چکیده تعیین ویزگی های بیولوژیکی و مولکولی فیتوپلاسمای همراه با زردی مو در استان های فارس و لرستان بوسیله ی: الهام صالحی ابرقوئی زردی فیتوپلاسمایی یکی از بیماری های مهم و اقتصادی انگور در بسیاری از نقاط جهان است. در بازدید های سال های1391 و1392علائمی شبیه به علائم زردی فیتوپلاسمایی در مناطق موکاری استان های فارس و لرستان مشاهده گردید. با استفاده از سس (cuscuta campestris yank.) عامل زردی از موهای حاصل از کشت قلمه های تهیه شده از مو های دارای علائم در استان های فارس و لرستان به پروانش و بادنجان و با استفاده از پیوند از پروانش به پروانش انتقال داده شد و در پروانش های مایه زنی شده علائم بارز بیماری های فیتوپلاسمایی ظاهر شد. در آزمون‏ واکنش زنجیره ای پلیمراز( pcr) مستقیم با استفاده از جفت آغازگر p1/p7 قطعه مورد انتظار( 1800 جفت باز از اپرون ار ان ای ریبوزومی ) تنها در نمونه های پروانش مایه زنی شده تکثیر شد. در آزمون دو مرحله‏ای با استفاده از جفت آغازگر p1/p7 در دور اول و r16f2n/r16r2 در دور دوم قطعه مورد انتظار( 1200 جفت باز از ژن ار ان ای ریبوزومیs16 در 12 نمونه از 20 نمونه مو دارای علائم در تاکستان های استان های فارس و لرستان ، موهای علائم دار حاصل از کشت قلمه های تهیه شده از موهای دارای علائم در طبیعت و پروانش های مایه زنی شده تکثیر شد، لکن بوته های بادنجان مایه زنی شده از لحاظ آلودگی به فیتوپلاسما منفی بودند. کلمات کلیدی: زردی انگور، فیتوپلاسما، انتقال با سس، بررسی مولکولی و گروه آر ان ای ریبوزوی 16srxii محصول pcr مستقیم جدایه‏های فارس و لرستان همسانه‏سازی و تعیین ترادف شد و به ترتیب تحت رس شمارهای kf130967 و kf130968 در بانک جهانی ترادف‏ها ثبت گردید. جستجو با برنامه بلاست نشان داد که فیتوپلاسماهای عامل زردی مو در فارس و لرستان در بین ترادف های موجود در بانک جهانی ترادف‏ها، بیشترین شباهت را با فیتوپلاسماهای گروه ار ان ای ریبوزومی تورم جوانه (stolbur, 16srxii) دارند. مقایسه چند شکلی طولی قطعات برشی (rflp) حقیقی با استفاده از محصول پی سی آر دو مرحله ای و rflp مجازی با استفاده از ترادف ناحیه تکثیری جفت آغازگر r16f2n/r16r2 نشان داد که فیتوپلاسماهای زردی مو در استان های فارس و لرستان از یکدیگر قابل تشخیص نیستند و متعلق به زیر گروهa در گروه 16srxiiمی باشند. با تعیین میزان تشابه نوکلئوتیدی و آنالیزتبارزایی با استفاده از ترادف کامل ژن ار ان ای ریبوزومی s 16 نیز تعلق فیتوپلاسماهای زردی مو در استان های فارس و لرستان به 16srxii-aتایید شد. مقایسه نقوش حاصل از rflp مجازی نشان داد که فیتوپلاسمای عامل زوال مو در استان خراسان جنوبی با فیتوپلاسماهای عامل زردی مو در استان های فارس و لرستان و سایر فیتوپلاسماهای گروهa 16srxii- متفاوت است. این اولین گزارش از وجود بیماری زردی فیتوپلاسمایی در غرب و جنوب ایران می باشد. وجود زردی فیتوپلاسمایی مو در نواحی مختلف نشان می دهد که این بیماری در ایران سابقه طولانی دارد. بررسی ها نشان داده اند که در ایران فیتوپلاسماهائی از گروه های مختلف همراه با بیماری های فیتوپلاسمائی در گیاهان گزارش شده اند. احتمال داده می شود که با بررسی های بیشتر فیتوپلاسماهائی متعلق به گروه هائی غیر از 16srxii نیز در تاک های ایران یافت شود. پیچک صحرائی ( convolvolus arvensis ) به عنوان یکی از میزبان های علفی عامل زردی مو ناشی از فیتوپلاسماهای 16srxii-a گزارش شده است. در تاکستان های شهرستان ابرکوه (استان یزد) جاروک پیچک صحرائی گزارش شده و عامل آن فیتوپلاسمائی از گروه 16srxii معرفی شده است. همراهی فیتوپلاسمائی از گروه 16srxii در پیچک های صحرائی موجود در تاکستان های نواحی مرکزی ایران نیز احتمال وجود بیماری bois noir در این نواحی را قوت می بخشد.

