واگرایی یک پدیده فیزیکی - شیمیایی است که با شکسته شدن پیوند بین ذرات در اثر حضور آب در توده خاک آغاز می شود و نشت متمرکز آب به شسته شدن سریع آن کمک می کند. در صورت استفاده از خاک واگرا در سازه های خاکی باید تمهیدات خاصی از جمله استفاده از فیلتر مناسب در مجاورت هسته سد خاکی در نظر گرفته شود. معیارهای کوجود طراحی فیلتر خاکهای واگرا بسیار محدود و شامل معیارهای لافلر، شرارد، لیو-حی و توصیه های کمیته ملی سدهای بزرگ می باشد. در این تحقیق به منظور ارائه معیاری منطبق بر داده های آزمایشگاهی، آزمایش فیلتر مانع فرسایش بر روی 27 نمونه خاک رس واگرا با درصدهای واگرایی متفاوت صورت پذیرفت و مرز فیلتر موفق (فیلتر بحرانی) برای هرکدام از آنها تعیین گشت . نتایج حاصل با معیارهای موجود مقایسه گردید و معادلات همبستگی بین قطر مشخصه مصالح فیلتر با درصد واگرایی و قطر مشخصه ذرات خاک مبنا برای رسهای واگرایی با d85 کوچکتر و یا مساوی 14ˆ0 میلی متر استخراج گردید.