نام پژوهشگر: مهرداد امیری

ماهیت زبان نزد ویتگنشتاین اول ودوم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1389
  مهرداد امیری   محمد علی اژه ای

ویتگنشتاین یکی از پرنفوذ ترین فیلسوفان قرن بیستم است .به باور بسیاری از صاحب نظران او دارای دو دوره ی فکری- فلسفی متمایز ازهم بوده است و به نوعی این دو دوره را می توان دو واکنش متفاوت او نسبت به مسئله ی زبان دانست . او در فلسفه ای متقدمش اشتباهات فیلسوفان سنتی را برخاسته از بدفهمی منطق زبان می داند و در پی آن است که با نظریه تصویری معنایش آنها را کنار نهد، اما با وجود تلاش های فراوانش همچنان رگه های از دوگانه انگاری سنتی را می توان در بحث آنچه می توان گفت وآنچه نمی توان گفت تراکتاتوس یافت. از سویی تمایز میان نماد و علامت هم یکی از جنبه های مهم تفکر فلسفی او در دوران متقدمش محسوب می شودکه وابستگی شدیدی به ماهیت گزاره و به تبع آن به زبان دارد.ویتگنشتاین در پی آن است که مستقیماً با جهان ارتباط برقرار کند و این ارتباط را با گزاره های بنیادین ایجاد میکندکه هم سازنده ی گزارهای غیر بنیادین محسوب می شوند و هم صدق و کذب آنها وابسته به این گزارهاست است . ویتگنشتاین پس از چند سال تفکرات دوران متقدمش را مورد انتقاد قرار داد و وارد دوران متأخر تفکرش شد.او در تلاش متأخرش با بحث بازی های زبانی اعتقاد به یک زبان ایدئال را که به نوعی برخاسته از نظریه تصویری معنای دوران متقدم تفکرش است را کنار می نهد و معنا را عبارت از کاربرد واژه در زمینه و متنی که در آن مورد استفاده قرار می گیرد می داند، از سوی دیگر او اعتقاد به وجود یک زبان خصوصی یعنی نشانه های که تنها دلالتی برای یک نفر داشته باشند و تنها برای یک شخص معنا دار باشند و از نظر دیگران کشف نشدنی باقی بمانند را، یک توهم محض می داند و معتقد است که زبان را همراه معیارهای عمومی یعنی معیارهای مرتبط با رفتارها و اوضاع اجتماعی یاد می گیریم.