نام پژوهشگر: معصومه مشفق

دعا در شاهنامه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان فارس - دانشکده علوم انسانی 1390
  معصومه مشفق   احمد طحان

دعا از عناصر مهم کتاب شاهنامه است . حکیم ابوالقاسم فردوسی در حماسه ی ماندگار خود- شاهنامه – بخش وسیعی را به موضوع دعا و نیایش و انواع درخواست ها به درگاه خداوند، اختصاص داده است و گستردگی و فراوانی دعا در شاهنامه موجب شده است که این موضوع در شاهنامه جلوه ی خاصی داشته باشد. شاهنامه بر اساس قدیمی ترین اساطیر ایران به نظم درآمده است . این کتاب چه از حیث حفظ روایات کهن ملی و چه از لحاظ تأثیر در نگهبانی زبان پارسی دری بزرگترین سرمایه ی ملی ما است اوستا کهن ترین مأخذ در موضوع دعا و نیایش می باشد. این تحقیق از نوع بنیادی و شیوه ی کتابخانه ای و روش فیش برداری می باشد. در این پژوهش که هدف آن بررسی جایگاه دعا در کتاب شاهنامه است ، در بخش نخست مقدمه ای دربار ه ی اوستا آورده شده و در ادامه شواهد و امثال مربوط به نیایش استخراج و دسته بندی شده است. در قسمت بعد به زندگی حکیم ابوالقاسم فردوسی و تدوین شاهنامه پرداخته شده است. سپس اشعار مربوط به دعا و عناصر دعا و جنبه های مختلف آن و رسوم و عادات و آیین های مربوط ، استخراج و طبقه بندی شده است تا اهمیت و جایگاه خاص دعا در شاهنامه بیان شود. در سراسر شاهنامه شخصیت های مختلف به دلایل متفاوت برای رسیدن به درخواست های خود، طبق رسوم و آیین های خاص ، دعا می کنند . بی شک جلوه ی دعا در شاهنامه ، شوق و رغبتی در خوانندگان پدیدآورده است که خواندن چندین باره ی شاهنامه را شیرین و دلچسب می کند. کلید واژگان : دعا- فردوسی – شاهنامه – نیایش.