تحقیق پیش رو به بررسی ساخت گفتارهای قالبی شده زبان فارسی در چارچوب نقش گرایی هلیدی می پردازد. گفتارهای قالبی شده توالی های دنباله دار و یا بی دنباله ی واژگان هستند که از پیش ساخته شده به نظر می آیند؛ به این معنی که، این توالی ها به طور کامل در ذهن ذخیره و فراخوانده می شوند. در زمینه گفتارهای قالبی شده در زبان فارسی تنها چند مقاله و یک فرهنگ کنایات به این حوزه پرداخته اند و در سایر فرهنگ لغات فارسی در میان سایر مداخل واژگانی نمونه هایی از ساخت های قالبی نیز آورده شده است. چارچوب نظری این تحقیق بر پایه دستور نقش گرای هلیدی است و روش تحقیق به شیوه کتابخانه ای و میدانی می باشد. در این پژوهش صد گفتار قالبی شده که بسامد کاربردی بالایی در گفتگوی روزانه ی فارسی زبانان دارند، مورد بررسی قرار می گیرد. دو پرسشنامه که هر یک حاوی پنجاه ساخت قالبی و سوالاتی در مورد دلیل و موقعیت کاربردی استفاده از این قبیل ساخت ها می باشد تهیه شد و میان 200 نفر فارسی زبان توزیع شدند. با ارائه تعاریف سه پدیده ی زبانی ضرب المثل، اصطلاح و عبارات مقدماتی از فرهنگ های لغات گوناگون معلوم می شود که پاره گفتهای قالبی شده در نوع و قالب ضرب المثل، اصطلاح و عبارات مقدماتی در زبان فارسی ظاهر می شوند. دامنه این ساخت ها از واژه تا جمله گسترده است. که در چارچوب نظریه ی نقش گرایی هلیدی نمودار قلاب گذاری کهین هر دسته از ساخت های مورد بررسی نمایش داده می شوند. با بررسی صد ساخت قالبی شده در این تحقیق می توان آن ها را به طبقه های واژه، گروه، بند و جمله تقسیم کرد که بیشترین زیر مجموعه متعلق به طبقه گروه اسمی است. با تحلیل داده های به دست آمده از پرسشنامه ها در می یابیم که موقعیت های کلامی کاربرد گفتارهای قالبی مراعات ادب و نزاکت، تلطیف و رعایت اختصار در کلام است. همچنین اختلاف آشکار و چشمگیری میان میزان فراوانی کاربرد ساخت های قالبی شده مورد بررسی در بین گروه های سنی، جنسی و تحصیلی- جز در موارد اندک- مشاهده نشده است.

نگارنده در پژوهش حاضر یک هدف اصلی را مدنظر قرار داده است و آن عبارت است از توصیف و تحلیل کنش های گفتاری در آثاری از یدالله رویایی در شعر امروز ایران. در این راستا، پرسش اصلی مطرح شده در این پژوهش، چگونگی کارکرد نظریه کنش های گفتاری در شعر حجم و چگونگی پراکندگی رخداد انواع کنش ها در مجموعه های مورد بررسی می باشد.نتایج پژوهش، چنین نشان می دهد که تقسیم بندی های دوگانه و سه گانه، همچنین انواع کنشهای منظوری جان آستین در تمامی اشعار، قابل کشف می باشد و اشعار در این چهارچوب قابل تحلیل معنا شناختی می باشند.. در فرآیند تحلیل دیدیم که چگونه رویکردهای اجتماعی اشعار، و ارجاعات بیرونی و درونی اشعار که گاه حاوی مباحث و مقولات خاص اجتماعی بود چگونه بر شکل گیری انواع کنشها در شعر تأثیر گذاشت و به عبارتی ، بافت و ملزومات آن بر رخداد کنشها موثر واقع شده بود و همین امر نشان می دهد که بافت خرد و کلان چگونه ما را در تحلیل معنا شناختی این اشعار سازماندهی و هدایت می کند.در نهایت دیدیم که تمامی فرضیات ، مورد تأیید قرار گرفت. همچنین دیده شد که کنش منظوری و انواع آن بیشترین تعداد رخداد را در این اشعار به خود اختصاص داده اند.و این نشانگر این نکته است که تا چه حد شاعر برای بیان منظور خود به گفتار غیر مستقیم روی آورده و معنای اشعار در لایه های مختلف کلام و تصویر نهفته است.در نهایت با استناد به نتایج تحقیق? تمامی فرضیات مورد تایید قرار گرفتند.