چکیده ندارد.

ویروس موزائیک معمولی لوبیا (bcmv)، ویروس موزائیک زرد لوبیا (bymv) و ویروس مولد موزائیک بذر زاد لوبیا چشم بلبلی (bicmv) از مهمترین ویروس های حبوبات هستند که به ترتیب عامل خسارت زای مهمی روی لوبیا، باقلا و لوبیا چشم بلبلی می باشند. فراوانی این ویروس ها در میزبانهایشان و عدم آگاهی از روابط سرولوژیکی و هویت واقعی این ویروس ها (بویژه bcmv و bicmv) اهمیت شناسایی آنها را جهت ارائه روش های کنترل مشخص می کند. bcmv از لوبیاهای دارای رگبرگ نواری و برگ قاشقی، bicmv از برگ های موزائیکی حاصل از بذور لوبیا چشم بلبلی آلوده و bymv از باقلاهای موزائیکی اطراف شیراز جدا گردیدند و پس از اطمینان از خلوص بیولوژیکی با استفاده از دامنه میزبانی، سرولوژی و وزن مولکولی پروتئین پوششی از لحاظ ماهیت مورد تائید قرار گرفتند. مایه زنی مکانیکی عصاره چشم بلبلی دارای موزائیک (bicmv) در سلمک لکه های موضعی ایجاد نمود. مایه زنی عصاره لوبیای دارای رگبرگ نواری و برگ قاشقی (bcmv) روی گیاهان غیر از لوبیا دائمی ایجاد ننمود و نشانگر محدود بودن دامنه میزبانی این ویروس بود. این ویروس روی چند رقم لوبیا ایجاد موزائیک ، رگبرگ نواری، برگ قاشقی، لکه های موضعی و نکروز سیستمیک نمود. مایه زنی عصاره باقلا با علائم موزائیک (bymv) در عدس سبب ریزبرگی و در سلمک لکه های موضعی ایجاد نمود. خالص سازی bcmv و bymv با استفاده ای سانتریفوژ کردن افتراقی در بافرهای ویژه انجام شد ولی خالص سازی bicmv با استفاده از سانتریفوژ کردن در دورهای پائین و کاربرد peg و نمک طعام انجام گرفت . وزن مولکولی زیر واحدهای پروئتین پوششی این ویروس ها در الکتروفوز در ژل پلی اکریل آمید برای bcmv, bicmv و bymv به ترتیب 34/6، 32/8 و 33/8 کیلو دالتون بدست آمد. بر اساس مطالعات حاضر عامل موزائیک باقلا در فارس ویروس موزائیک زرد لوبیا (bymv) و عامل رگبرگ نواری و برگ قاشقی لوبیا بر اساس دامنه میزبانی و خصوصیات فیزیکوشیمیایی سویه ای از bean common mosaic necrosis virus (bcmnv) می باشد که رابطه سرولوژیکی بسیار نزدیکی با bcmv دارد. همچنین بر اساس دامنه میزبانی و روابط سرولوژیکی عامل موزائیک بذرزاد لوبیا چشم بلبلی واکنش همسان ایجاد کرد. آنتی سرم ویروس عامل موزائیک بذرزاد لوبیا چشم بلبلی (bicmv) با آموده خالص bcmnv ایجاد مهمیزک (spur) نمود. بدین ترتیب دو ویروس مزبور از لحاظ واکنش گیاهی مختلف ، اندازه پروئتین پوششی و خصوصیات سرولوژیکی با هم تفاوت دارند لکن بجهت رابطه سرولوژیکی می توانند سویه های مختلف یک ویروس محسوب شوند. در آزمایش انتقال ویروس با شته، هر سه ویروس با درصد بیشتری توسط شته aphis fabae در مقایسه با شته ههای aphis gossypii و acyrthosiphon pisum منتقل شدند.

