نام پژوهشگر: سوسن صمدی فر

بررسی اثر افزودن سطوح مختلف آویشن، زنجبیل و سیر برقابلیت هضم، تجزیه پذیری و الگوی تخمیر مواد مغذی و تولید گاز در شرایط آزمایشگاهی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه رازی - دانشکده کشاورزی 1389
  سوسن صمدی فر   فردین هژبری

این تحقیق به منظور بررسی اثرات افزودن گیاه آویشن، زنجبیل و سیر بر تولید گاز، قابلیت هضم مواد مغذی، الگوی تخمیر و میزان تجزیه پذیری مواد مغذی جیره پایه انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل جیره پایه (یونجه و جو؛ 60:40) و سطوح 2، 4، 6 و 8 درصد ماده خشک جیره، آویشن، زنجبیل یا سیر بود. میزان ماده آلی، پروتیین خام، چربی خام و دیواره سلولی آویشن به ترتیب 06/92، 5/5، 5/8 و 82/48درصد بود. مقادیر متناظر برای زنجبیل به ترتیب 3/88، 11، 95/1و 35 درصد و برای سیر7/82 ،8/10 ،73/2 ،9/6 درصد بود. میزان ترکیبات فنولی، کل تانن آویشن به مراتب بیشتر از دو گیاه دیگر بود. تولید گاز بالقوه آویشن به مراتب کمتر از مقدار آن در جیره پایه بود و افزودن سطوح مختلف آویشن به جیره پایه سبب کاهش این فراسنجه شد (05/0>p) . نرخ تولید گاز و نیمه عمر تغییر معنی داری نداشت هرچند فاز تاخیر افزایش یافت. روند تغییرات فراسنجه های مذکور با اضافه کردن سطوح مختلف زنجبیل به جیره پایه متفاوت از آویشن بود به نحوی که تولید گاز و نیمه عمر تحت تاثیر قرار نگرفت در حالی که نرخ تولید گاز و نیمه عمر متفاوت از مقادیر متناظر برای جیره پایه بود. میزان تولید گاز با اضافه کردن سطوح مختلف سیر به جیره پایه به جز سطح 2 درصد جایگزینی کاهش یافت (05/0>p). هر چند نرخ تولید گاز و نیمه عمر به جز سطح 6 درصد زنجبیل تحت تاثیر قرار نگرفت. قابلیت هضم ماده خشک و ماده آلی با جایگزین کردن سطوح مختلف آویشن، زنجبیل و سیر روند افزایشی داشت. در حالی که قابلیت هضم پروتئین خام و دیواره سلولی کاهش کاهش یافت (05/0>p) و تنها در حضور سیر قابلیت هضم دیواره سلولی افزایش نشان داد. phمحیط انکوباسیون تحت تاصیر سطوح افزودنی گیاهان مذکور قرار گرفت هرچند روند تاثیر متفاوت بود. غلظت نیتروژن آمونیاکی و کل اسید های چرب فرار در طول ساعات مختلف انکوباسیون تحت تاثیر افزودن مقادیر متفاوت گیاهان دارویی قرار گرفت. افزودن آویشن به جیره پایه سبب افزایش بخش محلول " a" ماده خشک، ماده آلی و پروتیین خام گردید (05/0 p<). هم چنین، آنالیزآماری داده ها تفاوت معنی داری بین جیره پایه و تیمار های آزمایشی از لحاظ فراسنجه بخش بالقوه قابل تجزیه (b) و نرخ تجزیه نشان داد. نتایج حاصل از برآورد میانگین تجزیه پذیری موثر حاکی از افزایش این فراسنجه به سبب افزودن آویشن به جیره پایه بود (05/0 p<). مقدار بخش محلول ماده خشک و آلی با افزودن زنجبیل تحت تاثیر قرار گرفت به نحوی که میزان این فراسنجه در جیره مخلوط نسبت به جیره پایه بیشتر بود (05/0> p). در حالی که بخش محلول پروتیین خام زنجبیل تغییرات محسوسی نداشت. فراسنجه "b " ماده خشک کاهش، ولی ماده آلی و پروتیین خام تغییر معنی داری نداشت. نرخ تجزیه پذیری "c " از لحاظ آماری تحت تاثیر قرار نگرفت. تجزیه پذیری موثر ماده خشک برآورد شده افزایش یافت در حالی که تجزیه پذیری موثر ماده آلی تحت تاثیر قرار نگرفت. افزودن زنجبیل تغییر قابل ملاحظه ای در فراسنجه " a " پروتیین خام ایجاد نکرد. افزودن سطوح 6 و 8 زنجبیل به جیره پایه سبب کاهش فراسنجه "b " پروتیین خام شد. نرخ تجزیه پروتیین خام در حضور 6 درصد زنجبیل افزایش یافت (05/0> p) ولی تغییرات ایجاد شده در فراسنجه مذکور در سطوح دیگر معنی دار نبود. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که افزودن گیاهان آویشن، زنجبیل و سیر به جیره پایه اثرات متفاوتی روی قابلیت هضم، تجزیه پذیری و الگوی تخمیر مواد مغذی جیره داشت.