در این پژوهش با استفاده از منابع کتاب خانه ای و اینترنتی به تحلیل و طبقه بندی مقالات و کتابها بر اساس توزیع زمانی ، رویکردهای نقد ادبی ، رویکرد به هشت کتاب، وجود یا عدم وجود رویکرد ، رویکرد موضوعی ، تقسیم موضوعی بر سه محور زبان ، ادبیت و محتوا ، منابع و مآخذ ( فقط مقاله ) و تفکیک رویکرد در زمینه ی شرح ، نقد ، ترجمه و نقاشی ( فقط کتابها ) پرداخته شده است . بر اساس نتایج بدست آمده بیشترین تعداد مقاله در دوره ی اوّل(سال 1332تا1376) بین سالهای 1367 تا 1376 و در دوره ی دوم(سال 1377تا1389) بین سالهای 1383 تا 1386 نوشته شده است و بیشترین تعداد رویکردهای نقد ادبی در دو دوره، متعلق به نقد فنی ، قیاسی و کاربردی است . در زمینه ی موضوعی ، در دوره ی اول عرفان ، فلسفه ی شرق و طبیعت گرایی و در دوره ی دوم طبیعت گرایی ، عرفان و نوع نگاه در صدر ایستاده اند و همچنین در دو دوره به جنبه ی محتوایی آثار سپهری بیشتر پرداخته شده است . در رویکرد به هشت کتاب نیز در دو دوره، صدای پای آب و حجم سبز بالاترین آمار را به خود اختصاص داده اند. در زمینه های فرعی نیز می توان گفت مقاله های دارای رویکرد به مراتب بیشتر از مقاله های بدون رویکرد بوده اند ، اما در زمینه ی منابع یا مآخذ مقاله ها، تفاوت آشکاری بین مقاله های دارای منبع و بدون منبع مشاهده نمی شود. بیشترین تعداد کتاب نیز بین سالهای 1379 تا 1388 با 82 عنوان نوشته شده است . بیشترین تعداد رویکرد نقد ادبی نیز به نقد فنی ، کاربردی و محتوایی متعلق است . فلسفه ی نگاه تازه ، تحلیل اشعار ، صور خیال و صنایع بدیهی موضوعاتی هستند که در کتابها بیشتر به آنها پرداخته شده اند و نیز به جنبه ی محتوایی آثار سپهری بهای بیشتری داده شده است و همچنین صدای پای آب ، مسافر و حجم سبز بیشترین رویکرد را در اشعار سپهری دارا می باشند. در زمینه های فرعی نیز می توان گفت تعداد کتابهایی که به نقد پرداخته، بیشتر است و کتابهای دارای رویکرد در مرتبه ای بالاتر از کتابهای بدون رویکرد قرار دارد .

این پژوهش متضمن فرهنگ وآداب و رسوم وگویش ( زبان ) مردم رشت می باشدونگارنده در این راستا سعی بر آن نموده که نقش فرهنگ مردم این خطه را در تمامی موارد ازجمله در آبادانی شهر ، اقتصاد ، مشاغل ، سبک معماری و دیگر آداب و رسوم مورد بررسی قرار دهد.در این پژوهش سه گزینه مهم نقش اساسی داشته ،ادبیات ، زبان ( گویش ) و آداب و رسوم شهر قدیمی و تاریخی رشت که فرهنگ آن را تشکیل می دهند. در بخش های ابتدایی پژوهش در مورد شناخت هویت تاریخی و جغرافیایی شهر و معرفی جامع و کاملی در مورد جاذبه های دیدنی و صنایع دستی ،آداب و رسوم وباورهای عامیانه رشت توضیح داده شده است. رشت شهری است با سابقه تاریخی کهن و پیشینه درخشان فرهنگی و اجتماعی بسیاری در سطح ملی و توانسته درآن مفاخر بی شماری در زمینه های فرهنگی ، اجتماعی ،دینی و سیاسی به ایرانیان معرفی کند. از جمله حضور تاثیر گذار میرزا کوچک خان در جنبش هایی چون نهضت جنگل و بزرگانی چون صادق احسانبخش ، محمد علی افراشته ، جهانگیر سرتیپ پور ، پرفسور مجید سمیعی و....که هرکدام به تنهایی موجب افتخار و سربلندی یک شهر می باشند. و در باب گویش گیلکی ابتدا خصایص آوایی و دستوری ،ضرب المثل های گیلکی ، قصه ها بیان شده است. سپس در مورد دانش های عامیانه و طب سنتی«گیله تجربه» که موارد متعددی را شامل می شود تحقیق وبررسی شده است .پایان سخن به دلیل اینکه شهر رشت در مسیر ترانزیت بازرگانی ایران با روسیه واروپا قراردارد، اقلیت های مختلفی به این شهر روی آورده اند.

