نام پژوهشگر: جلیل الله فاروقی

a head parameter survey on mazandarani dialect and its effect(s) on learning english from ca perspective (on the basis of x-bar syntax)1
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند 1389
  زین العابدین رحمانی   علی علیزاده

there has been a gradual shift of focus from the study of rule systems, which have increasingly been regarded as impoverished, … to the study of systems of principles, which appear to occupy a much more central position in determining the character and variety of possible human languages. there is a set of absolute universals, notions and principles existing in ug which do not vary from one language to another. while certain grammatical principles and rules may be universal, it is also true that languages differ from one another in some important ways. the first purpose of this study is to investigate the parametric directionality in head parameters (nps, vps, aps and pps) of english, persian and mazandarani on the basis of x-bar theory; it is answered why english is considered head-initial but persian and mazandarani head-final. the second purpose is to see whether the match or mis-match between parameters of mother tongue languages and english as a foreign language, has any impact on better or worse listening comprehension of english when learning it. it is concluded that since english is head-initial, and persian and mazandarani head-final, and there is less match between english and mazandarani parameters than that of english and persian, therefore mazandarani learners of english have more difficulties as far as listening comprehension of english is concerned. hence, we can declare that when difference between the head parameters increases, it can decrease the listening comprehension rate of the second (foreign) language. therefore the result of this study confirms some of the ca hypotheses in which mother tongue has some effects in the processes of foreign language learning. .

کارکرد واج ها در مفاهیم کلام و عناصر شعر(با بررسی اشعاری از فردوسی، خاقانی، حمید مصدق و اخوان ثالث)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند 1390
  حسن ذوالفقاری   جلیل الله فاروقی

چکیده درک هویّت، جایگاه و کارکرد واج به عنوان الگوی انتزاعیِ کوچکترین پاره ـ واحد های ارتعاشی زبان، امکان اشراف بر کیفیت و کارکرد کلّ فراورده های زبانی، اعم از آوا، واژه، عبارت، شعر و… را برای ما فراهم می نماید. در این پژوهش نگارنده با تجمیع چهار نظر و نظریه ی متفاوت از جهت روش تحقیق، با بازخوانی واج ها و بررسی کارکردشان در صدد کشف حوزه های معنایی ـ مفهومی هر یک از واج ها برآمده است؛ هدفی که آرزوی بسیاری از شاعرانِ اندیشمند و پژوهشگران، بخصوص ساختگرایان بوده است. وی در این رساله در صدد تبیین این نکته است که واج ها و آواهای زبان ، نظیر سایر پدیده های موجود ، حاصل مجموعه ای ارتعاشند که وقتی به شکـل قـاعـده مندی در کلمه و کلام جمع شوند، منشأ اثرند؛ از طرف دیگر واج ، کلمه و هر پدیده در عین این که هویّتشان وابسته به ارتعاشات درونی است ، با پدیده های دیگر هم تبادل ارتعاش دارند و به خاطر ویژگی های موسیقایی ِ سمعی و بصری اثر گذار و اثرپذیرند. تفاوت ظاهری واج ها حاکی از تفاوت کارکردی و مفهومی آن هاست. هر واج متناسب با فضای کاربردی و بافت واجی خود، کارکرد متفاوتی بر سیستم عصبی دارد. شکل و شیوه ی بروز واج ها و آواها، همچون ظـرف ارائه ی آن ها تفاوت های قالب بندی شده و قاعده مندی دارد که همین موجد استقلال، تمایز و تأثیرگذاری متفاوت واج ها می شود؛ علاوه بر این، بخش اعظمی از این قواعد، ریشه در سطوح فراهشیار و نظام کیهانی دارد. هر واج همچون کلیدی است که دست یابی به کلّ ساختمان کلام در گرو داشتن دسته کلیدی از واج هاست. حوزه های مفهومی واج ها هم در غالب کلمات و هم در شعر به شکل متعالی تر و مترقّی تری هویداست؛ بافت واجی در کنار سایر عناصر تشکیل دهنده ی شعر، تار و پود این کلام برتر را هویّت می بخشد و از طریق هر کدام از عناصر شعر (اعم از ذاتی و عرَضی از جمله: عاطفه، تخیّل، وزن و موسیقی، معنی و مفهوم و…) می توان به یک مضمون، مفهوم و حقیقت دست پیدا کرد. هر چه شعر متعالی تر و ذاتی تر باشد، سطح و لایه ی واجی آن با مفاهیم شعر و سایر عناصر آن تناسب بیشتری دارد. واژه های کلیدی: واج، آواهای زبان، مفهوم واج، کلام، عناصر شعر.

