با آنکه دین و دین داری از ارکان مهم جامعه ما محسوب می شوند و در بین افراد تأثیر پایداری دارند، اما در سال های اخیر شاهد تغییراتی در دین داری افراد هستیم، همین عامل باعث شد که ما به بررسی تأثیر دو عامل مهمِ جامعه پذیری، یعنی خانواده و گروه دوستان بر میزان التزام به ابعاد و نشانه های دین داری بپردازیم. هدف این پژوهش بررسی نحوه تأثیر خانواده و گروه دوستان و سهم هریک از آنها، بر دین داری دانش آموزان است. در این بررسی از نظریه پیتر برگر جهت تبیین نحوه تأثیر خانواده و گروه دوستان بر دین داری و از مدل بومی «شجاعی زند» جهت سنجش میزان التزام به ابعاد و نشانه های دین داری بهره برده ایم. روش تحقیق، پیمایش و ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه می باشد. حجم نمونه، با فرمول نمونه گیری کوکران 367 نفر برآورد شد و پرسشنامه ها با روش نمونه گیری خوشه ای طبقه ای در بین دانش آموزان توزیع گردید. نتایج بدست آمده نشانگر این است که دین داری دانش آموزان با ترکیب همه ابعاد و متغیرها بیشتر به سمت متوسط میل می کند ؛ بطوری که پاسخگویان در ابعاد اعتقادات دینی، اخلاقیات و شرعیات بیشترین نمره و در عبادات جمعی، عبادات فردی و ایمانیات کمترین نمره را اخذ کردند. بنابراین نظریه برگر مبنی بر ظهور و بروز دین داری در عرصه خصوصی بجای عرصه های عمومی در تقابل با زیست جهان های مدرن، تأیید می شود. همچنین و با عنایت به یافته های تحقیق، می توان اذعان نمود که تأثیر خانواده بر دین داری دانش آموزان، بیشتر از گروه دوستان است. همچنین تأثیر متغیرهای مربوط به خانواده (فضای تفاهمی – تربیتی خانواده و عملکرد خانواده در ایجاد تمایل و آموزش دینی) بر روی التزام به ایمانیات و عبادات، و تأثیر متغیرهای گروه دوستان (تمایل و پای بندی گروه دوستان به فرائض دینی) بر روی التزام به ایمانیات و شرعیات، بیش از سایر ابعاد دین داری است.

در این پژوهش به وضعیت کنونی مساجد ایران با رویکردی آسیب شناختی پرداخته شده است. آسیب شناسی فرایندی است که با شناخت آسیب شروع و با بیان علت و پیامد آسیب ها ادامه می یابد و در آخر با ارائه راه کار سرانجام می گیرد. در این تحقیق از روش میدانی و تکنیک مصاحبه ژرف استفاده شده است. جامعه آماری در این پژوهش شامل نخبگان حوزوی و دانشگاهی است. از میان جامعه آماری، تعداد 23 تن از اساتید و نخبگان قابل دسترس حوزه و دانشگاه، به روش غیراحتمالی هدفمند گزینش شده اند. در تحلیل اطلاعات، از روش تحلیل مضمون بهره گیری شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد آسیب های مسجد در سه گونه قرار می گیرند؛ گونه نخست: آسیب های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی جامعه ایران؛ گونه دوم: عناصر، سازمان ها و نهادهای مرتبط و بعضاً دخیل در اداره مسجد و گونه سوم: نهادها و مراکز موازی با مسجد در عرصه فعالیت های مذهبی و فرهنگی. علل بروز آسیب ها نیز به علل داخلی و علل خارجی تقسیم شده اند؛ علل داخلی به مدیریت کلان جامعه و مدیریت مسجد مرتبط می شود و علل خارجی به تلاش هایی از سوی دشمنان برای از بین بردن فرهنگ مسجد در جامعه اطلاق می شود. این آسیب ها پیامدهایی نیز به دنبال دارند. پیامد آسیب ها در دو گونه کلی قرار می گیرند: 1- پیامدهای مربوط به جامعه 2- پیامدهای مربوط به مسجد. راه کارهای بنیادین و راه کارهای مربوط به حوزه های مختلف جامعه، از مهم ترین پیشنهادهایی است که برای برون رفت از آسیب های وضع کنونی مساجد ایران توسط مصاحبه شوندگان ارائه شده است. در پایان نگارنده تلاش کرده است، جامعه ای را ترسیم کند که در آن مسجد محور تمامی فعالیت ها قرار دارد.

چکیده ندارد.