نام پژوهشگر: محمدصابر باقریان

ارتقا کیفیت محیطی با استفاده از فن آوری پاک و رویکرد بوم شهر
پایان نامه دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) - قزوین - دانشکده معماری و شهرسازی 1391
  ابتسام سواری پور   رحیم هاشم پور

این پژوهش در جهت برقرار نمودن ارتباط بین انسان و طبیعت و تنظیم شرایط محیطی با توجه به عرصه های نظر و عمل طراحی شهری تنظیم شده است. همچنین از ارزش های بومی مکان از جمله ارزش های تاریخی، اجتماعی- فرهنگی، زیباشناختی و ترکیب آن با فناوری نوین و منابع انرژی پاک توامان استفاده می شود. در این راستا رویکرد شهربوم مدنظر قرار گرفته که به سبب توجه به ارتباط طبیعی و متعادل توسعه شهر با بستر طبیعی آن، سعی در توجه به مولفه های زمان و مکان (زمینه) در راستای یکدیگر دارد. ترکیب ویژگی های فضایی شکلی شهرهای سنتی با شهرهای معاصر و همچنین ترکیب نوع آرمانی جدید با زمینه تجربی سنتی موجود، ارتقا کیفیت محیطی شهری را سبب می گردد. شهربوم برخلاف شهر نوگرا بر کاهش ضایعات و بازیافت آن، کاهش آلودگی های صنعتی، بهبود کارایی انرژی، کاهش مصرف آب، حفاظت از فضای سبز، جلوگیری از پراکندگی نامنظم شهری، امنیت و مشارکت شهروندان در امر توسعه تاکید دارد. نتیجه این پژوهش استفاده از الگوها و اهداف شهربوم و الگوهای استفاده از تکنولوژی های جدید و پاک در جهت طراحی محله ای در منطقه 4 شهرجدید هشتگرد برای ارتقا کیفیت محیطی فضاهای عمومی و بافت محله پرداخته شده است. که این محله به عنوان الگویی تعمیم پذیر برای کل شهر جدید هشتگرد باشد.

طراحی شهری میدان فاطمی تهران با تأکید بر ارتقا عرصه ی عمومی
پایان نامه دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) - قزوین - دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی 1391
  نسرین حق شناس گرگانی   حسین بحرینی

موضوع فضاهای عمومی در شهرهای امروزی، از جنبه های گوناگونی مورد توجه قرار گرفته است. در بسیاری از پژوهش ها، انتقادات زیادی از فضاهای عمومی موجود در شهرها مطرح شده است. یکی از این موارد، اشاره به این موضوع است که فضاهای عمومی موجود در شهرهای امروزی به سمت خصوصی شدن پیش رفته اند و یا تحت مدیریت و کنترل زیاد قرار گرفته اند و واجد عمومیت لازم برای برقراری تعاملات اجتماعی و جامعه پذیری نیستند. از جمله ضعف های چنین انتقاداتی، گرایش به توصیف کمبود عمومیت بدون تعریف دقیق مفهوم آن و بدون فراهم ساختن ابزاری برای تحلیل عمیق ابعاد مختلف این مفهوم است که مقایسه ی دو فضای عمومی را مشکل ساخته است. از طرف دیگر در بسیاری از پژوهش ها به منظور تبیین نقش و جایگاه فضاها لازم است تا میزان عمومیت آن ها نسبت به هم سنجیده شود. ضمن آن که مداخله در فضا و ارتقای کیفیت آن نیز باید متناسب با میزان عمومیت آن باشد. بنابراین پژوهش در این زمینه ضروری است. عرصه ی عمومی و درجه ی عمومیت آن وابسته به معیارها و مولفه هایی است که آن را شکل می دهند. از این رو تشخیص این عوامل و تفسیر سهم آن ها در جهت افزایش درجه ی عمومیت و ارائه روش هایی برای ارزیابی و سنجش عمومیت فضاها به گونه ای که بتواند امکان مقایسه بین آن ها را فراهم کند، در بخش اول تحقیق مورد توجه قرار گرفت. بررسی مفاهیم و مباحث بیان شده در نسبت با هدف پژوهش مشخص کرد که موضوع عمومیت تابعی از مولفه هایی است که بخشی از آن ها کمی و بخشی کیفی اند. ویژگی های کالبدی فضا و سازمان دهی های آن از جمله عوامل کیفی است که قابل سنجش با سایر عوامل نبود. بنابراین این عامل به صورت کیفی و در ترکیب با شناخت فضا مورد توجه قرار گرفت. معیارهای دیگر عمومیت شامل مالکیت و عملکرد، تنوع، عدم وجود کنترل و نظارت رسمی، حضور نظارت عمومی و اجتماعی، دسترسی پذیری و نفوذپذیری معرفی شدند که سعی شد تا توسط شاخص هایی به صورت کمی مورد سنجش قرار گیرد. به منظور بررسی میزان تأثیر این عوامل و کاربرد آن ها از روش تحلیل سلسله مراتبی برای سنجش استفاده شد. نقش تعریف شده برای میدان فاطمی در مرکز منطقه ی شش تهران در چشم انداز آتی و در اسناد فرادست به صورت یک فضای پیاده ی عمومی و موثر در تقویت جامعه پذیری و ارتقا عرصه ی عمومی، فرصتی فراهم کرد تا طراحی و مداخله در فضا با توجه به ارزیابی و سنجش عمومیت و با هدف افزایش آن صورت گیرد. سنجش عمومیت فضا در قسمت های مختلف آن، نشان داد که هریک از آن ها سطوح متفاوتی از عمومیت را دارند و بنابراین مداخله در بخش های مختلف فضا در جهت ارتقای عمومیت آن صورت گرفت. افزایش تنوع در فعالیت ها از نظر نوع، مقیاس عملکردی، ساعات فعالیت و تنوع مخاطبان آن ها، افزایش دسترسی پذیری و نفوذپذیری فیزیکی و بصری از طریق ایجاد نقش پیاده برای فضا و مداخلاتی در جداره های غیرفعال آن از ویژگی های طراحی در جهت افزایش عمومیت آن است. کلید واژه ها: فضاهای عمومی، عمومیت، مالکیت و عملکرد، تنوع، کنترل و نظارت رسمی، نظارت عمومی، دسترسی پذیری، شکل کالبدی.