چکیده مطالعه ی فعل های مرکب وپیشوندی درمرصادالعباد وگلستان ،جوامع الحکایات، گامی است برای شناخت قواعد ناظربرساخت فعل های مرکب وپیشوندی درقرن هفتم وارزیابی ساختار آنها درمقایسه با اظهار نظرهای متفاوتی که دستورنویسان دراین زمینه داشته اند. یکی ازویژگی های زبان ، زایایی یا خلاقّیت آن است. خلاقیت زبان را ازجنبه های گوناگون می توان بررسی کرد. درفارسی امروز، دیگرفعل ساده ساخته نمی شود؛ یعنی نمی توان به طورعادی ازاسم یاصفت، فعل ساخت. شمارفعلهای ساده ای که زایایی دارندوازگذشته به ما رسیده بسیار اندک است وازاین شمار اندک بسیاری ازآنها درحال ازبین رفتن ومتروک شدن هستند وجای خود را به فعل های مرکب می دهند ولی از فعل های مرکب نمی توان مشتق به دست آورد. زبان فارسی به ساختن فعل های مرکب گرایش دارد.با توجه به نتایج بدست آمده فعل مرکب کنایی ، مرکب پیشوندی، فعل مرکب پویا (ازحیث دیرندگی ومیرندگی )وفعل مرکب با فعلیارکهن، درگلستان بیشتر ازمرصادالعباد وجوامع الحکایات به چشم می خورد . کلید واژه زبان ، دستورزبان ،فعل پیشوندی ، فعل مرکب ، گلستان ، جوامع الحکایات ، مرصادالعباد

ادبیات روستایی، شاخه ای از ادبیات اقلیمی است که ریشه در زبان، آداب و آیین، مذهب، تاریخ، جغرافیا، اقتصاد و فرهنگ یک منطقه ی خاص دارد و شاخصه های آن ها را نشان می دهد، بنابراین در نقد و تحلیل آثاری که رنگ و بوی روستایی به خود گرفته اند، ضروری است که این شاخصه ها مورد بررسی قرار گیرند ، از این رو در پژوهش حاضر سعی شده است که از این زاویه به رمان جای خالی سلوچ(محمود دولت آبادی)، سووشون (سیمین دانشور) و داستان یک شهر(احمد محمود) پرداخته شود. هدف اصلی این پژوهش، بررسی اصلی ترین شاخصه های ادبیات روستایی و ارزیابی آماری این رمان های یادشده است . بررسی این سه رمان نشان می دهد که نویسندگان آنها به خوبی شاخصه های روستایی منطقه ی شمال شرق و جنوب را بیان کرده اند، و از نظر آماری در بیان ویژگی-های جغرافیایی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی موفق بو ده اند.

