نام پژوهشگر: سمیه بخشنده

ارزیابی توانمندیها و محدودیت های اقلیم کشاورزی بارش گندم دیم در استان چهار محال و بختیاری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده علوم انسانی 1391
  سمیه بخشنده   احمد مزیدی

بارندگی نقش مهمی درکشت دیم دارد. با توجه به کمبود مقادیر بارش در کشور ایران، دیم کاری از سابقه طولانی برخوردار است. مقادیر بارش نسبت به سایر عناصر و عوامل اقلیمی بیشترین تأثیر را در تولیدگندم دیم دارد. همچنین میزان عملکرد این محصول استراتژیک به مقدار بارندگی سالانه و توزیع بارش ماهانه در طول رشد بستگی دارد. بنابراین هدف اصلی این تحقیق، بررسی نقش بارندگی در جهت تعیین مناطق مساعد برای کشت گندم دیم در استان چهارمحال و بختیاری است. به همین منظور، بررسی جامعی بر اساس آمار بلند مدت30 ساله (1389-1360)، 10 ایستگاه هواشناسی استان شامل ایستگاه های باران سنجی و سینوپتیک انجام گرفته است. پارامترهای مورد استفاده در این تحقیق عبارتند از: احتمال وقوع بارش سالانه 250 میلیمتر و بیشتر، مقادیر بارش پاییزه، بهاره و خرداد با احتمال وقوع 75%، در ادامه با توجه به نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آماری عامل بارش، نسبت به تشکیل پایگاه داده های اقلیم-شناسی برای ورود آنها به سیستم اطلاعات جغرافیایی اقدام شده است. سپس با استفاده از نرم افزار gis مناطق مناسب، متوسط، ضعیف و نامناسب کشت گندم دیم در استان چهار محال و بختیاری مشخص شده است. و در نهایت با استفاده از نرم افزارهای آماری تأثیر بارش در رشد و عملکرد بهینه محصول در هر کدام از ایستگاههای مورد مطالعه مشخص شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که پهنه مناسب برای کشت گندم دیم از نظر بارش نواحی شمال غربی و قسمت های کمی از مرکز و جنوب غرب را در بر گیرد، پهنه متوسط نواحی شمالی و قسمت های از مرکز و جنوب غرب استان و پهنه ضعیف بیشتر نواحی شرقی و شمال شرقی و قسمت های از مرکز و جنوب استان و پهنه نامناسب بیشتر قسمت های جنوب غرب استان و مساحت کمی از مرکز استان را به خود اختصاص داده اند. همچنین نتایج حاصل از همبستگی نشان داد که عامل بارش در طی فصول و سال نقش بسیار مهمی در عملکرد گندم دیم داشته است.