نام پژوهشگر: علی سلطانپور

ارائه یک مدل محلی جهت محاسبه اثر یونوسفر برای استفاده کنندگان گیرنده های تک فرکانسه gps
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1378
  علی سلطانپور   حسین نهاوندچی

یونوسفر لایه ای از اتمسفر میباشد که از ارتفاع 60 کیلومتری تا 1000 کیلومتری سطح زمین گسترش یافته است . در این لایه، گازهای موجود به صورت یونیزه می باشند و انتشار امواج متاثر از چگالی الکترونها موجود و فرکانس موج می باشد. اثر یونوسفر روی امواج gps به صورت تاخیر کد و تقدم فاز ظاهر می شود که مقدار آن وابسته به میزان الکترونهای موجود در مسیر سیگنال و فرکانس سیگنال است . فعالیتهای خورشیدی و میدان مغناطیسی عمده عواملی هستند که مقدار الکترونها را تحت تاثیر قرار می دهند. خطای فاصله ناشی از این تاخیر بر روی امواج gps از یک متر تا بیش از 100 متر تغییر می کند. استفاده از گیرنده های دو فرکانسه می تواند بخش عمده ای از این خطا را در کارهای دقیق حذف نماید ولی در مواردی که فقط از اطلاعات یک فرکانس استفاده می شود یا گیرنده دو فرکانسه در دسترس نیست ، باید این خطا را که در مواقع حداکثر فعالیت خورشیدی به چند ppm نیز میرسد. به طریقی مدله و حذف نمائیم. روشهای ارائه شده تاکنون به منظور محاسبه و حذف خطای یونوسفری عبارتند از: استفاده از روشهای تفاضلی در طولهای کوتاه، مدلسازی تاخیر یونسفری به روشهای مختلف و استفاده از روش واگرایی که در این پایان نامه مدل چهار پارامتری و روش واگرایی مورد بررسی قرار گرفته و نتایج حاصله با مقادیر بدست آمده از اطلاعات دو فرکانسه (ionospheric free) و مدل کلولوچار مقایسه می شود. مدلهای مختلفی تاکنون برای محاسبه تاخیر یونوسفری ارائه شده اند ول به دلیل پیچیده بودن تغییرات در لایه یونوسفری قادر به حذف کامل اثر یونوسفری نمی باشند. به همین دلیل در اینجا از یک مدل چهار پارامتری برای مدلسازی یونوسفر استفاده شده است که از اطلاعات دو فرکانسه موجود در منطقه استفاده می کند. با استفاده از این روش که در آن از مشاهدات فاز (li-l2) استفاده می شود. اثر یونوسفر روی دو طول باز 15 و 72 کیلومتری به ترتیب به میزان 1/68 و ppm1/07 کاهش یافت . در ادامه پایان نامه روش واگرایی به عنوان یک روش مناسب که تنها از مشاهدات یک فرکانس استفاده می کند، مورد استفاده قرار گرفت . با اعمال این روش که از مشاهدات فازli کد c/a استفاده می کند، اثر یونوسفر روی طول باز 72 کیلومتری به میزان ppm0/85 کاهش یافت ولی در مورد طول باز 15 کیلومتری به دلیل نویز زیاد مشاهدات ، بهبود دقت مشاهده نگردید.