامل زندگی خصوصی و ازدواج ، نقد اشعار شاعران ، قدرت نقادی و داوری ، حمایت از موسیقی و مغنیان و ... می شود. در قرن اخیر روی کردهای متفاوتی نسبت به آن به وجود آمد. برخی همه یا بیشتر این اخبار را درست انگاشته و در کتابهایی چون تاریخ ادب و نقد عربی، تاریخ موسیقی و حقوق زنان به آن استناد کردند. برخی دیگر اماا ، همه یا بیشتر این اخبار را کذب و نادرست و از ساخته های راویان دانسته اند که به دلایل مختلف به این کار پرداخته اند.