این تحقیق ، از پنج فصل تشکیل شده است که به ترتیب به طور مختصر معرفی هر کدام پرداخته می شود. در ابتدا، قبل از اینکه بحث ناسیونالیسم بدون ملت و ملیت ، جائی در سیاست داخلی و خارجی نمی توان داشته باشد. فصل اول به واژه شناسی، تعاریف و انواع ناسیونالیسم را از نقطه آغازین آن در عهد باستان تا کنگره وین در 1815 م و تاثیری که در افکار و عقاید فیلسوفان و اندیشمندانی که در بیداری و به غلیان درآوردن، احساسات مردم به خصوص در دو کشور آلمان و ایتالیا، موثر بودند، پرداخته شده است تا ناسیونالیسم را از دوره انقلاب کبیر فرانسه تا وحدت ایتالیا، با توجه به تاثیر و عوامل مختلفی از جمله فعالیتهای ادبی، فلسفی، نقش رهبران نهضت ... توضیح بدهد و نهایتا فصل پنجم به ناسیونالیسم آلمان می پردازد و ظهور و رشد این پدیده را با در نظر گرفتن شرایط معنوی موجود در آن زمان، ادبیات و ادیبان دوره رومالیسم، نظریات فلاسفه، عوامل اقتصادی و نقش رهبری توضیح می دهد.