رابطه ی جنسیت نویسنده و مترجم در خلق و ترجمه ی آثار ادبی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند 1390
  زهرا رضایی   جلیل الله فاروقی

امروزه فمینیسم که به عنوان یک مکتب شناخته می شود، بر جنبه های مختلف علمی و اجتماعی تأثیر گذاشته است. از سوی دیگر، رشته ی مطالعات ترجمه، که در چند دهه ی اخیر به عنوان یک رشته ی علمی و دانشگاهی معـــرفی شده نیز تحت تأثیر افکــــــار و عقاید این مکتب قرار گرفته است. بدین معنــــا که نظریه پردازان فمینیست راهکارهایی را معرفی نموده اند که به نویسندگان و مترجمـــان فمینیست کمــــک می کنند تا متنی متفاوت ارائه نموده و از این طریق به هدف خود برسند. در این راستا، این تحقیق بر آن است تا با بررسی چهار رمان که به زبان فارسی ترجمه شده اند به این سوال پاسخ گوید که آیا نویسندگان و مترجمان ایرانی تحت تأثیر آرا و عقاید مکتب فمینیسم قرار گرفته اند یا خیر؟ از میان این چهار رمان، نویسنده ی دو رمان، مرد و نویسنده ی دو رمان دیگر، زن هستند و هر رمان دارای دو ترجمه است که یکی از آن ها را یک مترجم مرد و دیگری را یک مترجم زن انجام داده است. به منظور بررسی این آثار و ترجمه های آن ها، سه استراتژی ترجمه که توسط اندیشـــمندان فمینیست مورد تأکید قرار گرفته اند، مبنای تحقیق می باشند: مکمل سازی (که در این تحقیق به دو استراتژی اضافه و حذف بسط یافته است)، مقدمه نویسی/پانویسی و زنانه سازی متن. از طریق این سه استراتژی، مترجمان قادرند متنی متفاوت و مطابق ایده های فمینیست ارائه کنند. نتایج نشان داد که مترجمان مرد از سه استراتژی یاد شده بیشتر استفاده کرده اند، اما نه در جهت اهداف فمینیستی. تعدادی از زنان مترجم در برخی از موارد در جهت اهداف ارائه دهندگان این استراتژی ها از آنها بهره برده اند ولی اغلب موارد در راستای این اهداف نبوده اند . این امر حاکی از آن است که به دلیل متفاوت بودن شرایط جامعه ی ایرانی با آنچه در غرب رخ داده و باعث به وجود آمدن مکتب فمینیست شده است، عقاید فمینیستی تأثیر چندانی بر مترجمان ایرانی نداشته است.

مقایسه قالب گفتمانی تبلیغات در اینترنت و رسانه های سنتی فارسی زبان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  نیلوفر هاشم زاده   جلیل الله فاروقی

