نام پژوهشگر: سیدحسین میر موسوی

بررسی همدیدی طوفانهای گرد و غبار سنوات اخیر غرب و شمال غرب کشور
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1392
  مرتضی عبدالملکی   سیدحسین میر موسوی

وجود ذرات جامد معلق در جو امری کاملا طبیعی است، اصولا در غیاب این ذرات در جو زمین ابری شکل نمی گیرد. اما اگر میزان این ذرات از حد معینی بیشتر شود به طوری که فواصل طبیعی تشخیص اشیاء در هوای روشن توسط چشم انسان کاهش یابد اصطلاحاً غبار شکل می گیرد. این قضیه چه زمانی و چگونه منطقه را درگیر می نماید، همواره ذهنمان را به خود مشغول نموده است. این مطالعه در محدوده 10 استان غرب و شمال غرب ایران با استفاده از داده های 36 ایستگاه سینوپتیک، در محدوده سینوپتیکی 20 تا 80 درجه شرقی و عرض 20 تا 60 درجه شمالی بررسی شد. در ابتدا با بررسی داده های آماری مشخص شد که گردوغبار در ماه "می" شروع شده و در جون افزایش یافته و در جولای به اوج شدت خود می رسد و از آگوست رو به افول می نهد. همچنین کمترین فراوانی این پدیده در ماه دسامبر می باشد. در مطالعات سینوپتیکی برای اطلاع از نحوه ورود و پراکنش آن در محدوده مورد مطالعه به صورت نمونه-گیری در سه نمونه (در سه ماه؛ جون، جولای و آگوست، در سال 2009 با توجه به اینکه دارای بیشترین فراوانی و کاملترین داده ها بود) نقشه های حدود و نفوذ غبار توسط نرم افزار arc gis رسم، سپس با استفاده از نرم افزار گردس اقدام به استخراج سطوح فشار و رسم نقشه های سینوپتیکی شد. در پایان با تحلیل تصاویر ماهواره زمانبندی؛ برخاستن و نحوه حرکت گردوغبار به منطقه نفوذ مورد بررسی قرار گرفت و با تحلیل آنها این نتیجه حاصل شد که غبار از روی کشور عراق برخاسته و با همراهی جریانات غربی وارد ایران می شود. در صورت وجود پایداری ماندگاری این پدیده در منطقه نفوذ بیشتر شده و در صورت اتفاق افتادن جریانات جنوبی یا جنوب غربی و همراهی مرکز کم ارتفاع این پدیده از منطقه مورد مطالعه تخلیه شده و هوای منطقه پاک می شود.