نام پژوهشگر: ذکیه نصرالله زاده

بررسی و مطالعه عوامل مداخله گر در شکل گیری معماری صخره ای در نواحی روستایی،نمونه موردی:روستای کندوان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1390
  ذکیه نصرالله زاده   محمدرضا پورمحمدی

روستاهای ایران بر پایه مساعدت عوامل طبیعی در دوره ای طولانی در مکان هایی خاص استقرار یافته اند.تعامل میان کالبد و بستر محیط طبیعی موجد ساخت ارگانیک و خود یافته این آبادی ها شده است.معماری روستایی با ساختی ارگانیک برای کسانی که با روستا و مسائل آن آشنا هستند یادآور هنر است و ظرافت.هنری که آفریده دست مردمانی است که به دلیل پیوند نزدیک با طبیعت آن را ارج نهاده و با الهام از طبیعت کالبدی ساده، در عین حال پیچیده، با حداکثر کارآیی و زیبایی برای زندگی خود خلق نموده اند.معماری روستایی ایران بر خلاف معماری غربی از بینش و فرهنگ خاصی الهام گرفته است.در این میان معماری منحصر به فرد صخره ای با به خدمت گرفتن صخره های طبیعی که صحنه ای از جدال بین انسان و طبیعت را خلق کرده بسیار پراهمیت تر از معماری معمولی است. روستای صخره ای کندوان با قدمتی نامشخص که به دلیل اختلاف نظر بین محققان هنوز در پرده ای از ابهام باقی مانده در 22 کیلومتری جنوب شرقی اسکو و 62 کیلومتری تبریز قرار گرفته است.این روستا تنها روستای صخره ای زنده جهان است که با وجود چندین قرن از شکل گیری این روستا زندگی طبیعی مردم در آن جریان دارد چرا که در دیگر روستاها و شهرهای صخره ای جهان کسی زندگی نمی کند.با این وجود کندوان هنوز در انزوا و عقب ماندگی به سر می برد.بنابراین لزوم توجه جدی به این روستا که از لحاظ علمی گمنام مانده احساس می شود. در معماری صخره ای فضای موردنظر در درون توده سنگها هویدا می گردد و سنگ طبیعی مانند کالبد بناها قشری مستحکم در اطراف این فضا ایجاد می کند.علاوه بر جنبه های فرهنگی، طبیعت و زمین شناسی منطقه نقش مهمی در شکل گیری این نوع سکونتگاه ها دارد.این نوع سکونتگاه ها بدون برنامه ریزی شکل گرفته اند و یاد آور ساختارهای ارگانیک هستند.زیستگاه های صخره ای ابزار ارزشمندی برای تشخیص و نظارت بر تنوع زیستی چشم انداز و تغییرات فرهنگی هستند.در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و بررسی های میدانی عواملی که در شکل گیری معماری صخره ای کندوان موثر هستند مورد بررسی قرار گرفته اند.