هدف پژوهش حاضر که تحقیقی توصیفی است، بررسی و مقایسه قالب گفتمانی تبلیغات در اینترنت و رسانه های سنتی فارسی زبان میباشد. در این رساله، منظور از رسانه های سنتی، مجلات زرد هستند. جمع آوری تبلیغات از اینترنت و مجلات مورد نظر از سه گروه لوازم خانگی، محصولات آرایشی زیبایی و لوازم بهداشتی انجام پذیرفت. ویژگیهای گفتمانی به 2 دسته کلی ویژگیهای کلامی و ویژگیهای غیر کلامی تقسیم شدند. در بخش کلامی به بررسی آن دسته ویژگیهای نحوی و واژگانی مهمتر و برجستهتر ، پرداخته شد. در قسمت ویژگیهای نحوی بررسی کاربرد جملات امری، جملات پرسشی و نحو گسسته و در قسمت ویژگیهای واژگانی استفاده از سبک رسمی و محاوره ای، لغات بیگانه و نامأنوس و همچنین صفات انجام شد. در بخش غیر کلامی نیز تحلیل رنگ، تکنیک طبقه بندی پنهان، برجسته سازی، بهره گیری از جذبه کالای خارجی، پیرازبان، جذب مخاطب از طریق برقراری تماس چشمی و موازات تصویری در تصاویر تبلیغات صورت پذیرفت. پس از تجزیه و تحلیل داده ها مشخص گردید که قالب گفتمانی تبلیغات در دو رسانه مورد نظر دارای تفاوتها و شباهتهایی با یکدیگر میباشند. از حیث ویژگیهای کلامی این تفاوتها شامل کاربرد اندک جملات سوالی و به کارگیری بیشتر لغات بیگانه و نامأنوس در تبلیغات مجلات نسبت به اینترنت بود. کاربرد جملات امری، نحو گسسته، استفاده از سبک رسمی و نوشتاری به جای سبک رسمی و محاوره ای و نیز به کارگیری صفات مطلق در هر دو گروه تبلیغات مورد نظر جزو شباهتهای مشاهده شده در قسمت ویژگیهای کلامی بودند. بر اساس ویژگیهای غیر کلامی، مشاهده گردید که که تبلیغات اینترنتی و مجلات از لحاظ کاربرد رنگهای گرم و سرد، و بهره گیری از موازات تصویری با هم متفاوت هستند؛ بدین صورت که در تصاویر تبلیغات اینترنتی بر خلاف تبلیغات موجود در مجلات از این سه تکنیک استفاده نمیشود. اما هر دو گروه تبلیغات مورد نظر در به کارگیری تکنیک طبقه بندی پنهان، بهره گیری از جذبه کالای خارجی، فرازبان در نوشتار، برجسته سازی در تصاویر و برقراری تماس چشمی با مخاطب به طور مشابه عمل میکنند.

نظریه نظام چند گانه با تکیه بر رمان ماجراهای سرزمین ایسلند
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1393
  حسن مختاریان   محسن مبارکی

در این پایان نامه عوامل درون متنی در ترجمه رمان ماجرای سرزمین ایسلند از زبان ایسلندی به زبان انگلیسی مورد بررسی واقع می گیرد. از جمله عوامل درون متنی می توان به جوانبی همچون نحوه ترجمه استعاره وتشبیه و نیزاسامی خاص نام برد. مترجم در این اثر طوری ترجمه کرده است که متن اصلی که نوشته عصر گذشته است. مطابق با سلائق خواننده می باشد. مترجم همچنین عوامل برون متنی از جمله بازار ترجمه و هنجاره9ای ترجمه را رعایت کرده است و اثر ترجمه شده خود را به مورد پرفروشی مبدل نموده است.

بررسی تاثیر جنسیت مترجم بر ترجمه از منظر تحلیل انتقادی گفتمان (مطالعه موردی ترجمه های فارسی رمان غرور و تعصب)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  محمد هادی احمدی   جلیل الله فاروقی

