نام پژوهشگر: ساناز گودرزی

اندازه گیری مقادیر کم 1و4- دی اکسان حاصل از واکنش های اتوکسیلاسیون با استفاده از خاصیت "فرونشانی فلوئورسانس" برخی از رنگ های آلی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه کاشان - دانشکده شیمی 1392
  ساناز گودرزی   علی غلامی

اتر حلقوی 1و4 –دی اکسان (c_4 h_8 o_2 ) به عنوان یک عامل سرطان زای انسانی طبقه بندی شده است. این ترکیب به عنوان یک محصول فرعی یا افزایشی، در طی تولید برخی از مواد شیمیایی بوجود آمده، به ویژه موادی که در طی واکنش های اتوکسیله شدن، تولید می شوند. 1و4-دی اکسان به عنوان یک محصول افزایشی می تواند درتولید آلکیل اتر سولفات ها (aes) نیز تشکیل شود. یکی از این محصولات، سدیم لوریل اتر سولفات می باشد. سورفکتانت ها و امولسیون های محتوی 1و4-دی اکسان در مواد آرایشی، مواد شوینده و محصولات غذایی، استفاده می شوند. گزارش شده است که در فرایند تولید aes، مرحله ی سولفونه کردن، منبع اصلی تولید 1و4-دی اکسان می باشد. غلظت بسیار کم دی اکسان در مواد شوینده اهمیت استفاده از یک روش حساس با حد تشخیص پایین در این مواد را آشکار می سازد. روش فوتولومینسانس به عنوان روشی مناسب مزیت های فوق را دارد. در این پژوهش دی اکسان ابتدا به روش تقطیر اصلاح شده ی نمونه های مخلوط سورفکتانت از مخلوط جدا شده و ماتریکس نمونه ساده تر شد. نمونه به دست آمده از این مرحله همراه با رنگ آزوی تارترازین و آغاز گر رادیکالی آب اکسیژنه، تحت تابش لامپ uv قرار گرفت تا غلظت های دی اکسان و تارترازین طی فرایند uv/h_(2 ) o_2 دستخوش تغییر شوند. پس ازتابش دهی طی مدت زمان مشخص شدت نشر (?_(emi.)) تارترازین تابش داده شده، متناسب با غلظت دی اکسان می باشد. همین امر مبنای کار برای اندازه گیری غلظت دی اکسان قرار گرفت. منحنی کالیبراسیون در گستره ی 0/50-1/0 ppm خطی شد که از مزیت های بارز روش مذکور است. تعیین مقدار دی اکسان در نمونه های واقعی مانند سدیم لوریل اتر سولفات (به عنوان ماده اولیه) و شامپوها (به عنوان محصول نهایی) نشان می دهد که نتایج به دست آمده از این روش توافق خوبی با نتایج واقعی دارد.