نام پژوهشگر: حمید رضا همتی متین

اثرات (متقابل) فیبر جیرهای با مواد مغذی (چربی و مواد معدنی) در جوجههای گوشتی و شرایط آزمایشگاهی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده کشاورزی 1392
  حمید رضا همتی متین   فرید شریعتمداری

چهار آزمایش با استفاده از سبوس گندم، سبوس جو، و پوسته ی سویا برای بررسی اثرات فیبرهای جیره-ای با سایر مواد مغذی در جوجه های گوشتی اجرا شد. در آزمایش اول برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آنها و در آزمایش های دوم، سوم، و چهارم به ترتیب با استفاده از شرایط in vitro و in vivo میزان باند شدن و اثرات آنها با مواد معدنی (کلسیم، روی، مس، آهن، و منیزیم)، اسید صفراوی، و کلسترول ارزیابی شد. در آزمایش دوم تیمارها مبتنی بر جیره ی آغازین (1 تا 21 روزگی) و از جیره ی پایه، جیره ی پایه و به ترتیب 3 درصد سبوس گندم، سبوس جو و پوسته سویا تشکیل شدند. در آزمایش-های سوم تیمارها مبتنی بر جیره ی آغازین (1 تا 21 روزگی) بودند و فاکتورها شامل فیبرهای جیره ای (سبوس گندم، سبوس جو، و پوسته ی سویا (3 درصد) و شاهد)، و اسید صفراوی (بدون اسید صفراوی، با اسید صفراوی (دی اکسی کولات سدیم) در سطح 15/0 درصد) بودند. آزمایش چهارم همان فاکتورها بودند و تنها بجای اسید صفراوی از کلسترول استفاده شد. میزان گرانروی، ظرفیت تورم، و مقدار ثبات امولیسیون سبوس جو و پوسته ی سویا از سبوس گندم بیشتر بود (05/0p<). درصد باند شدن مواد معدنی فیبرهای تست شده در شرایط آزمایشگاهی برای آهن، کلسیم (بجز پوسته ی سویا (86/17 درصد))، مس و روی به شکل ویژه ای پایین می باشد (05/0p<). بالاترین میزان باند شدن اسید صفراوی و کلسترول برای به سبوس جو اختصاص داشت (05/0p<). در بخش in vivo آزمایش دوم تیمار حاوی پوسته ی سویا سبب افزایش درصد وزن کبد در 21 روزگی نسبت به دیگر تیمارها شد (05/0>p). در 21 روزگی گنجاندن ترکیبات فیبری در جیره سبب کاهش ارتفاع پرز، شاخص پرز، ضخامت لایه ماهیچه ای و افزایش عمق کریپت شدند (05/0>p). بالاترین مقدار قابلیت هضم منیزیم به تیمار حاوی سبوس جو اختصاص داشت (05/0>p). کمترین مقدار قابلیت هضم کلسیم، و مس توسط تیمار حاوی پوسته ی سویا بدست آمد (05/0>p). تیمار حاوی سبوس گندم به کمترین قابلیت هضم عنصر روی منجر شد (05/0>p). تیمارهای حاوی سبوس جو و پوسته ی سویا به محتوی کمتر کلسیم در استخوان درشت نی در مقایسه با شاهد منجر شدند (05/0>p). تیمار حاوی سبوس گندم به میزان خوراک مصرفی بالاتر در سنین مختلف و به دنبال آن افزایش وزن بدن بالاتر در مقایسه با سایر تیمارهای منجر شد (05/0>p). در بخش in vivo آزمایش سوم بطور کلی افزودن اسید صفراوی (تیمارهای حاوی فیبرهای جیره ای و اسید صفراوی) سبب افزایش مقدار کلسترول سرم نسبت به تیمارهای دارای فیبر جیره ای شد (05/0>p). افزودن اسید صفراوی در جیره، قابلیت هضم لیپید را در جوجه های تغذیه شده با جیره های حاوی ترکیبات فیبر جیره ای افزایش داد (05/0>p). بجز چند مورد، افزودن اسید صفراوی به تیمارهای حاوی ترکیبات فیبر جیره ای سبب کاهش مصرف خوراک شده است (05/0>p). با افزودن 15/0درصد اسید صفراوی در جیره بهبودهایی در ضریب تبدیل غذایی مشاهده شد (05/0>p). در بخش in vivo آزمایش چهارم غلظت های کلسترول سرم و قابلیت هضم لیپید تحت تاثیر افزودن کلسترول، نوع فیبر جیره ای و اثرات متقابل قرار نگرفت. نتایج اثرات متقابل فیبر جیره ای و افزودن کلسترول بر فعالیت لیپاز پانکراس نشان می دهد که کلیه ی تیمارها سبب کاهش فعالیت لیپاز پانکراس نسبت به شاهد شده اند (05/0>p). برای سبوس گندم و سبوس جو افزودن کلسترول سبب کاهش مصرف خوراک شد (05/0>p). کلیه ی گروه های آزمایشی سبب کاهش وزن گیری بدن نسبت به گروه شاهد شدند (05/0>p). نتایج نشان می دهند که خصوصیات فیزیکی و شیمیایی فیبرهای تست شده به انتخاب آنها برای گنجانده در جیره کمک می کند. ظرفیت باند شدن مواد معدنی توسط فیبرهای جیره ای تست شده تحت شرایط فیزیولوژیکی شبیه سازی شده ی روده ی باریک کم می باشد. فیبرهای جیره ای بکار گرفته شده دارای اثرات باند کنندگی تقریبا یکسانی برای اسید صفراوی تست شده و باند کنندگی اندک برای کلسترول در شرایط in vitro می باشند. اثر فیبرهای جیره ای بر عملکرد جوجه های گوشتی به نوع فیبر بستگی دارد. با گنجاندن سطوح متعادلی (3 درصد) از سبوس گندم در جیره به افزایش مصرف خوراک و افزایش وزن منجر می شود بدون اینکه اثر احتمالی مضری بر متابولیسم مواد معدنی، و لیپید داشته باشد.