جنسیت یکی از مسائل بحث برانگیز اجتماعی است که از لحاظ نقش و رفتار همواره تفاوتی شگرفی میان مردم جوامع ایجاد کرده است؛ تفاوت هایی که جامعه از هر فرد به خاطر جنسیتش از او انتظار دارد. شاخه های گوناگونی از علم به پژوهش و تحقیق درباره ی جنسیت پرداخته است؛ از آن میان می توان به مطالعات ترجمه اشاره کرد که عمدتاً به بازنمایی تأثیر افکار فمینیستی در فرایند و ترجمه ی آثار پرداخته است. با وجود این، مطالعات ترجمه به پژوهش در خصوص الگوهای واژگانی و دستوری ای که مترجمان زن و مرد ناآگاهانه به گزینش آنها رغبت دارند، تمایلی نداشته و این جنبه ی مهم آثار ترجمه شده را نادیده گرفته است. از این رو، پژوهش حاضر سعی دارد تا شباهت ها و تفاوت های میان مترجمان زن و مرد را در ترجمه اثری ادبی که ایدئولوژی آن استادانه در پس نقاب شخصیت ها و طرح داستان پنهان است، نشان دهد. این تحقیق همچنین تلاش دارد تأثیر فرم متن مبدأ را بر گزینش های واژگانی و دستوری مترجمان زن و مرد در صورت آگاهی آنان از شأن تحکم آمیز متن مبدأ بررسی کند. در این راستا، پرسشنامه ای براساس نسخه ای تعدیل یافته از چارچوب تحلیلی پیشنهادی فرحزاد برای انجام تحلیل انتقادی گفتمان طراحی شده است تا گرایش ها و تأثیرات مذکور مورد مطالعه قرار گیرد. همه ی سوالات این پرسشنامه از موارد گفتمان مدار یافت شده در رمان غرور و تعصب اثر جین آستین انتخاب شده است. جمعیت تحقیق شامل 40 دانشجو و دانش آموخته گرایش های مختلف مجموعه زبان انگلیسی در دو گروه الف و ب می باشند که هر کدام مشتمل بر 20 دختر و 20 پسر است. پیش از توزیع پرسش نامه ها، ذهنیت خاصی به اعضای گروه ب داده شد تا مشخص شود آیا گزینشهای آنان متأثر از فرم متن مبدأ خواهد بود یا خیر. نتایج به دست آمده نشان می دهد که تفاوت هایی کیفی و کمی در گزینش های مختلف واژگانی و دستوری این دو گروه وجود دارد. علاوه بر آن، ثابت می شود که هم زنان و هم مردان، گرایش به انتخاب گزینه هایی دارند که با فرم متن مبدأ همسان هستند اما تمایل مردان به این نوع گزینه ها نسبت به زنان بیشتر است.

بررسی تاثیر تحلیل گفتمان انتقادی بر بهبود کیفیت ترجمه ی شفاهی همزمان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  زهرا ارسلانی   محسن مبارکی

ترجمه ی شفاهی همزمان، اغلب در مصاحبه ها و سخنرانی های سیاسی، که در پی تأثیرگذاری خاصّی هستند، به کار گرفته می شود. سیاست مداران برای ارتقای سطح تأثیرگذاری سخنان خود وکنترل اذهان، از استراتژی های گوناگونی از جمله فنّ بیان، قطبی سازی، وغیره بهره می برند. این استراتژی ها به گوینده کمک می کنند تا فکر و عمل شنونده ی خود را به گونه ای که مدّ نظر خویش است هدایت نماید. در ترجمه هایی که برای این گونه مصاحبه ها و سخنرانی ها ارائه می گردد، ترجمه ای وفادار، دقیق و قابل قبول دانسته می شود که تأثیر معادل در آن به دست آمده باشد. واضح تر آنکه، تأثیر معادل، آنجایی به دست می آید که در واقع رابطه ی بین گیرنده و پیام متن مقصد، معادل و برابر با رابطه ای باشد که میان گوینده و پیام متن مبدأ وجود دارد. فرضیه ی مورد بررسی در این تحقیق این است که اوّلین گامی که یک مترجم شفاهی می بایست بردارد، پی بردن به پیام حقیقی گوینده ی گفته ی مبدأ است. در این راستا، نویسنده بر این باور است که تحلیل گفتمان انتقادی می تواند نقش تعیین کننده ای ایفا نموده و توانایی مترجم شفاهی را در پی بردن به آنچه در گفته ی مبدأ، نهفته، ضمنی ،و آشکار نیست بالا می برد. مترجم شفاهی همزمان در سخنرانی های سیاسی، تنها زمانی می تواند در دست یابی به تأثیر برابر اقدام نماید که به پیام حقیقی گفته ی گوینده و تأثیر گذاری بخصوصی که از بیان آن مدّنظر بوده پی برده باشد. در این تحقیق، 66 نمونه از 6 سخنرانی و مصاحبه ی رئیس جمهور پیشین ایران؛ محمود احمدی نژاد، مورد بررسی قرار گرفت تا به بررسی این مسئله بپردازد که تحلیل گفتمان انتقادی، بوسیله ی پی بردن به آنچه در گفته ی مبدأ، نهفته، ضمنی بوده وآشکار نیست، برای مترجم به عنوان ابزاری سودمند محسوب شده و در ارتقای کیفیت ترجمه، وی را یاری رساند.

