در بخش مرکزی افیولیت های شمال سبزوار (کوه سیاه)، بخشی از یک سکانس گوشته ای مشتمل بر هارزبورژیت ها، لرزولیت ها به همراه دونیت ها رخنمون دارند. هارزبورژیت ها مهمترین واحدهای سنگی تشکیل دهنده سکانس گوشته ای بوده و علاوه بر این، دونیت ها نیز به صورت دایک و یا لنزهای نامنظم (discordant) در داخل پریدوتیت های میزبان دیده می شوند. پیروکسنیت ها به همراه ورلیت ها از دیگر واحدهایی می باشند که در داخل پریدوتیت ها به صورت لنزهای کومولایی دیده می شوند. دایک هایی با ترکیب دیابازی - گابرویی و همچنین گابروپگماتیتی سکانس گوشته ای افیولیت های سبزوار را قطع می نمایند. وجود دایک ها و لنزهای دونیتی نامنظم، رگه های پیروکسنیتی تا ورلیتی منظم (concordant) همراه با وجود کلینوپیروکسن های نسل دوم، الیوین، اسپینل های کرمی شکل غنی از آلومینیم و حتی پلاژیوکلاز در این رگه های پیروکسنیتی - لرزولیتی و در پریدوتیت های میزبان شواهدی مبنی بر واکنش مذاب - گوشته در سکانس پریدوتیتی سبزوار می باشند. درصد فورستریت الیوین موجود در پریدوتیت های مورد مطالعه از 90 تا 97 درصد در تغییر می باشند. میزان آلومینیم ارتوپیروکسن موجود در هارزبورژیت های مورد مطالعه پائین بوده و گرایش به ارتوپیروکسن موجود در پریدوتیت های جلوی قوس نشان می دهند. کلینوپیروکسن موجود در هارزبورژیت ها نیز دارای میزان اکسید آلومینیم و تیتان پائینی بوده و گرایش به پریدوتیت های جلوی قوس داشته در حالی که این کانی در لرزولیت ها دارای میزان اکسید تیتان و آلومینیم بالاتری بوده و در محدوده پریدوتیت های اقیانوسی واقع می گردند. اسپینل موجود در لرزولیت ها دارای عدد کروم پایینی بوده در حالی که اسپینل موجود در هارزبورژیت ها با عدد کروم بالاتری مشخص می گردد. دایک های تزریق شده در سکانس گوشته ای افیولیت های سبزوار با تهی شدگی در ta-na و غنی شدگی در lile (و با نسبت بالای th/yb) مشخص شده و خصوصیات سری های مرتبط با زون های فرورانش را نشان می دهند. با توجه به خصوصیات ژئوشیمیایی پریدوتیت ها (به همراه خصوصیات ژئوشیمیایی دایک های تزریق شده در این سکانس گوشته ای)، به نظر می رسد که تکامل این سکانس گوشته ای در ارتباط با یک محیط فرارانش می باشد.

منطقه مورد مطالعه در شمال و شمال غرب سبزوار واقع است. واحدهای سنگی در منطقه مورد مطالعه شامل واحدهای دگرگونی، واحدهای سنگی افیولیتی، واحدهای ولکانیکی و ولکانوسدیمنتری به سن سنوزوئیک می باشند. قدیمی-ترین واحدهای سنگی موجود در منطقه، واحدهای افیولیتی بوده و سنی معادل کرتاسه فوقانی دارند. واحدهای سنوزوئیک که در شمال افیولیت های سبزوار رخنمون دارند عبارتند از واحدهای آتشفشانی-رسوبی ائوسن، میکرودیوریت ها به همراه آمفیبول آندزیت های میوسن، سنگ های آلکالن میوسن و گنبدهای داسیتی پلیوکواترنر. براساس مطالعات پتروگرافی ترکیب سنگ شناسی سنگ های منطقه ازآندزیت، تراکی آندزیت تا داسیت متغیر می باشد. با توجه به ویژگی های ژئوشیمیایی (تهی شدگی tnt، غنی شدگی عناصر نادر خاکی سبک نسبت به عناصر نادر خاکی سنگین و...)(شکل 4-11- ب،ج ود،4-12-ب،ج و د) سنگ های آتشفشانی جوانتر منطقه دارای سرشت کالکوآلکالن وابسته به کمان های ماگمایی می باشند. عدم تهی شدگی در عناصرnb- ta و هم چنین ti برای نمونه های قدیمی(4-12-الف)، نشان دهنده گرایش آن ها به سری آلکالن و تشکیل آنها از یک منشا گوشته ای غنی شده از تیپ oib می باشد. براساس نمودارهای تمایز کننده جایگاه تکتونیکی(شکل 6-1 تا6-6)، نمونه های جوان منطقه در محدوده کمان های آتشفشانی مرتبط با فرورانش و نمونه های قدیمی در محدوده کمان های جزایر اقیانوسی و بازالت های- درون صفحه ای قرار می گیرند. براساس ویژگی های ایزوتوپی، از جمله نمودار تغییرات ایزوتوپ های143nd/144nd در مقابل 87sr/86sr(شکل 5-1)، نمونه های مورد مطالعه از آرایش گوشته ای تبعیت می نمایند. این امر همراه با غنی شدگی در الگوی عناصر نادر خاکی بهنجار شده نسبت به کندریت و عناصر کمیاب بهنجار شده نسبت به گوشته، نشان دهنده منشأ گرفتن مذاب مادر آنها از یک گوشته غنی شده می باشند، همچنین از نظر تغییرات? ndi در برابر 87sr/86sri (شکل 5-5)، نمونه های مورد مطالعه در محدوده oib و iab پلات می شوند.

چکیده ندارد.