نام پژوهشگر: سیداصغر محمودآبادی

بررسی تحلیلی دگرگونی های سیاسی- اجتماعی مصر در عهد سفیانی (64-40) هجری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  سیروس آزادی   سیداصغر محمودآبادی

چکیده حکومت سفیانیان در مصر، در شرایطی ادامه داشت که مهم ترین اهداف آن، تثبیت حاکمیت در مصر بود. از عزل و نصب های سریع و نابهنگام والیان و کارگزاران مهم ولایت مصر، در این دوره، هم، خبری نیست. گسترش فتوح، به علل گوناگون، مورد توجه و تأکید سفیانیان قرار داشت، والیان مصر این مهم را پی گیری می کردند و دامنه ی متصرفات مسلمان ها را تا «مغرب میانه» کشاندند و سنگ بنای تشکیل ولایت ششم دولت سفیانی را در شمال آفریقا بنا نهادند. در جنگ های دریایی که معاویه اهتمام ویژه ای به آن داشت. مصری ها، گوی سبقت را از سایر ولایات ربودند و پایه ی اساسی «نیروی دریایی مسلمین» را ریختند. هر چند خلافت سفیانی در مصر، به دنبال کسب درآمدهای بیش تری بود، اما پیمان ها و قراردادهایی که از زمان فتح اسلامی با مصری ها بسته شده بود، مورد احترام بود و آزادی مدنی و مذهبی «اهل ذمه» در دوره ی سفیانیان، در عمل ، تضمین شده بود. در طول تاریخ، مجاورت جغرافیایی مصر و عرب ها، به برقراری روابط بین دو منطقه، منجر شده بود. تا جایی که تعدادی از اعراب، پیش از فتوح مسلمانان ، در مصر مستقر بودند، اما فتح اسلامی فرایند ورود آنها را، شتابی کم نظیر بخشید. آنان بیش تر به صورت قبیله ای به مصر آمدند و اقلیتی تأثیرگذار را تشکیل دادند. گروش برخی از قبطی ها به اسلام، که روندی تدریجی بود و جوشش دو قوم در مناسبت های مختلف، تغییرات اجتماعی و فرهنگی محسوسی را در پی داشت. تداوم فعالیت های اقتصادی، و رشد تجارت داخلی و خارجی این سرزمین، زندگی جدیدی را نمایان ساخت. پس از اسلام، مردم مسیحی قبطی، که فرهنگ و نژاد متفاوتی با عرب ها داشتند، زبان و فرهنگ عربی را پذیرا شدند. در حقیقت، تکاپوی روند این تغییر، هسته ی اصلی مسئله ی این نوشتار است و بر این فرض مهم استوار است که، حکومت سفیانی و اموی سهم مهمی در این دگرگونی داشته اند. تلاش برای بررسی ریشه ها و زمینه های تشکیل ملّت «مصراسلامی»، جز بادر نظر گرفتن همه ی متغیرهای مربوط به عصر سفیانیان، به طور کامل، تحقق نخواهد یافت. لذا پژوهش حاضر در پی ارائه ی تحلیلی از حکومت سفیانیان در مصر است. دگرگونی های سیاسی و اجتماعی مصر در آن عهد، پیوندی ناگسستنی با تاریخ صدر اسلام دارد. توصیف و تجزیه و تحلیل رویدادهای آن دوره و بررسی تأثیر و تأثرهای آن در رخدادهای هم زمان با نظام خلافت اسلامی و پی گیری ریشه های تغییرات پایداری که طی قرون نخستین اسلامی در مصر رخ نمود، با استفاده از تفسیر اسناد تاریخی، از اهداف اصلی این نوشتار است. واژگان کلیدی: امویان، سفیانیان، مصر، فتوح، والیان مصر، قبطی ها.

بررسی وتحلیل تشیع امامی در سوریه از فروپاشی عثمانی (1342 ه.ق تا سال 1434 ه.ق)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  علی ملائی   سیداصغر محمودآبادی

با گسترش اسلام و وسعت قلمرو آن، تفکر شیعی به وسیله شیعیان در میان مردم در مناطق مختلف نفوذ کرد. می توان گفت یکی از عوامل اصلی گرایش مردم به تشیع، رفتار و گفتار اهل بیت و یاران صادق و عدالت محور آنها بود. از جمله نقاطی که مذهب و تفکر شیعه در آن رسوخ کرد و در ضمیر و اندیشه مردم جای گرفت سرزمین شام است. تشیع درمنطقه ی شامات از نخستین سالهای ورود اسلام دیده می شود. در دوره ی خلافت عثمان ابوذر به منطقه ربذه شام تبعید می شود و همین هجرت اجباری او زمینه ساز آشنایی مردم با امام علی (ع) شد واین زمینه های شکل گیری تشیع را در این سرزمین مهیا می سازد. ظهورتشیع در سوریه از زمان حضور ابوذرغفاری دراین سرزمین ثبت شده است.سپس در قرون بعد به ویژه در دوران حکومت فاطمیان وحمدانیان تشیع در شام وخصوصا درحلب گسترش یافت.اگر چه در حکومت های سنی مذهب ایوبی وعثمانی با ناملایمتی های بسیاری رودررو شد ولی امروزه درصد قابل توجهی ازجمعیت سوریه شیعه می باشند وروشن شدن چگونگی پیدایش آنها بویژه شیعه دوازده امامی وهمچنین وضعیت تشیع امامی در سوریه در دوره عثمانی وپس از فروپاشی آن تا کنون ، ونیز نقش شیعیان در تحولات فرهنگی منطقه پژوهشی همه جانبه را می طلبد. این پایان نامه پس ازمروری برپیشینه اسلام وتشیع در این سرزمین، به علل گسترش ونفوذ فرق شیعه ونقش شیعیان در تحولات فرهنگی-سیاسی واقتصادی در سوریه، بویژه بعد از فروپاشی امپراتوری عثمانی تا کنون میپردازد. این پژوهش که به صورت بنیادی انجام شده است نوآوریهایی دارد که برای تحقیقات آتی در این عرصه میتواند راهگشای قشر محقق باشد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که برخلاف تصورهمگان، تشیع امامی درسوریه از همان ابتدا وجود داشته وشیعیان به صورت اقلیتی فعال درتحولات مختلف منطقه، تاکنون حضور داشته اند. روش انجام این تحقیق توصیفی-تحلیلی، با استفاده ازمنابع اصلی کتابخانه ای، اسنادی و شفاهی می باشد.