تحقیق حاضر، مطالعه ای توصیفی و کیفی است که با هدف پیشنهاد الگو جهت تهیه و تدوین فرهنگ تک زبانه همایندهای زبان فارسی و مطالعه موردی همایندهای اسم و صفت انجام شده است. این پژوهش به صورت توصیفی و کیفی است، به عبارت دیگر محقق با استفاده از استدلال و بررسی همایندهای زبان فارسی که آن ها را از میان پیکره های زبانی موجود در زبان فارسی جمع آوری نموده است، به کشف راهکار دست می زند و با استفاده از جمع آوری داده های کتابخانه ای، در پی پاسخ دادن به این پرسش ها می باشد که، از میان نظریه های ارائه شده در مورد بررسی همایندها، کدامیک از نظریه ها در مورد بررسی همایندهای زبان فارسی کاربرد بیشتری دارد؟ و همچنین همایندهای زبان فارسی با کدام یک از مقوله های اسم، صفت، فعل و قید بیشتر به کار می روند؟ نتایج حاصل از تحقیق بیانگر آن است که به نظر می رسد از میان نظریه های ارائه شده درباره بررسی همایندها ، نظریه" بررسی همایندها بر اساس محور هم نشینی و جانشینی مطابق نظریه نیومارک (1988)" در مورد همایندهای زبان فارسی کاربرد بیشتری داشته باشد، خصوصاً در مورد کاربرد محور هم نشینی در زبان فارسی مشخص گردیده است که همایندهای این زبان بیشتر براساس الگوهای نحوی و دستوری شکل گرفته اند. همچنین در زبان فارسی کاربرد ترکیبات غیرفعلی در همایندها بیشتر است و ترکیبات همایند در زبان به نظر می رسد که بیشتر با اسم و صفت همراه هستند.

فرهنگ نامه شاید کاربردی ترین کتاب مرجع برای متخصصان و دانش پژوهان است. تبادل فرهنگی بین جوامع مختلف ضرورت تدوین و تألیف فرهنگ ها و واژه نامه های مختلفی را پیش می آورد. توجه فرهنگ نویسان به عرضه ی بهتر، دقیق تر و مناسب تر باعث شده که ارائه فرهنگ نامه ها در کمیت و کیفیت تنوع بیشتری داشته باشد. فرهنگ های دوزبانه ی انگلیسی به فارسی و فارسی به انگلیسی در این میان از رایج ترین و پرکاربرد ترین فرهنگ هاست. فرهنگ کیمیا تألیف کریم امامی یکی از فرهنگ هایی است که گفته می شود بعد از انتشار با استقبال خوبی همراه شد و از منظر ها و ابعاد مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش سعی دارد تا به پرسش، پاسخ دهد نخست آنکه در فرهنگ فارسی- انگلیسی کیمیا معادل یابی واژگان در چارچوب ویژگی هسته ای و غیر هسته ای بودن چگونه است؟ دوم آنکه معادل یابی کدام یک از مقولات واژگانی هسته ای یا غیر هسته ای (اسم، فعل، صفت و قید) در فرهنگ فارسی- انگلیسی کیمیا کاستی بیشتری دارد؟ پس از استخراج مدخل های فرهنگ به صورت تصادفی و تجزیه و تحلیل داده ها بر اساس تقسیم بندی واژگان کارتر این نتیجه به دست آمد که بیشتر واژگان هسته ای به غیر هسته ای ترجمه شده و همچنین بیشتر واژگان غیر هسته ای نیز به هسته ای ترجمه شده است.

