نام پژوهشگر: اکرم بهرامیان
اکرم بهرامیان حبیب الله لزگی
در این پژوهش با اتخاذ روش توصیفی- تحلیلی تلاش شده تا با بهره گیری از یکی از آموزه های نقد ادبی مدرن یعنی بینامتنیت به تحلیل کاربردهای نمایشی آن در حوزه درام معاصر ایران پرداخته شود. رویکرد بینامتنی یکی از مهمترین شیوه های مواجه و قرائت متون ادبی و نمایشی متأخر محسوب می شود . بر اساس این رویکرد متن ها هیچگاه به صورت مستقل خلق نمی شوند ، بلکه همواره در شبکه ای از متون دیگر شکل می گیرند. بسیاری از آموزه های میخائیل باختین نظیر منطق مکالمه ای و چندآوایی همواره مورد استفاده بسیاری از نظریه پردازان و تحلیل گران ادبی و هنری قرار گرفته است. مسئله اصلی این تحقیق سنجش ظرفیت های بینامتنی درام ایران در دو دهه اخیر با تمرکز بر نمونه آثاری از نمایشنامه نویسانی چون محمد چرمشیر، پری صابری و محمد یعقوبی می باشد. پژوهش حاضر در عین حال سعی دارد تا به یک ارزیابی علمی از تحقق قابلیت های چندآوایی در این آثار این نمایشنامه نویسان بپردازد. با توجه به بررسی های انجام شده می توان گفت روابط بینامتنی در درام دو دهه اخیر ایران قابل مشاهده است و نمایشنامه نویسان در برخی موارد به تعامل با دیگر متون پرداخته اند. در این پایان نامه مهمترین شاخص هایی که مورد تحلیل بینامتنی قرار گرفته اند عبارتند از: ارجاعات زبانی (گفتارهای نمایشی، فرادرام، چند زبانی ) ، ارجاع به متون دیگر (نقل قول ، تلمیح)، بهره گیری از سبک های ادبی و هنری ، شیوه روایت گری، ارجاع رسانه ای و ارجاع به اشخاص شناخته شده است. این امر نشان می دهد که چگونه آموزه هایی از رویکرد بینامتنی قادر است علاوه بر تحلیل رمان در کالبدشکافی درام معاصر ایران نیز مفید باشد .