منابع آب زیرزمینی دومین منبع آب شیرین موجود در جهان است و حدود یک سوم جمعیت جهان وابسته به آن می باشد. هدف از این مطالعه ارزیابی و تهیه نقشه پهنهبندی کیفی و تعیین میزان آسیبپذیری منابع آب زیرزمینی دشت بجنورد با توجه به پارامتر های مختلف انسانی و طبیعی می باشد . و تلاش برای پیشگیری از آلودگی آبهای زیرزمینی و شناسایی مناطق مستعد به حضور آلودگی می باشد. با استفاده از مدل drastic پارامترهایی که در سیستم هیدروژئولوژیکی کنترل کننده آلودگی آب زیرزمینی می باشد اندازه گیری و نقشه های پهنه بندی شاخص آسیب پذیری دشت بجنورد تهیه گردید و با استفاده از تحلیل حساسیت تک پارامتر تاثیر گذاری پارامترهای دارستیک بررسی شد و صحت سنجی با استفاده از غلظت یون نیترات در آبهای زیرزمینی کل دشت بررسی شد . نتایج نشان داد که شاخص آسیب پذیری دشت بجنورد بر اساس شاخص دراستیک بین 56 تا 148 متغیر بوده وبه ترتیب 20،31،36 و 13 درصد منطقه دارای آسیب پذیری بدون خطر، خیلی کم، کم تا متوسط می باشد. و نتایج حاصل از تحلیل حساسیت تک پارامتر نشان داد که پارامتر محیط غیر اشباع بیشترین تاثیر را در شاخص آسیب پذیری دارد و بعد از آن به ترتیب بیشترین تاثیر را پارامترهای هدایت هیدرولیکی، محیط آبخوان، تغذیه خالص، محیط خاک، عمق سطح آب و توپوگرافی دارند. صحت سنجی با استفاده از غلظت یون نیترات در آبهای زیرزمینی دشت نشان میدهد که ضریب همبستگی بین یون نیترات وشاخص دراستیک همپوشانی بسیار نزدیکی بین توزیع پتانسل آسیب پذیری دشت و میزان غلظت نیترات وجود دارد. با توجه به نتایج اخذ شده، دشت بجنورد از لحاظ میزان پتانسل آسیب پذیری آبخوان به آلودگی در مرحله خیلی کم با 31درصد منطقه و کم تا متوسط با 20درصد منطقه قرار دارد یعنی حساسیت دشت به آسیب پذیری طبق رتبه بندی روش دراستیک خیلی کم و کم تا متوسط است چون بیشترین درصد شاخص آسیب پذیری مربوط به این دو محدوده میباشد.

امروزه افزایش جمعیت و به دنبال آن توسعه صنایع جهت رفع نیازهای آنها باعث افزایش تولید پسماندهای صنعتی و نیز پیدایش پسماندهای خطرناک جدید شده است. صنایع آهن و فولاد نیز از این قاعده کلی مستثنی نبوده و هر ساله مقادیر زیادی پسماند عادی، صنعتی و ویژه تولید می نمایند. در این مطالعه که با هدف بررسی کمی و کیفی پسماندهای عادی و خطرناک صنعتی تولیدی در صنایع آهن و فولاد استان یزد به عنوان یکی از قطبهای تولید فولاد کشور صورت گرفت، از روش توصیفی استفاده شده که بدین منظور اطلاعات بوسیله پرسشنامه و نیز بازدید میدانی جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که 7 نوع پسماند عادی در مجموع به میزان 1242 تن در سال و 13 نوع پسماند صنعتی عمده به میزان سالانه 211116 تن در صنایع آهن و فولاد استان یزد تولید می شود که از این تعداد پسماند صنعتی، 4 نوع آن پسماند ویژه می باشد. همچنین نتیجه گیری شد که مدیریت پسماند در این دسته از صنایع استان ضعیف بوده و عمده پسماندهای تولیدی به صورت غیراصولی دفع می گردند که این مشکل ناشی از نداشتن برنامه جامع مدیریت پسماند و آگاهی نداشتن مدیران اجرایی از نحوه مدیریت پسماند و نیز به کارگیری کارشناسان غیرمرتبط با این بحث می باشد. کلمات کلیدی: پسماند عادی، پسماند صنعتی، پسماند ویژه، مدیریت پسماند، صنایع آهن و فولاد