‏ آپوپتوز، یک شکل تنظیم شده ژنتیکی مرگ سلولی است که وقتی سلول در معرض تحریکات فیزیولوژیکی، ‏آسیب زا یا سیتوتوکسیک قرار میگیرد، رخ میدهد. داروهای اپیوئیدی مانند مورفین، با اتصال به گیرنده های خود و تحریک این گیرنده ها وابسته به دوز مصرفی و مدت زمان استفاده، اثرات متفاوتی را ‏القاء مینمایند. به طوری که مقایسه دوزهای پایین و بالای مورفین در محیط آزمایشگاه، اثرات دوگانه وابسته به ‏غلظت، یعنی اثرات میتوژنی در غلظت های پایین و مهار رشد یا آپوپتوز را در غلظت های بالاتر تائید کرده اند. ‏شواهد متعدد نشان داده اند که اپیوئیدها، میتوانند آپوپتوز را در سلول های عصبی و سایر سلول ها، مانند سلول ‏های ایمنی، سلول های سرطانی و رده های سلولی کشت داده شده نورونی مانند رده سلولی 12‏‏pc القاء ‏نمایند.‏‏2+ca یکی از تنظیم کننده های کلیدی بقای سلولی است، که در پاسخ به طیف وسیعی از شرایط آسیب زا، ‏قادر به القای آپوپتوز می باشد. دراین مطالعه، تغییر در میزان بقای سلولی، آپوپتوز و بیان ژن پیش آپوپتوزی ‏bax‏ و ‏ژن ضدآپوپتوزی‎ bcl-‎‏2‏‎ ‎به دنبال تیمار حاد با غلظت های مختلف مورفین همراه با غلظت های مختلف یون کلسیم‎ ‎خارج سلولی در رده سلولی ‏‎12‏ pcبررسی شد.سلول های ‏‎ ‎‏pc12در محیط کشت ‏‎ ‎‏rpmi1640حاوی 10% سرم ‏جنین گاو و غلظت های مختلف مورفین (1 و 100 میکرومولار) همراه با غلظت های مختلف ‏‏2+ca خارج سلولی ‏‏(0.7، 0.6، 0.5، 0.4، 0.3، 0.2 و 0.0 میلی مولار) به مدت 6، 12 و 24 ساعت کشت داده شدند. در این مطالعه، ‏میزان بقای سلولی توسط روش رنگ آمیزی حیاتی نوترال رد مورد بررسی قرار گرفت. رنگ آمیزی افتراقی بیس ‏بنزآمید و پروپیدیوم یدید و میکروسکوپی فلورسنس برای نشان دادن مرگ سلولی استفاده شد. با به کار بردن ‏واکنش ‏real time rt- pcr‎‏ کمی، میزان بیان ژن های ‏bax‏ و‎ bcl-2‏‎ ‎‏‎مورد تحقیق قرار گرفت. نتایج‎ ‎آزمون ‏رنگ آمیزی حیاتی توسط‎ ‎نوترال رد نشان داد که میزان بقای سلول های ‏‏pc12 در حضور غلظت 100میکرومولار مورفین همراه با بالاترین غلظت یون کلسیم خارج سلولی یعنی 0.7 میلی مولاردر مقایسه با ‏گروه کنترل کاهش یافت‎) ‎‏0.05‏‎. (p<‎‏ رنگ آمیزی هسته ای بیس بنزآمید و پروپیدیوم یدید نشان داد غلظت 100میکرومولار مورفین همراه با بالاترین غلظت یون کلسیم خارج سلولی یعنی 0.7 در این مطالعه، نتایج ‏real time rt-pcr‏ کمی ‏نشان داد که غلظت مورفین 100 میکرومولار در حضور 0.7 میلی مولار یون کلسیم خارج سلولی بیان ژن پیش آپوپتوزی ‏bax‏ را افزایش و بیان ژن ضد آپوپتوزی ‏‎ ‎‏2-bcl را کاهش میدهد‎) ‎‏0.05‏‎(p<‎‏. می توان نتیجه ‏گرفت که، آپوپتوز القاء شده توسط مورفین وابسته به حضور یون کلسیم است. ‏ ‏ ‏ ‏