در این پایان نامه هدف اصلی بازبینی ونقد فرهنگ فارسی به انگلیسی آریان پور است تا بتواننقاط ضعف و قوت آن را شناسایی نموده و پیشنهادهایی هم در این زمینه مطرح نمود. براین اساس جدیدترین تغییرات با توجه به معادل سازی میتواند در فرهنگ درج شود،همچنین سعی شده تاضرورت نقد و بازبینی و اصلاح فرهنگ زبان فارسی به انگلیسی آریان پوربا دلایل کافی ارائه شود.به نظر می رسد که فرهنگ فارسی به انگلیسی پیشرو آریان پور از لحاظ اصول نوین فرهنگ نگاری باید مورد بازبینی قرار گیرد تا در چاپها و ویرایشهای بعدی بتواند دامنه لغات بیشتری را در خود داشته باشدو تمامی اصطلاحات و لغات ساخته شده در سالهای اخیر را نیز با معادل یابی مناسب در خود جای دهد. وبا توجه به کمبودهای موجود در فرهنگ فارسی به انگلیسی آریان پور به نظر می رسد که ارائه و تدوین و نگارش یک فرهنگ جامع فارسی به انگلیسی دیگر می تواند کمکی به کاربران و مخاطبان این فرهنگ باشد .نتایج بررسی نشان میدهد که این فرهنگ درمواردی همچون به کارگیری مدخلهای مهجورو نیاوردن مدخلهای روزمره وتابو ومشاهده خودداری وسانسور در بیان برخی از واژگان واصطلاحات ضعف دارد.بنابراین به نظر میرسد که بازبینی این فرهنگ به صورت علمی یک فرایند منطقی باشد ودر نتیجه میتوان گفت که با به روز کردن و استفاده از کلمات جدید در واقع می توان این فرهنگ را به یک مرجع قوی با تمامی لغات ضروری تبدیل نمود. واژگان کلیدی: فرهنگ لغت،نقدوبازبینی، فرهنگ فارسی به انگلیسی،فرهنگ نویسی، فرهنگ پیشرو فارسی به انگلیسی آریانپور.

تحلیل گفتمان انتقادی از نظریات میشل فوکو است که سیری تکوینی از مباحث تحلیل گفتمان را طی می کند و در آن، از حد توصیف زبانی صرف، پا را فراترنهاده و مراحل مختلف شکل گیری گفتمان را در دو حوزه اجتماعی و زبان شناختی مورد بررسی قرار می دهد. در این دیدگاه متن ادبی همانند سایر متن های سیاسی، اجتماعی و.... هدفی ارتباطی دارد. تحلیلگر خوانش های متفاوت از یک متن را که حاصل وجود ایدئولوژی های گوناگون در سه سطح توصیف(واژگان و نحو)، تفسیر و تبیین، بررسی میکند. هوشنگ گلشیری و زویا پیرزاد دو نویسنده موفق در زمینه خلق گفتمان ادبی هستند که در دو اثر مشهورشان؛ "شازده احتجاب" و " چراغها را من خاموش می کنم"، گفتمان های سیاسی، اجتماعی، فمنیستی و ... را خلق می کنند. گلشیری به سبب بیان برهه ای از تاریخ ایران در عهد قاجار در داستان خود، از فعل های گذشته با وجه اخباری بهره برده است و استعاره هایی را به کار گرفته که به شخصیتها و فضاهای روزگار حاکمان قاجار باز می گردد. پیرزاد، شخصیت اصلی داستانش را زنی خانه دار توصیف کرده است که با مسائل دفاع از حقوق زن روبه رو می شود. وی برای روایت شخصیت ها، از جملات ساده و کوتاه، همراه با فعل های حال ساده بهره برده است. در این پژوهش، نگارنده بر آن است تا با بررسی ویژگی های تحلیل گفتمان انتقادی و نقش استعاره ادبی در تولید گفتمان ادبی به استخراج مولفه های زبان شناختی دو رمان فوق بپردازد.