بررسی معنای تلویحی در ترجمه های انگلیسی گفتگوهای قرآن کریم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  محمد انصاری   علی علیزاده

قرآن مشهورترین معجزه حضرت محمد (ص) و مقدس ترین کتاب مسلمانان است، پر واضح است که هرگونه ترجمه و تفسیر این کتاب مقدس تاثیر مستقیم بر طرز تفکر و زندگی مسلمانان دارد. یکی از جنبه های قابل توجه زبان های بشری استفاده از معنای ضمنی است که در حوزه ی فرازبان (یکی از شاخه های جدید زبان شناسی) به آن پرداخته می شود. گویشوران زبانی به آسانی معانی ضمنی را در مکالمات خود بکار می برند که قرآن نیز از این امر مستثنی نیست. در تحقیق کنونی مکالمات بیست سوره اول قرآن کریم، توسط اصل همکاری گرایس و ماکزیم های مربوطه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. برای سوره های مذکور، یک صد نمونه معنای ضمنی استخراج و ارائه شده است. در این تحقیق آمارها نشان می دهد که اکثر این معانی ضمنی از طریق نقض ماکزیم های کمیت و ارتباط و درصد بسیار کمی از طریق نقض ماکزیم تکرار بوجود آمده اند. در گام بعد، ده ترجمه ی مشهور قرآن با متن اصلی مقابله شده است تا مشخص شود مترجمین به چه طریق معانی ضمنی را منعکس کرده اند و برای حصول تعادل در ترجمه از چه راهکارهایی بهره برده اند. در این ارتباط پنج استراتژی استخراج شد که بین تمام مترجمین عمومیت داشت: استفاده از ترجمه ی تحت اللفظی برای انعکاس معنای ضمعنی به صورت تلویحی و استفاده از اضافه سازی، قلاب/کمانک، پانویس و معادل پویا برای ترجمه ی معنای ضمنی به صورت صریح. نقاط ضعف و قوت این استراتژی ها نیز مورد بررسی قرار گرفته است که در نهایت استراتژی پانویس به عنوان بهترین استراتژی انعکاس معنای ضمنی پیشنهاد شده است. تحقیق کنونی همچنین نشان می دهد که اگرچه ماکزیم های گرایس قادر به توصیف و پیش بینی اکثر معناهای ضمنی قرآنی هستند، اما نمی توانند از عهده ی تمامی آنها برآیند، از این رو ماکزیم جدیدی به نام ماکزیم تکرار به ماکزیم های گرایس افزوده شده است تا معانی ضمنی باقیمانده نیز قابل توضیح باشند.

تحلیل گفتمان متون بازجویی مکتوب از متهمان در دادگاه های کیفری: بررسی موردی پرونده های سرقت استان خراسان جنوبی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  افسانه عباسپور   جلیل الله فاروقی

برای انجام این تحقیق پاره ای متغیرهای زبانی و غیر زبانی انتخاب شده و در بین 38 پروند? در دسترس مورد بررسی قرار گرفته اند. متغیرهای زبانی شامل کاربرد واژ? سرقت، اعتراف یا عدم اعتراف، تعهد عدم تکرار جرم، کاربرد واژگان حقوقی، متهم ساختن دیگران، کاربرد افعال احساسی، سوگند خوردن، کیفیّت، کمیّت و متغیرهای غیر زبانی شامل تلاش برای تحت تأثیر قرار دادن مأمور و پذیرش جایگاه برتر و کنترل مأمور می باشند. تحلیل یافته ها حاکی از وجود اختلافاتی میان متهمان براساس جنسیت، سابق? پیشین، سواد و نگارند? متون بازجویی براساس متغیّرهای فوق می باشند. هدف از انجام این تحلیل آشنا ساختن بازجویان با تفاوتهای گفتمانی متهمان مرد و زن و باسواد و بی سواد جهت سهولت برقراری ارتباط با آنها می باشد. تأکید بر تأثیرات مأمور پلیس در نگارش متون بازجویی و عناصر زبانی حذف شده به هنگام نگارش توسط مأمور و نهایتاً حقوق تضییع شد? متهم از دیگر اهداف این تحقیق می باشند.

