نام پژوهشگر: اسماعیل ترکی

بررسی تطبیقی اخلاق نیکوماخوس ارسطو و تهذیب الاخلاق ابن مسکویه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1391
  اسماعیل ترکی   حسن فتحی

رساله حاضر کوششی برای ارائه گزارشی روشن از کتاب اخلاق نیکوماخوس ارسطو و تهذیب الاخلاق ابن مسکویه و مقایسه و تطبیق میان آنهاست. در این تحقیق بعد از بیان کلیات تحقیق، ابتدا اخلاق نیکوماخوس و تهذیب الاخلاق را گزارش کرده سپس به مقایسه این دو اثر و نتیجه گیری از آن خواهیم پرداخت. اخلاق ارسطو، اخلاقی غیرمبتنی بر دین است، و ارسطو آن را مطابق و هماهنگ با جامعه عصر خود تدوین کرده است. ابن مسکویه در نوشتن تهذیب الاخلاق، از ارسطو بسیار تأثیر پذیرفته، و سعی در تلفیق اخلاق یونانی با اخلاق ایرانی ـ اسلامی کرده است. اخلاق ابن مسکویه را می توان از دو جنبه مورد بررسی قرار داد. از طرفی می توان آن را اخلاقی مبتنی بر دین دانست که در این صورت به نظر می رسد چندان هماهنگ و منطبق با جامعه عصر خود نبوده است. از طرف دیگر، اخلاق ابن مسکویه را می توان اخلاقی مبتنی بر دین(یا فراتر از یک دین خاص) دانست، که در این صورت به نظر می رسد که هماهنگی بیشتری با جامعه عصر خود داشته است. این پایان نامه بعد از بررسی و تطبیق این دو عصر درصدد یافتن راه حلی برای مسئله اخلاق امروزی است. به نظر می رسد اخلاق غیرمبتنی بر دین تناقضی با اخلاق دینی ندارد، و هر دو در یک راستا می باشند؛ ولی در عین حال هر عمل اخلاقی مبتنی بر دین خاص را نمی توان با اخلاق غیرمبتنی بر دین بیان کرد. پس می توان نتیجه گرفت که با توجه به تنوع ادیان و گرایش ها در جوامع امروزی، اخلاق غیرمبتنی بر دین(یا فراتر از یک دین خاص) کارآیی بیشتری دارد و امروزه بشریت به چنین اخلاقی نیاز دارد.