چکیده پژوهش حاضر مطالعه ای تحلیلی است که به بررسی خطاهای رایج زبانی در سایت های الف، عصر ایران و تابناک و خبرگزاری فارس می پردازد و با در نظر گرفتن این موضوع که تحلیل خطاهای زبانی در رسانه های جمعی از جمله سایت های خبری و خبرگزاری ها می تواند نقاط ضعف آن ها را نمایان سازد، محقق در این پژوهش به بررسی و تحلیل ویژگی های زبانی خبر، از منظر خطاهای زبانی رایج در سطوح مختلف خواهد پرداخت تا با آشکار نمودن نقاط ضعف در این گونه منابع، به شناسایی و تقویت نقاط ضعف توسط مسئولین کمک نموده و بر کیفیت اطلاع رسانی به عموم جامعه بیفزاید. پس در پی پاسخ گویی به سوالات زیر خواهد بود: در بررسی سطح نحوی، اخبار سایت های خبری و خبرگزاری ها بیشتر شاهد چه نوع خطاهای زبانی هستیم؟ رایج ترین خطاهای زبانی در سطح نگارشی و ویراستاری در اخبار منتشرشده در سایت های خبری شامل چه مواردی می باشد؟رایج ترین خطاهای زبانی در سطح صرفی اخبار سایت های خبری شامل چه مواردی می باشند؟ یافته های تحقیق بیانگر ان است که، در بررسی سطح نحوی مطالب سایت های خبری بیشتر با نقض آرایش سازگانی بی نشان زبان فارسی و حذف افعال بدون قرینه مواجه هستیم. همچنین، خطاهای نگارشی در اخبار سایت های خبری و خبرگزاری ها بیشتر شامل اشکالات تایپی و عدم استفاده از علائم سجاوندی در اخبار می باشد و رایج ترین خطاهای زبانی در سطح صرفی در اخبار سایت های خبری شامل حشو واژگانی می باشد. کلید واژه ها: خبر- خبرگزاری- تحلیل خطا- سایت خبری(نشریه الکترونیکی)

چکیده پژوهش حاضر مطالعه ای توصیفی و تحلیلی است که با هدف بررسی و نقد مقوله تعریف نگاری در فرهنگ فارسی معین انجام گرفته است. انجام این تحقیق یعنی بررسی مقوله تعریف نگاری در این فرهنگ لغت با توجه به اهمیت فرهنگ لغت معین و استفاده از آن به عنوان الگویی برای تعریف نگاری برای سایر فرهنگ های لغت و با توجه به کاربرد این فرهنگ لغت برای مراجعه کاربران در جهت یافتن مترادف ها و معانی و بازبینی املا، واژگان به ویژه برای آموزش زبان خارجی به غیر فارسی زبانان، بازی با الفاظ و گزارش نویسی از اهمیت خاصی برخوردار خواهد بود. لذا در این پژوهش در پی پاسخ دادن به پرسش های زیر خواهیم بود که، مقول? تعریف نگاری در فرهنگ معین تا چه اندازه با اصول تعریف نگاری همخوانی دارد؟ و همچنین کدام مدخل ها در این فرهنگ لغت با اصول تعریف نگاری همخوانی کمتری دارد؟ این تحقیق به روش کتابخانه ای و به شیوه توصیفی- تحلیلی به بررسی اصول تعریف نگاری در فرهنگ لغت معین می پردازد. در این تحقیق، بر اساس مدل سمایی(1387) ابتدا اصول تعریف نگاری مورد مطالعه قرار خواهند گرفت. سپس مدخل ها(داده ها) که حدودا شامل ده هزار واژه می باشد و به دلیل اهمیت بسیار آن به عنوان الگویی برای دیگر فرهنگ های لغت، به روش توصیفی- تحلیلی در فرهنگ معین مورد ارزیابی قرار می گیرد نتایج حاصل از تحقیق بیانگر آن است که مقول? تعریف نگاری در فرهنگ معین در بسیاری موارد با اصول تعریف نگاری همخوانی ندارد. همچنین مقول? فعل در میان سایر مدخل های این فرهنگ لغت با اصول تعریف نگاری همخوانی کمتری دارد. کلیدواژه ها: تعریف نگاری- مدخل- فرهنگ لغت- فرهنگ معین- فرهنگ نگاری تخصصی