بررسی ساخت جملات خبری زبان فارسی بر پایه اصل نشانداری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  علی اکبر مجیدی کوهبنانی   علی علیزاده

وجود گونه های مختلف از یک عنصر زبانی را نشانداری می گویند. هدف مبحث نشانداری، توصیف و دسته بندی این گونه هاست. نشانداری در حوزه های مختلف زبانشناسی از جمله نحو مشاهده می شود. هدف این پژوهش، تحلیل نشانداری مشاهده شده در جملات خبری زبان فارسی از دیدگاهی نظری و مقایسه درجه های مختلف نشانداری است که شامل مطالعه ی ترتیب سازه ها در زبان پارسی و تغییرهایی که در آن ایجاد می شود، می باشد. در این پژوهش از نظریه بهینگی با اندکی تغییر به عنوان چارچوب نظری استفاده گردیده است و نتایج آن نشان می دهد که نشانداری پدیده ای مطلق نیست، بلکه درجه های مختلفی از نشانداری را می توان شناسایی کرد. در نظریه بهینگی که تعامل حصرهای قابل نقض دستوری بودن کاندیداها را مشخص می کنند، تنها یکی از کاندیداها می تواند دستوری باشد و بقیه غیر دستوری به حساب می آیند. برای این مسئله، از تمایزی که مولر (a1999) بین حصرهای اصلی و زیرحصرها می گذارد استفاده کرده ایم. در نتیجه زیرحصرهایی که باعث نشانداری جملات خبری زبان پارسی می گردند، مشخص شدند. در پایان حالت های مختلف تغییر آرایش سازه ای و جابه جایی آن ها در ساخت جمله های خبری در زبان پارسی و درجه های نشانداری برای هر یک از آن ها مطرح و با یکدیگر مقایسه گردیده است.

بررسی و نقد صورتگرا بر چند غزل از هوشنگ ابتهاج با تاکید بر برجسته سازی ادبی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  افسانه سمعیان   جلیل الله فاروقی

تاکید اصلی در این تحقیق، بررسی چگونگی رسیدن به برجسته سازی ادبی در شعر بر طبق روش نقد صورت گراست. بر این اساس سه غزل از مجموعه غزلیات سیاه مشق هوشنگ ابتهاج برگزیده شده است و تلاش می شود که عوامل برجسته ساز، یعنی هنجارگریزی و قاعده افزایی در شعر وی شناسایی گردد. با توجه به این که در مبانی نظری فرمالیسم، موسیقی و آهنگ کلام در انسجام شعر و استحکام ساختار آن نقش بسزایی دارد، توجه به موسیقی و چگونگی ظهور آن در صورت غزلیات ابتهاج نیز مد نظر است. در بحث ساخت کلام که از رویکردهای اصلی در نقد صورتگراست، نگارنده به طور دقیق به مسائل کلمه و کلام در شعر پرداخته است و همه واژگان، اعم از لغات، ترکیبات، افعال و مسائل نحوی غزل ها را کاویده است تا میزان هنجارگریزی در این ساحت از غزلیات روشن گردد. بسامد هنجارگریزی ها در اشعار وی بدین ترتیب است: هنجارگریزی معنایی، هنجارگریزی واژگانی، هنجارگریزی نحوی، هنجارگریزی زمانی و هنجارگریزی آوایی. در مبحث قاعده افزایی نیز به طور اخص به نظم و انسجام در صورت شعر اشاره شده است. قاعده افزایی در غزلیات سایه به ترتیب دارای بسامد آوایی، واژگانی، و نحوی است. از بررسی انواع قاعده افزایی چنین استنباط می شود که غزلیات سایه از بهترین و بیشترین عوامل موسیقایی برخوردار است که می توانند با مضمون اشعار نیز هماهنگ باشند. آنچه در این بخش مورد بررسی قرار گرفته انواع موسیقی درونی، بیرونی، کناری و معنوی در اشعار است. یکی دیگر از انگیزه های این تحقیق بررسی انواع برجسته سازی در زبان شعر ابتهاج است که در صنایع مختلفی از جمله تشبیه، استعاره، تشخیص، تضاد، اغراق و غیره مورد ارزیابی قرار گرفته است.

