داستان کوتاه فارسی از آغاز پیدایش، به عنوان یک نوع ادبی، همواره بستری برای برخی نویسندگان بوده است تا با استفاده از آن وضعیت جامعه ی عصر خود را به تصویر بکشند و انواع کاستی ها و مشکلات آن را از مسائل اقتصادی و معیشتی گرفته تا مسائل فرهنگی و سیاسی، بازگو کنند. از این رو می توان گفت که داستان کوتاه در طول حیات خود، همواره آیینه ای تمام عیار، برای بازتاب تصویر جامعه بوده است. با توجه با توضیحات فوق، رساله ی حاضر سعی دارد تا با بررسی بخشی از آثار پدید آمده در محدوده ی سال های 1332 تا 1342 به بررسی بازتاب حوادث و رخدادهای اجتماعی در این آثار بپردازد. مجموعه داستان هایی که برای بررسی در این رساله انتخاب شده اند عبارتند از: خانه ای برای شب و آرش در قلمرو تردید از نادر ابراهیمی، اسیر خاک از فریدون تنکابنی و شهری چون بهشت از سیمین دانشور. برای رسیدن به هدف مذکور، پایان نامه ی حاضر در سه فصل تدوین شده است. در فصل اول کلّیاتی درباره ی داستان کوتاه، تاریخچه وعناصر آن ارائه می شود. در فصل دوم که به معرفی و طبقه-بندی آثار نویسندگان مذکور اختصاص دارد، ابتدا مقدمه ای برای نویسنده ومجموعه داستان مورد نظر، ارائه می شود و سپس داستان های هر مجموعه پس از ارائه ی چکیده ای از هر داستان، به صورت جداگانه و با توجه به ابعاد زیر مورد بررسی قرار می گیرند. 1- زاویه ی دید 2- شخصیت های داستان 3- زمان 4- مکان 5- طبقات اجتماعی 6- پیام داستان و در فصل سوم، کل داستان های مورد نظر، به لحاظ محتوایی و آماری مورد بررسی قرار می گیرند. در این بخش نتایج به دست آمده از هر مجموعه به تفکیک و به همراه دو نمودار ارائه می شوند. لازم به توضیح است که برای هر مجموعه داستان، دو نمودار جداگانه در نظر گرفته شده است که به ترتیب عبارتند از : 1- طبقه بندی شخصیت های هر مجموعه 2- طبقه بندی محتوایی هر مجموعه در پایان نیز پس از ارائه ی جمع بندی کلی از شخصیت های تمام مجموعه ها، نموداری کلی تحت عنوان جدول آماری شخصیت های داستانی نویسندگان این دوره ارائه شده است.