مطالعه و مقایسه های ساختارهای صرفی و نحوی در زبان های متفاوت، به منظور یافتن جهانی های زبان، همواره مورد علاقه ی بسیاری از زبانشناسان بوده است. امروزه این مطالعات شاخه ای از زبان شناسی را با عنوان رده شناسی زبان به خود اختصاص داده است. رده شناسی بر این اساس عبارت است از طبقه بندی زبان ها و یا اجزای زبانی، بر اساس ویژگی های صوری مشترک، این شاخه ی مطالعاتی در زبانشناسی قدمتی 2?0 ساله دارد اما از آنجا که تاکنون فرهنگی در زمینه ی این شاخه از زبان شناسی وجود نداشته است، نگارنده بر آن شد تا فرهنگ توصیفی در این زمینه تدوین نماید. این پایان نامه شامل مقدمه که در آن کلیات تحقیق شامل اهداف، فرضیات، شیوه ی انجام کار، متغیرها و غیره ذکر شده است، پیشینه ی تحقیق که در بردارنده ی تحقیقاتی که در مورد فرهنگ های توصیفی ذکر شده است، چارچوب نظری که حاوی نظریه های مربوط به فرهنگ نگاری و فرهنگ نویسی ذکر شده است، تحلیل داده ها که اصطلاحات مربوط به رده شناسی زبان که از منابع معتبر استخراج شده اند و تعاریف و توصیف های ساده و روشن در آن ذکر شده است، و نتیجه گیری که شامل نتیجه ی تحقیق و صحت فرضیات بررسی شده اند، می باشد. سپس واژه نامه ی فارسی به انگلیسی، ضمیمه و فهرست منابع فارسی و انگلیسی در این تحقیق عنوان شده است. امید است این اثر بتواند مورد استفاده ی دانشجویان علاقه مند به زبان شناسی و مترجمان واقع شود و گام نخست برای ادامه ی تحقیقات بعدی درباره ی این شاخه از زبان شناسی تلقی شود.

چکیده هدف از پژوهش حاضر ارزیابی تحلیل محتوای کتاب درسی انگلیسی دور? اول متوسطه پای? اول (هفتم) بر اساس الگوی مک دونا و شاو و همچنین نگرش سنجی معلمان نسبت به این کتاب است. نگرش سنجی به وسیل? ابزار پرسشنامه، تهیه شده توسط پژوهشگر با استفاده از لیکرت پنج گزینه ای و طبق اصول نگرش سنجی دورنیه انجام شده است . روش این تحقیق توصیفی – پیمایشی است. جامع? آماری نگرش سنجی در این پژوهش شامل 65 نفر از دبیران زبان انگلیسی هستند که برای انتخاب نمونه های آماری از بین جامع? مورد مطالعه از روش انتخاب تصادفی استفاده شد و داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. از جمله نقاط ضعف کتاب بر اساس تحلیل محتوا می توان به مواردی مانند بومی سازی بیش از حد، اختلال در روند آموزش و یادگیری به دلیل آموزش پراکند? الفبا و نقاط قوت به مواردی چون بخش بندی منظم و به کارگیری موضوعاتی که در مخاطب ایجاد انگیزه می کنند اشاره کرد. از نقاط ضعف کتاب بر اساس نگرش سنجی می توان به مواردی چون کیفیت پایین و مبهم بودن برخی از تصاویر موجود در کتاب، عدم توجه به سطح دشواری فعالیت ها (از آسان به سخت) و نقاط قوت به کارگیری رویکرد ارتباطی در مهارت صحبت کردن و همچنین برآورده ساختن نیازهای دانش آموزان برای ارتباطات روزمره اشاره نمود. واژه های کلیدی: ارزیابی مواد آموزشی، ارزیابی بیرونی، ارزیابی درونی، تطابق، کتاب درسی