[مقوله تهی و توابع آنها در ساختار نحوی جملات فارسی]
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  نرگس معصومی مفرد   جلیل الله فاروقی

چکیده ندارد.

تأثیر یادگیری از طریق تلفن همراه بر یادگیری و انگیزه پیشرفت دانشجویان دانشگاه بیرجند در درس زبان عمومی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی 1390
  هادی سارانی   محسن آیتی

چکیده این مطالعه با هدف بررسی تأثیر روش آموزش از طریق تلفن¬همراه بر یادگیری و انگیزه پیشرفت دانشجویان در درس زبان عمومی انجام گرفت. این پژوهش از نظر نوع تحقیق کاربردی و از لحاظ روش نیمه تجربی با طرح پیش¬آزمون پس¬آزمون و گروه کنترل بود. جامعه¬ی آماری مورد مطالعه شامل 521 نفر از دانشجویان دانشگاه بیرجند بود؛ که در سال تحصیلی 90- 89 در درس زبان عمومی مشغول به تحصیل بودند. از جامعه مذکور تعداد 76 دانشجو به روش نمونه¬گیری در دسترس انتخاب شدند. از میان نمونه انتخاب شده یک گروه (38 نفر) به طور تصادفی انتخاب و در معرض آموزش از طریق تلفن¬همراه قرار گرفت. دراین روش لغات جدید 4 درس مشترک بین دوگروه در قالب متن¬های مختلف از طریق پیام کوتاه به تلفن¬همراه دانشجویان گروه آزمایش ارسال گردید؛ در حالی که دانشجویان گروه کنترل (38 نفر) از چنین آموزشی بی¬بهره بودند. در ضمن به منظور اطمینان از هم سطح بودن دو گروه از نمره آزمون زبان و معدل نیم¬سالِ دانشجویان استفاده شد. برای سنجش میزان یادگیری دانشجویان از آزمون معلم ساخته استفاده شد و اعتبار آزمون مذکور با استفاده از روش کودر- ریچاردسون (20=kr) معادل 86 صدم محاسبه گردید. انگیزه پیشرفت با استفاده از پرسشنامه انگیزه پیشرفت هرمنس سنجیده شد در گزارش هرمنس ضریب پایایی به روش بازآزمایی برابر82 صدم و به روش آلفای کرونباخ84 صدم اعلام شده است. در پایان نتایج آزمون t تفاضل نشان داد که روش آموزش از طریق تلفن¬همراه بر یادگیری دانشجویان تأثیر مثبت دارد. همچنین آزمون کورایانس نشان داد که روش آموزش از طریق تلفن¬همراه بر انگیزه پیشرفت دانشجویان تأثیر مثبت دارد.

آموزش همنشین ها به غیر انگلیسی زبانان با استفاده از استعاره مفهومی لیکاف و جانسون
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  فرزانه هادی نیا   محسن مبارکی

تا پیش از پیدایش زبانشناسی شناختی، استعاره فقط یک ویژگی زبان ادبی و به ویژه شعر در نظر گرفته می شد که با دیگر صورت های زبانی، رابطه ی اندکی داشت. اما مطالعات شناختی در زمینه ی استعاره این دیدگاه سنتی را تغییر داده و ماهیت جدیدی برای استعاره تعریف کرده است که براساس آن، استعاره فقط آرایه ی ادبی یا یکی از صوربلاغی کلام نیست؛ بلکه فرایندی فعال در نظام شناختی و ادراکی انسان می باشد.اهمیت پژوهش حاضر از این نظر است که طی بررسی های نگارنده تاکنون هیچ پژوهشی با در نظر گرفتن رویکرد مورد نظر به فرایند آموزش همنشین ها نپرداخته است. ضرورت انجام این پژوهش این است که همنشین ها بخش مهمی از فرایند آموزش زبان را به خود اختصاص می دهند و به کارگیری صحیح آنها برای دستیابی به گفتار سلیس بسیار ضروری است. بنابراین لازم است که شیوه های موثری جهت تسهیل یادگیری این واژگان ارائه گردد.