نام پژوهشگر: مرتضی فتاحی

کاربرد روش اتصال به جرم در تعیین مسیر آبهای زیرزمینی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1371
  مرتضی فتاحی   منوچهر بهاور

با توجه به کمبود آب در اکثر نواحی ایران، بهره گیری از آبهای زیرزمینی ضرورتی اجتناب ناپذیر است . در بسیاری از نقاط، مظهر آبهای زیرزمینی و یا یک نقطه از مسیر آنها مشخص می باشد لیکن کل مسیر و مخزن آنها مشخص نیست و چه بسا مخزن آب در نزدیکی محل مصرف و مظهر آن کیل.مترها دورتر واقع باشد. و بدلیل عدم اطلاع از این مهم، هزینهء فراوان جهت لوله کشی آب از مظهر تا محل مصرف صورت می گیرد. از سوی دیگر عدم آگاهی از مسیر آب می تواند موجبات ایجاد خطر در ساخت جاده ها، تونلها، متروها و سایر تاسیسات را فراهم آورد. با توجه به موارد فوق، تعیین مسیر آبهای زیرزمینی از اهمیت خاصی برخوردار است . از آنجا که جریان آب را می توان بصورت یک استوانه طویل رسانا که در داخل زمینی با هدایت الکتریکی کمتر واقع است تصور نمود، و در این پایان نامه استوانه طویل رسانا در درون زمین مدلسازی گردیده است لذا روش اتصال به جرم جهت تعیین مسیر آبهای زیرزمینی مورد نظر قرار گرفته است . اساس روش اتصال به جرم عبارتست از اتصال یک الکترود جریان به توده ای رسانا در درون زمین و قرار دادن الکترود دیگر در فاصله ای دور بر روی سطح، بطوریکه بواقع تودهء رسانا خود بصورت یک الکترود الکترود جریان عمل کند و قسمت های مختلف آن کم و بیش هم پتانسیل گردند. توزیع پتانسیل حاصل، با اندازه گیری اختلاف ولتاژ بین دو الکترود پتانسیل که یکی از آنها ثابت و دیگری متحرک است صورت می گیرد و شکل خطوط هم پتانسیل مبین مسیر آب زیرزمینی خواهد بود. در این پایان نامه بررسی نظری روش اتصال به جرم بکمک محاسبه میدان پتانسیل یک جریان الکتریکی پایدار با بهره گیری از معادلات انتگرال فردهلم نوع اول و نوع دوم صورت گرفته است و بررسی عملی موضوع در منطقه شمالی آزاد راه فرخزاد در شمال غربی تهران در پنج فاز انجام شده است . پس از شناسایی منطقه و تهیه کروکی دقیق و تعیین بهترین آرایش الکترودی و انجام برداشت ها و اعمال تصحیحات لازم این فرضیه اثبات گردید که بکمک روش اتصال به جرم می توان مسیر آبهای زیرزمینی را تعیین نمود.