نام پژوهشگر: نعمان آذری

نقد و بررسی وطنیات ابراهیم طوقان
پایان نامه دانشگاه تربیت معلم - سبزوار - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1389
  نعمان آذری   حسین میرزایی نیا

چکیده: ابراهیم طوقان شاعر نامدار معاصر عرب در سال 1905میلادی در نابلس دیده به جهان گشود. اگر چه بیماری از همان دوران کودکی همزاد او شد و تا پایان عمر کوتاهش وی را همراهی کرد؛ اما حوادث تلخ پیش بینی فرجام ناگوار فلسطین که سال ها قبل از وقوع، در تفکر شاعر شکل گرفت، بیش از هر دردی وی را آزرده خاطر نمود و رنج داد. شعر ملی گرایانه و وطنی که شعری است پیرامون مسایل و مشکلات سیاسی و اجتماعی وطن در دیوان ابراهیم طوقان، مهم ترین و اساسی ترین ابیات را به خود اختصاص داده است. او با درایت و دوراندیشی که داشت، هموار نسبت به آینده ی دردناک وطن و سرزمینش به هموطنان هشدار می داد و در شعر وطنی خویش آنان را به مقاومت دربرابر توطئه ها و نقشه های شوم استعمار و یهود فرامی خواند. و همین احساس تعهد انسانی و میهنی بود که او را پرچمدار ادبیات ملی گرایانه گردانید و وی را ملقب به شاعر وطن نمود. سبک بیان ابراهیم طوقان در شعر ملی گرایانه اش بسیار آسان و قابل فهم برای همگان و گاهی به شدّت تهکمی و انتقادی است که همواره مزیّن به آرایه های ادبی می باشد. مضامین این نوع از شعر وی فقط به ملت فلسطین اختصاص ندارد، بلکه از تمام کسانی که محبّت و عشق راستین خود را در خدمت وطن قرار داده اند سخن می گوید، آن هایی که همچون گاندی نام خود را با فدا کردن زندگی با ارزش خود در راه آزادی اندیشه ی ملتش بلندآوازه کرد. ابراهیم طوقان در سال 1941میلادی و در سن 36سالگی، پیش از اشغال سرزمین فلسطین چشم از جهان فرو بست. واژه های کلیدی: ابراهیم طوقان، شعر، وطنیات، فلسطین، ادبیات معاصر عرب.