چکیده بشر در ابتدای مسیر خود در جهت کشف جهان، در اولین شکن، جهان و آنچه که در آن وجود دارد، را به دو قطب مثبت و منفی تقسیم می کند و سپس در میان این دو قطب به امکانات دیگری دست می یابد. لذا نفی بخشی از زبان و ارتباط روزمره ی انسان ها می باشد و در ابراز عقیده ای مخالف آنچه که مخاطب می پندارد، بیان می شود. از این رهگذر منفی سازی یکی از الزامات هر دستور زبان طبیعی خواهد بود. در دیدگاه صورت گرا به طور عام و حاکمیت و مرجع گزینی به طور خاص، جایگاه عنصر نفی همواره مورد توجه قرار داشته است. هدف از انجام این پژوهش، در گام نخست ارائه ی تصویری از پدیده ی نفی در زبان فارسی و سپس آزمودن نظریه های زبان شناسی در رابطه با فرضیه های تحقیق، بر اساس پیکره ی زبان فارسی می باشد. روش انجام این پژوهش، با توجه به موضوع رساله، روشی توصیفی ـ تحلیلی است. پیکره ی اصلی رساله ی حاضر حاصل جمع آوری بیش از 10000 جمله ی زبان فارسی، برگرفته از 135 صفحه ی اولِ سه رُمانِ سووشون اثر سیمین دانشور، شما که غریبه نیستید اثر هوشنگ مرادی کرمانی و سه کتاب اثر زویا پیرزاد است که در مجموع 1601 جمله ی دارای نشانه ی آشکار نفی به دست داده است. از سوی دیگر به منظور بررسی و دسته بندی پیشوندهای نفی در اتصال با ستاک های متفاوت، پیکره ی دیگری نیز مورد استفاده قرارگرفته است، که شامل 1620 واژه ی منفی اشتقاقی در فرهنگ بزرگ سخن، تألیف انوری می باشد. هگمن (1995) در چارچوب حاکمیت و مرجع گزینی با پذیرفتن بحث حوزه ای بودن زبان، با نگاهی کاملاً صوری و بالطبع با ابزاری صوری به بررسی پدیده ی نفی می پردازد. از سوی دیگر در رویکرد نقش گرا تحلیل منفی سازی بر اساس ساختار کاربردی و معنایی صورت می پذیرد. از آنجا که در این دیدگاه نظری، زبان نظامی از معنا لحاظ می شود، بررسی سازه های زبان، مانند عناصر منفی، فارغ از وقوع صوری و با توجه به عملکرد آن ها مورد بررسی قرار می گیرند. گیون (2001) از جنبه های مختلف و با لحاظ نمودن مفاهیم بنیادیِ مطرح در نقش گرایی، نظیر پیش انگاره و کانون به تحلیل پدیده ی نفی می پردازد. پین(1985) نیز، با سمت و سویی رده شناختی به منفی سازی توجه می کند و تقسیم بندی متفاوتی از منفی سازی ارائه می نماید. سه رویکرد نامبرده شالوده ی نظری این رساله را تشکیل می دهند. نگارنده ی این رساله، پس از توصیف این رویکردها، به بررسی پدیده ی نفی در زبان فارسی پرداخته است. نکته ی شایان ذکر، این است که، اصطلاحات به کار رفته در رویکرد گیون و پین در باب منفی سازی، یکدست نیستند. لذا برای اجتناب از تأویل نادرست این دو رویکرد، یکدست سازی اصطلاحات، امری ضروری است. به هر حال، آنچه که یافته های این رساله نشان می دهد این است که، منفی سازی در زبان فارسی، با نفی نحوی، و یا به عبارت دیگر، با نفی گروه فعلی، صورت می پذیرد و این فرایند از طریق ابزار ساختواژی، تحقق می یابد. خلاصه ی کلام آنکه تحلیل گیون 2001 در زبان فارسی کارآمد است. اما وی نیز به مکانیسم های صوری متوسل شده است و هریک از رویکرهای نقش گرا، با در نظر گرفتن مکانیسم های دیگری، همچون ویژگی های صوری و نحوی، در زبان فارسی کارآمد خواهند بود. به علاوه، داده های زبان فارسی با انقیاد صِرف به رویکرد هگمن 1995، در مواردی چون وارونگی فاعل ـ فعل کمکی و ویژگی سورهای منفی قابل توجیه نمی باشند. لذا این نظریه برای رسیدن به کفایت تبیینی، نیاز به تعدیلاتی دارد. با مواجه شدن با کاستی های نظریات نقش گرا و صورت گرا، به یک رویکرد تعاملی صوری ـ نقشی نیاز خواهیم داشت که با به کارگیری دستاوردهای هر دیدگاه، بتواند به تبیین داده های زبان های مختلف بپردازد.