اسکندرنام? نظامی یک منظوم? داستانی از نوع حماس? تاریخی است. سرایند? این داستان در پدیدآوردن این اثر به فردوسی نظر داشته، امّا به اذعان خود شاعر از تکرار آنچه فردوسی پیشتر در باب اسکندر گفته پرهیز کرده و به مقوله هایی پرداخته است که تازگی دارد. اسکندرنامه نیز همچون هر اثر داستانی دیگر شامل حوادث و رویدادهای گوناگون و حضور شخصیّت های مختلف است که بروز این حوادث و رفتار شخصیّت های داستانی در موارد مختلف چه بسا زمینه را برای پرداختن به مقوله هایی که رنگ غنایی دارند برای شاعر فراهم ساخته است. اگرچه هر موضوع شعری زبان و تعابیر خاصّ خود را دارد و غالباً شاعران سعی می کنند به این نکته توجّه داشته باشند، با این حال انس و الفت نظـامی با داستـان-های بزمی و غنایی بر این اثر سایه افکنده است و حتّی الفاظ و تعابیری که در توصـیف صحنه های نبرد از آن ها استفاده کرده است رنگ غنایی دارند. نویسند? این پایان نامه با توجّه به تعریف رایجی که برای شعر غنایی شده است و آن را شعری دانسته اند که بیانگر احساسات و عواطف شخصی و حقیقی شاعر است، کوشیده است تا با ارائ? شواهد مختلف به این جنبه های غنایی در اسکندرنامه بپردازد و علاوه بر آن آنچه به طور خاص در ادب غنایی مطرح است و شامل داستان های عاشقانـه می شود در این تحقیق از نظر دور نمانده است.

پیشین? پرداختن به داستان و داستان پردازی در ادبیات فارسی به دوران پیش از اسلام می رسد؛ این موضوع در اوایل، بیشتر به صورت شفاهی و سینه به سینه صورت می گرفت، تا این که در دوره خسرو انوشیروان ساسانی، نهضتی در راه تدوین و گردآوری آثار علمی و ادبی و نیز ترجمه آثار سایر ملت ها به وجود آمد و از این میان به حوزه آثار داستانی نیز توجه ویژه ای شد، آن ها علاوه بر داستان های ایرانی، به ترجمه داستان های دیگر ملت ها نیز همّت گماشتند که از این میان می توان به ترجمه کتاب های کلیله و دمنه و قص? سندباد و... اشاره کرد. این جریان پس از اسلام نیز به حیات خود ادامه داده و کتاب های دیگری نیز در حوز? داستان پردازی در ادبیات فارسی به وجود آمد؛ یکی از این کتاب ها، طوطی نامه ضیاء نخشبی است که به اصلی هندی باز می گردد. طوطی نامه یکی از آثار قابل توجه ادبیات داستانی است که متأسفانه به ابعاد و ویژگی های هنری آن تا کنون توجه کافی نشده است و ضرورت شناخت بهتر ساختار روایت و چگونگی عناصر داستانی یکی از داستان های کهن و نیز بررسی میزان ادبیت متن و کاربرد آرایه های مختلف بیانی و بدیعی و... در آن، نگارنده را بر آن داشت که داستان طوطی نامه را از این منظر مورد پژوهش و بررسی قرار دهد. از مهم ترین یافته های این پژوهش می توان به شگرد تو در تو بودن داستان ها به عنوان برجسته ترین ویژگی روایی آن اشاره کرد که آن را از این منظر، به کتاب هایی نظیر کلیله و دمنه، بختیارنامه، سندباد نامه و به ویژه هزار و یک شب پیوند می دهد؛ مورد دیگر به کارگیری فنون بلاغی گوناگون در بیان داستان ها و از جمله دو عنصر خیال و اسلوب است؛ این موضوع به ویژه در آغاز داستان ها، که با توصیف شب و برآمدن روز همراه است، به اوج می رسد. کلید واژه: داستان، قصه های عامیانه، طوطی نامه، تو در تو بودن، ادبیت.

مصیبت نامه، یکی از مهم ترین مثنوی های به جا مانده از شیخ فریدالدین عطار نیشابوری است. این اثر عرفانی ارزشمند، که نسبت به سایر آثار عطار کم تر مورد توجه قرار گرفته است، دربردارنده ی نکات اخلاقی، عرفانی و اجتماعی سودمندی است. پژوهش حاضر برای شناخت دقیق دیدگاه های عطار در کتاب مصیبت نامه، علاوه برتوجه به نظرات پژوهشگران، به تحلیل مهم ترین منبع قابل اعتماد موجود؛ یعنی سخنان و دیدگاه های خود شاعر در منظومه ی مورد نظر می پردازد. معرفی سبک زبان عطار در مصیبت نامه در سه سطح آوایی، واژگانی و نحوی صورت می گیرد در زمینه ی اندیشه ها نیز، بررسی دیدگاه های عطار نسبت به مسائل مختلف که به فراخور موضوع سخن در کتاب مطرح شده اند، دورنمایی از نوع تفکر و عقاید او را به دست می دهد. عطار با بهره گیری از منابع پایه ای دین، به خصوص قرآن کریم و گاه با برداشت هایی شخصی از عرفان در مصیبت نامه دیدی کل نگر وفرامادی نسبت به دنیا، آخرت و سایر انسان ها ارائه می کند.