نام پژوهشگر: زهرا شاهمحمدی

بررسی تطبیقی بیع وقف و آثار آن در فقه امامیه و فقه اهل تسنن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید مدنی آذربایجان - دانشکده الهیات 1390
  زهرا شاهمحمدی   رضا الهامی

وقف بهترین و موثر ترین وسیله تکافل اجتماعی است که آن عبارت است مقدار مالی که فرد یاافراد به انتخاب خود ازمالکیت مجازیشان خارج و به مالکیت حقیقی آن یعنی خداوند بر می گردانند و به عنوان نهادی حقوقی و اقتصادی مهمتداوم صدقات را امکان پذیر می سازد. از امتیازات شریعت اسلامی آن است که مسلمانان را در برادری و وحدت اجتماعی ترغیب می نماید آنان را بر صدقه دادن در راه های خیر و اعانه مساکین تشویق می کند. همچنین وقف با رایج و معمول بودن در زمانهای قدیم در میان ملل مختلف در دین اسلام به جهت تاکید قران و سنت اهمیت بیشتری کسب کرده است.از منظر فقهی فقهی وقف را حبس مال وقفی و رها کردن منافع آن دانسته اند در مورد بیع وقف هم گفته شده که بیعی که مبیع آن مال موقوفه باشد. آنچه در این پایان نامه مورد بحث قرار گرفته بررسی بیع وقف و آثار آن در فقه امامیه واهل سنت است که با توجه به ادله معتبر فقهی و مبانی آن چون قرآن وسنت و اجماع به جواز بیع وقف در هنگام اشتراط واقف و در صورت نیازمندی اشاره شده است و سپس به مسوغات بیع وقف به حسب موضوع و حکم پرداخته شده که با توجه به نظر فقهای امامیه و اهل سنت با اینکه اصل عدم جواز فروش وقف است ولی در موارد استثنایی بیع و تبدیل آن جایز دانسته شده از قبیل مواردی:چون تبدیل و فروش اموال مسجد و یا خرابی موقوفه و همچنین اختلاف شدید بین موقوف علیهم و حاجت و نیازمندی موقوف علیهم و ... است.لیکن بعد از فروش وقف ثمن در اختیار کسانی قرار می گیرد که مال وقف برای آنان فروخته شده است که با آن نیاز خود را برطرف سازند پس غرض واقف انتفاع و بهره بردن موقوف علیهم از آن است.