تحقیق حاضر به منظور شناسایی تنوع آللی موجود در ژن فاکتور نکروز تومور آلفا (tnf?) در گوسفند نژاد ماکوئی با استفاده از روش واکنش زنجیره ای پلی مراز(pcr) و تفاوت فرم فضایی رشته های منفرد (sscp) انجام گرفت. برای این منظور تعداد 100 رأس گوسفند از مرکز پرورش و اصلاح نژاد واقع در شهرستان ماکو به طور تصادفی انتخاب و نمونه های خون جمع آوری شدند.dna ژنومی از نمونه های خون استخراج شد و قطعه ای به اندازه 273 جفت باز شامل قسمتی از اگزون 4 و ناحیه ترجمه نشده ?3 (utr?3) ژن tnf? با استفاده از pcr تکثیر شد. الکتروفورز محصولات pcr براساس روش sscp، منجر به شناسایی الگوهای باندی متفاوت در جمعیت گوسفندان مورد مطالعه شد. برای این جایگاه از ژن tnf?، سه آلل a، o و r به-ترتیب با فراوانی های 33/73 ، 78/17 و 89/8 درصد و سه ژنوتیپ aa ، ao و ar به ترتیب با فراوانی های 67/46 ، 56/35 و77/17 درصد شناسایی شدند. مقدار هتروزیگوتی مشاهده شده و تعداد آلل موثر برای این جایگاه به ترتیب 5333/0 و 73/1 بدست آمد. آزمون مربع کای نشان داد که جمعیت گوسفندان ماکوئی در حالت تعادل هاردی- واینبرگ قرار ندارند )05/0>(p. براساس نتایج بدست آمده از این پژوهش می توان گفت که تنوع ژنتیکی ژن tnf? در گوسفند نژاد ماکوئی نسبتاً بالا بوده بطوریکه می تواند در برنامه های اصلاح نژادی مد نظر قرار گیرد.

در مطالعه حاضر برای شناسایی چند شکلی ناحیه اگزون 2 ژن mhc (مجتمع اصلی سازگاری بافتی) در جمعیت گوسفندان نژاد ماکوئی مرکز پرورش و اصلاح نژاد استان آذربایجان غربی، از تعداد 90 گوسفند خون گیری انجام گرفت. dna ژنومی از نمونه های خون استخراج گردید و قطعه ای به اندازه 279 جفت باز از ناحیه اگزون 2 ژن mhc با استفاده از واکنش زنجیره ای پلی مراز تکثیر شده و محصولات pcr بدست آمده به وسیله آنزیم برشی rsai هضم شدند و بر روی ژل آگارز دو درصد الکتروفورز گردیدند. نتایج بدست آمده حاکی از وجود 10 نوع آللa ،b ،e ،f ،i ،m ،o ،p ،q وv در این جایگاه بود که فراوانی آنها در کل جمعیت به ترتیب 56/47%، 76/9%، 83/1%، 66/3%، 49/5%، 22/1%، 98/10%، 15/9%، 54/8% و83/1% محاسبه شد. تعداد 18 ترکیب ژنوتیبی aa،ab ،ae ،ff ،am ،bo ،eo ،io ،om ap ،bp ،op ،pp ،aq ،oq ،pq ، qq وav شناسایی شدند که فراوانی ژنوتیپی محاسبه شده آنها در جمعیت به ترتیب برابر 70/31%، 85/15%، 21/1%، 65/3%، 21/1%، 43/2%، 43/2%، 97/10%، 21/1%، 87/4%، 21/1%، 65/3%، 65/3%، 87/4%، 21/1%، 21/1%، 87/4%، 65/3% بدست آمد. شاخص هتروزیگوتی و تعداد آلل موثر برای این جایگاه به ترتیب 7314/0%، 72/3% بدست آمد. آزمون مربع کای برای گوسفندان ماکوئی مرکز پرورش و اصلاح نژاد استان آذربایجان غربی نشان داد که جامعه در تعادل هاردی-واینبرگ قرار ندارد. بر اساس نتایج بدست آمده می توان نتیجه گیری نمود که ژنوتیپ های لوکوس مورد مطالعه تحت تأ ثیر عوامل تغییر دهنده مانند انتخاب، جهش و یا مهاجرت بوده است.

چکیده ندارد.