این پژوهش شامل سه فصل است. فصل اول به مباحث کلی و نکات مقدماتی، تعریف، پیشین? سکولاریسم و مبانی آن و قرائت های مختلف از آن، همچنین معرفی نهج البلاغه و جایگاه آن و اهداف و ضرورت انجام این پژوهش اختصاص یافته است. در فصل دوم، مهم ترین ادل? سکولاریسم، یعنی ناسازگاری دین، حکومت و سیاست؛ عرفی شدن دین و از دست رفتن جایگاه قدسی آن؛ عدم مشارکت عمومی در حکومت دینی و عدم پاسخ گویی دین به نیازهای زمان مطرح و از نگاه نهج البلاغه مورد نقد وبررسی می گیرد. سکولاریسم معتقد است که دین ارتباطی با حکومت و سیاست ندارد و ورود آن به ساحت حکومت و زندگی مادی بشر، مشکلاتی را به دنبال خواهد داشت. این دیدگاه، با مراجعه به کتاب شریف نهج البلاغه مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد. نتیج? بررسی نشان می دهد که مسائل مطرح در سکولاریسم، ناشی از مشکلات موجود در دین مسیحیت بوده و این مشکلات در دین اسلام وجود ندارد؛ بررسی نمونه ها و شواهدی از سخنان امام علی (ع) در نهج البلاغه نشان می دهدکه، برخلاف دیدگاه سکولاریسم، دین در حکومت و سیاست دخالت داشته و حضور دین در عرص? زندگی بشر، با قداست آن منافاتی ندارد؛ حکومت اسلامی به هم? گروه های مردمی با هر عقیده و مذهبی توجه داشته و آن ها را تحت حمایت خویش قرار می دهد. از سویی دیگر وجود احکامی در دین اسلام، موجب شده است که این دین، از ویژگی انطباق با شرایط زمان برخوردار باشد. در فصل سوم به بررسی رابط? دین و نهادهای اجتماعی یعنی سیاست و حکومت، حقوق، اقتصاد و تعلیم و تربیت در نهج البلاغه پرداخته می شود. با ذکر شواهدی از آیات قرآن کریم و یا روایات پیامبر اکرم(ص)، دیدگاه دین اسلام در مورد هریک از مباحث مطرح و سپس عباراتی از نهج البلاغه متناسب با هر موضوع بیان شده و ارتباط دین با هریک از نهادها مورد بررسی قرار می گیرد. حضرت علی(ع)، تمامی احکام مربوط به حوز? حکومت و سیاست، اقتصاد، حقوق و تربیت را بر دین استوار و با آن مرتبط دانسته و بر اساس احکام دین و در جهتی که خدا تعیین و تأیید می نماید مورد توجه قرار داده است. سکولاریسم، نهج البلاغه، امام علی(ع)، توحید، دین، دنیا، حکومت.