روند تجمع ماده خشک و عناصر غذائی اصلی ذرت (zea mays l.) تاکنون در ایران بررسی نشده است . اماچنین بررسی هائی جهت تعیین الگو و روند رشد و تعیین بهترین زمانهای نیاز آبی و کودی لازم است و میتواند پایه ای برای تحقیقات بعدی باشد. دراین آزمایش دو رقم اصلی منطقه خوزستان (دیررس sc704 و میان رس sc46a) در دو تاریخ کشت (15 تیرماه و 5 مرداد) در مزرعه آزمایش دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز در تابستان 68 در قالب طرح آماری فاکتوریل مورد بررسی قرار گرفت . در هر تیمار آزمایش 8 مرتبه و درمراحل رشد ویژه ای از کرتها نمونه برداری شد و بعد از جدانمودن همه اندام های گیاه وزن خشک ، ازت فسفر و پتاسیم آن اندازه گیری و منحنی های مقدار جذب و سرعت جذب هرکدام ترسیم گردید. همچنین وزن دانه و وزن بخش هوائی، وزن هزار دانه و درصد پروتئین دانه موردتجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت . تمیار sc704 - کشت 5 مرداد بالاترین عملکرد دانه در بوته به میزان 85ˆ124 گرم را تولید نمود و تیمار sc704 - 15 تیر بالاترین عملکرد ماده خشک بخش هوائی در بوته بمیزان 17ˆ288 گرم را داشت .از لحاظ طول دوره رشد از کاشت تارسیدن کامل دانه (ماده خشک دانه 60-65 درصد) تیمار sc704 - 5 مرداد با 118 روز بیشترین و تیمار sc46a - 15 تیر با 93 روز کمترین طول دوره رشد را داشت که نتیجه میشود تاریخ کشت 5 مرداد برای تولید دانه مناسب تر است . در مرحله ظهور اولین گره ساقه که حدود 40 روز بعد از کاشت و همزمان با رشد خطی ذرت است ، میزان تجمع ماده خشک در کل گیاه نسبت به ماده خشک نهائی 3 تا 7ˆ7 درصد بود که نسبت به آزمایشات انجام شده در نقاط دیگر جهان میزان کمتری رانشان میدهد. روند تجمع وزن خشک برگ و ساقه تامرحله شیری حالت افزایش دارد و بعد از این مرحله ثابت مانده و مقداری کاهش نشان میدهدکه بدلیل انتقال مواد بطرف دانه است . متوسط درصد ماده خشک در اندام های ذرت در مرحله نهائی بعد از دانه بترتیب در ساقه، برگ ، چوب بلال، پوست بلال، ساق بلال، گل تاجی و بلالهای کوچک بود . بیشترین سرعت تجمع ماده خشک کل مربوط به تیمار sc704 15 تیر با متوسط 79ˆ2 گرم در بوته در روز بود. بالاترین شاخص برداشت و شاخص سطح برگ و درصد پروتئین دانه در مرحله نهائی بترتیب مربوط به تیمارهای sc704` - 5 مرداد)،(sc46a - 15 تیر) و تیمار (sc46a - 15 تیر) بود. متوسط درصد جذب ازت ، فسفر و پتاسیم نسبت به کل جذب شده در مرحله ظهور اولین گره ساقه بترتیب 5ˆ13، 4ˆ9 و 18بود که نشان دهنده سرعت بیشتر جذب پتاسیم در اوایل رشداست . همچنین میزان متوسط جذب ازت ،فسفر و پتاسیم در مرحله ظهور کامل گل تاجی نسبت به کل جذب بترتیب 61، 51 و 75 درصد بود که نشان میدهد که جذب پتاسیم نسبت به ازت و فسفر زودتر به اتمام میرسد. بالاترین میزان جذب کل ازت مربوط به تیمار sc704 - 15 تیر با 222 کیلوگرم در هکتار و فسفر درتیمار sc46a - 15 تیر با 115 کیلوگرم در هکتار و بالاترین جذب کل پتاسیم مربوط به تیمار sc704 - 15 تیر با 276 کیلوگرم در هکتار بود.