برخلاف نظر عامه که ادبیات فارسی را مشتی شعر و لختی حماسه می پندارند؛ زبان و ادبیات فارسی به دلیل ظرفیت بالای خود از یک سو و عدم تمایز علوم به شکل امروزین از سویی دیگر، محملی برای انتقال آموزه های علمی مختلف بوده است. در زبان و ادبیات فارسی، بسیارند کتبی که در زمره کتب ادبی محسوب می شوند امّا محتوای علمی دارند و این به دلیل آن است که نویسندگان کتب، تصمیم داشته اند برای ماندگاری اثر خود از ظرفیت بلند ادبیات فارسی سود برند. در بررسی این موضوع بروشنی مشخص می شود متون ادبیات فارسی، مشحون از مفاهیم و مطالبی است که امروزه هریک با تقسیم به شاخه هایی و با نگاهی تخصصی به عنوان یک رشته مستقل مطرح اند و با عناوین خاص خود، موضوعات مختلف علمی و آموزشی را شامل می شوند؛ بنابراین با این فرض که زبان و ادبیات فارسی محمل انتقال آموزه های بی شماری در حوزه علوم انسانی است؛ شایسته است نگاهی دوباره به نقش زبان و ادبیات فارسی در علوم انسانی بخصوص علومی که امروزه دستآورد غرب محسوب می شوند انداخته شوند. این تحقیق نگاهی کوتاه به موضوع فرهنگ شهروندی در ادبیات فارسی و به تبع آن موضوعاتی نظیر « شهر و شهروندی و آیین حکومت شهری » و نیز « آداب و فرهنگ شهر نشینی » دارد و به روش توصیفی- تاریخی در پی آن است تا مختصراً ضمن تبیین جایگاه و نقش زبان و ادبیات فارسی به عنوان پایه و محمل انتقال فرهنگ اجتماعی ایران و بررسی نگاه جامعه ایرانی به "فرهنگ شهروندی" آن گونه که در آثار ادبی جلوه نموده است گامی کوچک در تغییر داوری ها و پیشداواری ها در مورد زبان و ادبیات فارسی بردارد.

در این پژوهش آثار نویسنده معاصرایرانی زویا پیرزاد (رمان چراغ ها را من خاموش می کنم، رمان عادت می کنیم و مجموعه داستان کوتاه سه کتاب) با آثار نویسنده معاصر فرانسوی آناگاوالدا (رمان من اورا دوست داشتم و مجموعه داستان کوتاه دوست داشتم کسی جایی منتظر باشد)مورد نقد ‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎و بررسی تطبیقی قرارگرفته است. برای بررسی و مقایسه ی آثار این دو نویسنده، عناصرداستان، انواع نقد و مشخصه های فمینیستی مطرح شده است. پس از آن علاوه برمقایسه, به بیان شباهت‎ها و تفاوت‎های این دو نویسنده و نگاهی که آن دو به اجتماع، خانواده, زن, آینده ،عشق و...دارند، پرداخته شده است. پس از مطالعه و بررسی آثار این دو نویسنده چنین به نظر آمد که تحت تاثیرمکتب فکری فمینیسم هستند. نکته‎ی جالب توجه این است که با توجه به این که این دو نویسنده از نظر منطقه جغرافیایی، محل زندگی, آداب ورسوم وزبان وگویش با هم تفاوت دارند امّا شباهت‎های نزدیکی چون ،روزمرّگی وتکرار در زندگی زن، ظلم به زن, ترس از جدایی، گذشت و فداکاری زن و....در آن آثار آن‎ها دیده می شود. . در نتیجه آثار هر دو نویسنده با هم مقایسه شده، تشابه و تفاوت آن‎ها علاوه بر صورت آماری در جدول ونمودار مشخص گردیده است.

