نام پژوهشگر: سعید حقیر

جستاری معناشناسانه پیرامون تزیینات معماری دوران قاجار (مدرسه مطهری و کاخ گلستان)
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده هنر و معماری 1391
  آذر مرتضوی   ویدا نوروز برازجانی

هدف تحقیقی و موضوعی این پایان نامه طرح و تبیین معنا و چگونگی ساز و کار تولید آن در تزئینات وابسته به معماری و به طور اخص در دو بنای دوره قاجار بوده است. بنای شمس العماره از مجموعه کاخ گلستان و دیگری مدرسه عالی شهید مطهری. در این میان تزئینات به معنای هر گونه خصوصیت زینتی که بتواند نیازهای زیبایی شناختی و جامعه شناختی را فراتر از هدف کاربردیش برآورده نماید؛ و نشانه شناسی به عنوان چهارچوب نظری ای که بر معنا و تفسیر تأکید دارد؛ مورد استفاده قرارگرفته است. نشانه شناسی به کمک عناصر و المان های طرح شده در آن، الگوی ارتباطی مبتنی بر انتقال را به چالش می کشد و اذعان می دارد که نشانه ها صرفاً معنا را حمل نمی کنند. بلکه یک رسانه را تشکیل می دهند که معنا در آن تولید می گردد. نشانه شناسی نشان می دهد که معنا به طور منفعل دریافت نمی شود بلکه صرفاً در فرآیند فعال تفسیر به وجود می آید. بر این اساس استخراج مضامین مختلف نقوش و شناخت معانی آنها و در سطحی بالاتر تبیین و تفسیر معانی نظام تزئینات این دو بنا، به کمک رمزگانی که در بستر فرهنگی و اجتماعی دوران قاجار، شکل گرفته؛ از دستاوردهای این تحقیق است.