نام پژوهشگر: سمیرا آهن ساز سلماسی

بررسی شخصیت و تفکر فلسفی ژان ژاک روسو در آثار اتوبیوگرافیک او
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1391
  سمیرا آهن ساز سلماسی   مهدی افخمی نیا

این پایان نامه به مطالعه ی آثار اتوبیوگرافیک ژان ژاک روسو اختصاص داده شده است و شامل بازسازی تحلیلی شخصیت و تفکر فلسفی این فیلسوف بزرگ است. «اعترافات»، به عنوان اولین اثر اتوبیوگرافیک او، "من" ژان ژاک جوان را از طریق دیدگاه روسوی سالخورده بازسازی می کند. این اثر خود را به عنوان "دفتر" زندگی کودکی نشان می دهد که پدر و مادرش او را رها کرده اند، و ذهن وی در محافل مختلف و خانواده های متفاوتی که در آنجا زندگی خود را سپری کرده، ساخته شده است. احساساتی بودن به عنوان صفت اصلی شخصیت روسو، روح او را در تنش با دنیای خصمانه انسانها قرار می دهد. به همین دلیل او شروع به انتقاد از جامعه متمدنی می کند که همواره ماهیت او را زیر سوال می برد چرا که روسو کاملآ متفاوت فکر می کند و متفاوت عمل می کند : او از یک سو، تصویر جوامع دوران باستان را همانند جامعه ی روم، در تقابل با این جامعه فاسد قرار داد ؛ و از سوی دیگر در مخالفت با مراسم آیینی کلیساها، ایده ی مذهب طبیعی را که بر پایه ی تجلیل از خالق بزرگ استوار است، عرضه می کند ؛ به علاوه، او در حالی که مورد آزار خانواده هایی که در میانشان رشد کرده، قرار گرفته است، نظریه های جدیدی در مورد آموزش و پرورش مناسب کودکان ارائه کرده و در نهایت، خود را به عنوان الگوی حقیقی «انسان طبیعی» معرفی می کند، فردی که با همان شوری که از خیرخواهی خویش تعریف می کند به همان شدت به خطا هایش اعتراف می کند. روش شناخت این انسان طبیعی در دومین کتاب اتوبیوگرافیک او یعنی «گفتگوها یا روسو قاضی ژان ژاک» شرح داده شده است. او در این کتاب خود را با روش «mise en abyme»، به عنوان قاضی خویشتن معرفی می کند. «روسو» و «فرانسوی»، دو کاراکتر اصلی کتاب، یکی به عنوان قاضی و دیگری به عنوان منتقد «j.j.» با هم در مورد شخصیت و عقاید او بحث می کنند تا زمانی که هر دو متوجه می شوند که بهترین روش برای درک «j..j» و فلسفه ی او، خوانش روشمند آثار وی است. بدین ترتیب ژان ژاک روسو، در گفتگوهایش خود را توجیه می کند در حالی که خواستار یک محاکمه ی عمومی می شود تا بتواند در برابر جنایاتی که به او نسبت داده شده اند از خود دفاع کند. در نهایت وی در آخرین کتاب اتوبیوگرافیکش تحت عنوان «رویاهای گردشگر تنها» به آسایش و آرامش قلبی دست می یابد. و این در حالی است که علی رغم تلاش هایی که او تا پایان عمر برای اثبات بی گناهی و خلوص قلب خود می کند، به درستی از سوی مردم شناخته نمی شود. بی تفاوتی نسبت به انسان ها، آخرین گامی است که او در پایان عمر خود برمی دارد تا زندگی خوش و خرمی را در تنهایی مطلق از سر گیرد.