نام پژوهشگر: محمدحسن شاه حسینی

تشخیص مولکولی سویای تراریخته بر مبنای p35s و nos
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه گیلان - دانشکده علوم پایه 1393
  طاهره قلیجی   زیور صالحی

اهمیت اقتصادی سویا در سرتاسر جهان به عنوان یک دانه روغنی و خوراکی برای انسان و دام، و همچنین مصارف صنعتی آن همچون سوخت زیستی، این محصول را به هدفی جهت اصلاح ژنتیکی مبدل نموده است. تاکنون روشهای مختلفی به منظور تشخیص و شناسایی واریته های گوناگون سویاهای تراریخته تایید شده و تایید نشده مورد استفاده قرار گرفته است. از شایع ترین راه انداز ها و پایان دهنده های به کار رفته در سویاهای تراریخته پروموتر p35s با منشاء ویروس موزاییک گل کلمی و پایان دهنده nos (tnos) با منشاء آگروباکتریوم تومفاشینز می باشد. در این مطالعه به منظور ارزیابی حضور سویاهای اصلاح شده ژنتیکی، غربالگری تست pcr توسط مارکرهای p35s و tnos صورت گرفت. 47 نمونه سویا به صورت تصادفی و از مناطق مختلف ایران جمع آوری گردید. استخراج dna توسط روشcetyltrimethyl ammonium bromide (ctab) انجام گرفت. برای هر نمونه سه واکنشpcr به اجرا در آمد. دو جفت پرایمر جهت تکثیر p35s با منشاء ویروس موزاییک گل کلمی و tnos منظور گردید. حضور هر کدام از عناصر p35s وtnos (به ترتیب، قطعه 195 و 118 جفت بازی) مشخصه ای است جهت اثبات تراریختگی. سومین جفت پرایمر با طول 318 جفت باز قطعه ای از ژن لکتین را تکثیر می کند که در ژنوم تمامی گیاهان تیره سویا حضور دارد. سرانجام به منظور تهیه کنترل مثبت، کلونینگ ژن lectin، p35s و tnos انجام شد. نتایج حاصل از pcr نشان داد که 48/93% از نمونه ها حاوی توالی خارجی nos به عنوان یک المان خارجی در ژنوم خود بودند. 72% از نمونه ها نیز به جهت حضور ژن p35s به عنوان یک المان خارجی مثبت گردید. نتایج حاصل از این مطالعه به روشنی حاکی از آن است که درصد بالایی از سویاهای وارداتی موجود در بازار ایران که به مصرف انسان و دام می رسند تراریخته می باشند. از انجا که ورود سویای تراریخته تایید نشده به بازار ایران غیر قابل اجتناب است، روش های حساس و کمی جهت اجرای برنامه های نظارتی ضروری می باشد.