تغزل، که ابتدا بخشی از قالب قصیده به شمار می رفته است، بیانگر مکنونات قلبی شاعر / عاشق نسبت به معشوق بوده است. پس از استقلال قالب غزل از قصیده، مبحث تغزل با غزل تلفیق یافت. این رویه تا انقلاب مشروطه ادامه یافت. همراه با شکل گیری جریان های سیاسی در رویدادها اجتماعی، شعر پارسی به مسیر تازه ای هدایت شد که امروزه، شعر معاصر نامیده می شود. مهمترین وجه مشخصه ی آن، توجه به مضامین اجتماعی است که عمدتاً تحت تأثیر مکاتب ادبی غرب شکل گرفته است. تغزل نیز که دارای ریشه های بسیار کهن در ادب پارسی است، از این تأثیر بی نصیب نمانده است. با این حال باید به این نکته توجه داشت که شیوه ی طرح تغزل در شعر هر شاعر، وابسته به تأثیر پذیری او از جریان و مکتب ادبی خاصی است. در همین راستا، تغزل در اشعار نیما، صبغه ی رمانتیک دارد. این رویه در شعر شاملو، با طرح معشوق آگاه و اجتماعی در شعر پارسی، به سمت مکتب رئالیسم متمایل می شود. در شعر اخوان نیز، کما بیش می توان ردپای رئالیسم را ملاحظه کرد؛ با این توضیح افزوده که معشوق شاملو، متعالی است و نمادی از مبارزان اجتماعی است، در حالی که معشوق اخوان، صرفاً به خاطر جنسیت مورد ستایش قرار می گیرد. در شعر فروغ فرخزاد، با توجه به تحول بنیادینی که در شعر او مشاهده می شود، می توان تصویری دوگانه از معشوق ملاحظه کرد؛ در سه دفتر نخستین، معشوقی رمانتیک، که صرفاً از این نظر حائز اهمیت است که برای نخستین بار در شعر زنانه، صراحتاً از معشوق مذکر سخن به میان می آید و در دوره ی دوم، می توان معشوق متعالی مذکر را مشاهده کرد که در نوع خود بدیع است. در شعر سهراب سپهری، با توجه به گرایش سهراب به مکتب سوررئالیسم و عرفان شرق که همسانی های غیرقابل انکاری دارند، معشوق آسمانی با نگرشی جدید مطرح شده است. بنابراین، آن گونه که ملاحظه می شود، درشعر معاصر برخلاف شعر سنتی که هر شاعر پیرو سبک زمانه است؛ شاهد استیلای نگرش فردی بر شعر هستیم. از این رو است که هر شاعر، بر اساس مکتبی که به آن وابسته است، معشوق خود را ترسیم کرده است.

غلامحسین ساعدی،امین فقیری،فتح الله بی نیازو صادق چوبک از نویسندگان ادبیات داستانی معاصرند که آثار قابل توجهی دراین زمینه نوشته اند که تا کنون مورد نقد و بررسی بسیار واقع شده اند،اما آنچه که در رابطه با آثار این نویسندگان تا کنون در نظر گرفته نشده است،بررسی جامعه شناختی این آثار است از لحاظ جامعه شناسی روستایی. این رساله به نقد و بررسی مضامین روستایی درآثار چهار نویسنده (غلامحسین ساعدی«عزاداران بیل»)(امین فقیری«دهکده ی پر ملال»)(فتح اللّه بی نیاز«حلقه نفوذ ناپذیر گرگهای خاکستری»)( صادق چوبک«انتری که لوطیش مرده بود»)می پردازد و تلاش می کند به این پرسشها پاسخ دهد: 1-در آثار فوق تفکر و دیدگاه مردم روستا با توجه به کتب جامعه شناسی روستایی چگونه نشان داده شده است؟ 2-شاخصه های ادبیات روستایی در آثار بررسی شده کدام است؟ این پژوهش با روش اسنادی (کتابخانه ای)انجام گرفته و جامعه آماری آن همه آثار این نویسندگان است و حجم نمونه آن چهار کتاب«عزاداران بیل»از «غلامحسین ساعدی»،«دهکده ی پرملال» از امین فقیری»،«حلقه نفوذ ناپذیر گرگهای خاکستری» از فتح اللّه بی نیاز»،«انتری که لوطیش مرده بود» از صادق چوبکاست.لازم به ذکر است که بررسی این کتب با توجه به کتب جامعه شناسی روستایی انجام گرفته است برای جمع آوری اطلاعات از ابزار فیش برداری استفاده شده است.ابتدا کتب جامعه شناسی روستایی مورد مطاله قرار گرفته اند و سپس با توجه به آنها نمونه ها از این چهار کتاب فیش برداری و استخراج شده اند و پس از طبقه بندی و توضیح ثبت نهایی شده اند برای مثال موارد استخراج شده عبارتند از:اعتقادات،آداب و رسوم،غذاها،پوشش،مشاغل،حمل و نقل،مکان ها،وسایل و امکانات،و... وحاصل کار بر روی نمودارها و جداولی ترسیم شده است.