علائم بیماری ریشه گنائی چغندرقند (rhizomania) در بسیاری از مزارع چغندرقند فارس و کهگیلویه و بویر احمد مشاهده شد. آزمون الیزا (elisa) با استفاده از آنتی سرم جدایه فرانسوی وجود ویروس زردی نکروتیک رگبرگ چغندرقند (beet necrotic yellow vein virus, bnyvv) را در گیاهان مزبور به اثبات رساند. رنگ آمیزی ریشه های چغندر قند مبتلا با اسیدفوکسین-لاکتوفنول و سپس مشاهده با میکروسکوپ نوری وجود قارچ polymyxa betae را در گیاهان مبتلا نشان داد. برای تعیین رابطه p.betae با bnyvv چهار نوع آزمایش انجام گرفت که عبارت بودند از کاشت گیاهچه های چغندرقند سالم در اطراف بوته های مبتلا به bnyvv، کاشت گیاهچه های چغندرقند سالم در اطراف بوته مبتلا به bnyvv و p. betae کاشت بذر چغندرقند در خاک مزارع سالم و آلوده و اضافه کردن عصاره برگ و ریشه چغندرقند مبتلا بطور جداگانه به خاک حاوی گیاهچه های سالم، انتقال ویروس تنها زمانی صورت گرفت کهp.betae در ریشه چغندرقند منبع ویروس وجود داشت و یا از خاک اطراف ریشه چغندرقند آلوده بدست آمده بود.

چکیده ندارد.

بر اساس گزارش های موجود ویروس های موزائیک معمولی لوبیا (bcmv)، موزائیک زرد لوبیا (bymv) و موزائیک خیار (cmv) عوامل عمده موزائیک در لوبیا کاری های استان فارس و برخی نقاط دیگر ایران هستند. فراوانی علائم موزائیک ویروسی در لوبیاهای استان و عدم آگاهی کافی از نقش هر یک از این عوامل در ایجاد علائم مزبور، تعیین اهمیت ، پراکندگی و نقش هر یک از این ویروس ها را جهت اجرای روش های مناسب کنترل ایجاب می کند. به منظور مطالعه در این زمینه، ابتدا برای ویروس های نامبرده، آنتی سرم و سیستم تشخیص سریع الیزا تهیه گردید. bymv از باقلاهای داری موزائیک ، cmv از باقالاهای دارای علائم لکه قهوه ای و bcmv از لوبیاهای دارای موزائیک ، رگبرگ نواری و برگ قاشقی از اطراف شیراز جدا شدند و پس از خلوص بیولوژیکی با استفاده از دامنه میزبانی، سرولوژی، وزن مولکولی ژنوم و پروتئین پوششی و اندازه پیکره ها، از لحاظ ماهیت مورد تائید قرار گرفتند. این مطالعات ثابت کردن که عامل لکهخ قهوه ای و موزائیک باقلا در فارس بترتیب سویه هائی از ویروس موزائیک خیار (cmv-b) و ویروس موزائیک زرد لوبیا (bymv) می باشند. عامل رگبرگ نواری و برگ قاشقی لوبیا بر اساس دامنه میزبانی، طول پیکره و خصوصیات فیزیکوشیمیائی سویه های از (bcmnv) bean common mosaic necrosis virus تشخیص داده شد که رابطه سرولوژیکی و حیاتی نزدیکی با bcmv دارد. آزمایش های الیزا نشان دادند که bcmnv یا bcmv و یا هر دو، که در آزمون الیزا با آنتی بادی پلی کلونال از هم غیر قابل تشخیص اند، ویروس غالب در تمام مناطق استان می باشد، در حالیکه bymv و cmv درصد پائینی از آلودگی ها را بترتیب در مناطق بوانات و سپیدان ایجاد می کردند و در بسیاری از مناطق هیچ نقشی در موزائیک های موجود نداشتند. علاوه بر این آلودگی های توام بصورت cmv-bcmnv, bcmnv-bymv و یا هر سه ویروس در برخی مزارع مشاهده شد. گسترش و اهمیت bcmnv احتمالا به سبب درصد بالای بذر زاد بودن آن است و بهمین دلیل تهیه بذور عاری از ویروس در کاهش موزائیک و خسارت آن می تواند موثر باشد.