سنجش میزان آسیب پذیری نواحی مختلف شهر گرگان در مقابله با زلزله
پایان نامه دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) - قزوین - دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی 1392
  آزاده میرخاندوزی   بهرام امین زاده گوهرریزی

در طول تاریخ تکوین تمدن های بشری، انسان، همواره با انواع بلایای طبیعی دست به گریبان بوده است و در بسیاری مواقع، خسارت های جبران ناپذیری ناشی از این بلایا بر جوامع بشری وارد شده است. مدیریت این بلایا به مجموعه اقداماتی اطلاق می شودکه قبل، حین و بعد از وقوع سانحه جهت کاهش هر چه بیشتر خسارات و عوارض آن صورت می گیرد. این اقدامات با توجه به نوع بلای طبیعی و محیطی که این گونه بلایا در آن رخ می دهد، متفاوت است. یکی از بلایای طبیعی که در صورت وقوع به نواحی شهر آسیب جدی وارد می سازد زلزله است. این مسئله خود، ضرورت برنامه ریزی ها در راستای کاهش آثار بحران را بیش از پیش روشن می سازد. در مناطق شهری، اثرات زیانبار معمول در اثر وقوع سوانح طبیعی، شامل تلفیقی از ویرانی های کالبدی و اختلال عملکرد عناصر شهری است. علاوه بر آسیب های مستقیم ناشی از ویرانی تاسیسات و ابنیه، خسارت ناشی از حوادث تبعی را نیز باید مد نظر داشت. حوادث انسانی یکی دیگر از ابعاد بحران است و این تلفات به خصوص در مناطق پر جمعیت و دارای بافت فشرده بیشتر می گردد. در کنار بسیاری از علوم و دانش های مطرح در راستای کاهش آسیب ها و تلفات ناشی از زلزله، دانش شهرسازی را در این زمینه می توان بسیار موثر دانست. کاهش آسیب پذیری شهرها در برابر خطرات ناشی از زلزله، زمانی محقق خواهند شد که به عنوان یک هدف در تمامی سطوح برنامه ریزی، از جمله کارآمدترین سطح برنامه ریزی (شهرسازی) مطرح شود. به همین منظور باید معیارهایی جهت سنجش میزان آسیب پذیری شهر گرگان در برابر زلزله تدوین شوند. در واقع در این پژوهش، کوشش شده است تا با تعریف معیارها و شاخص های محیطی، جمعیتی-اجتماعی، اقتصادی و کالبدی، میزان آسیب پذیری نواحی شهر گرگان با استفاده از روش های تصمیم گیری چند شاخصه مورد ارزیابی قرار گیرد. در انتها آسیب-پذیرترین ناحیه ی شهر گرگان شناخته شد. با استفاده از نمودار عنکبوتی، محلات شهر گرگان مورد سنجش قرار گرفتند و از بین آن ها 11 محله بالاترین آسیب پذیری را داشتند . این مسئله لزوم توجه به ایمن سازی و مقاوم سازی بافت های شهری را بیش از پیش مشخص می سازد. از این رو مشکلات نواحی و محلات شهر گرگان مورد بررسی قرار رفت و رهنمودهایی برای بهبود وضع موجود ارائه شد.