در این تحقیق سعی شده است با استفاده از نظریه نقش گرای هلیدی در بخش انسجام ملاکی علمی برای بررسی پدیده انسجام در متن کتاب های درسی فارسی مقطع راهنمایی تحصیلی به دست داده شود. با توجه به اهمیت انسجام در تشکیل متن و همچنین اهمیت «متن» در آموزش و پرورش، عوامل انسجام در کتاب های فارسی مقطع راهنمایی تحصیلی بررسی می شود. اگر نشانه های انسجام در متنی کم باشد و یا بیش از اندازه طبیعی باشد، خواننده در درک آن دچار مشکل خواهد شد.با توجه به اینکه دانش آموزان در مقاطع مختلف تحصیلی با متون مختلفی سروکار دارند و با توجه به اهمیت درک این متون توسط دانش آموزان، بررسی پدیده انسجام در متن کتاب های درسی دانش آموزان یک ضرورت خواهد بود چراکه با تعیین بسامد و توزیع این عوامل در متن کتاب های درسی دانش آموزان در سال های مختلف تحصیلی، می توان به کمیتی دست یافت و بر اساس آن به رفع مشکل یا بهبود کتاب های درسی اقدام کرد. انسجام مفهومی است که به اتصال و پیوستگی بین جملات یک متن اشاره دارد و بافتار باعث این اتصال و پیوستگی می شود. هلیدی عواملی را در خلق بافتار برمی شمرد: انسجام دستوری(ارجاع، حذف، جانشینی، ربط) و انسجام واژگانی(تکرار و باهم آیی). عامل ارجاع از طریق ضمیر در متن طی دو فرآیند جانشینی و همنشینی به جای مرجع خود می نشیند و باعث انسجام متن می شود. عامل حذف از طریق رجوع عامل حذف شده به عامل موجود در متن شکل می گیرد. عامل ربط با ربط دادن دو جمله به هم باعث انسجام متن می شود. عامل انسجام واژگانی نیز از طریق مولف? معنایی مشترک در واژه هایی که در یک حوزه قرار دارند عمل می کند. در این تحقیق با توجه به یافته های نظری و با طراحی جداولی به بررسی عوامل انسجام در متن کتاب های درسی فارسی مقطع راهنمایی تحصیلی پرداخته و نتایج بدست آمده با عوامل انسجام در کتاب های داستانی در همان مقطع سنی مقایسه شده است. در انتها توزیع و بسامد وقوع هریک از عوامل انسجام بدست آمده و مقایسه شده است. نتیجه اینکه هم در متن کتاب های درسی هر سه مقطع راهنمایی و هم در متن های داستانی انسجام واژگانی، سپس دستوری و در انتها عامل ربط بیشترین بسامد وقوع را داشته است. اما توزیع این عوامل متفاوت بوده است؛ به این ترتیب که در سه مقطع راهنمایی ابتدا باهم آیی سپس تکرار عین واوه بیشترین بسامد وقوع را داشته است و سایر عوامل انسجام به طور نسبی پراکنده شده اند. ولی در متن های داستانی عامل باهم آیی سپس ارجاع شخصی بیشترین بسامد وقوع را داشته است و سایر عوامل نیز به طور نسبی پراکنده شده اند.

تحلیل مکالمه یکی از رویکرد های مطالعه ی زبان گفتاری و سخن است و زیر مجموعه ی کاربردشناسی زبان به حساب می آید. پیش توالی¬ها که در حوزه ی تحلیل مکالمه جای دارند به عنوان مقدمه ای برای سخنی چون درخواست دعوت، یا اعلان عمل می کنند. پیش توالی ها شرایط را برای بیان توالی اصلی می سنجند تا از شنیدن پاسخ غیرترجیحی به توالی اصلی جلوگیری شود. در بیان درخواست چون مشارکت دیگری نیاز است خطر تهدید وجهه وجود دارد در نتیجه از راهبرد های ادب استفاده می شود. از اهداف این پایان نامه پی¬بردن به ویژگی¬های کاربردشناختی سه نوع پیش توالی یعنی پیش درخواست ها، پیش دعوت ها و پیش اعلان ها در زبان فارسی و تحلیل آن ها در چارچوب تحلیل مکالمه است. از دیگر اهداف نگارنده تحلیل عملکرد پیش درخواست¬ها به لحاظ راهبردهای ادب در مکالمه فارسی زبانان می¬باشد. داده¬های این پژوهش شامل 65 مکالمه ضبط شده در محیط های مختلف، 15 مکالمه از دو فیلم و دو کتاب رمان که به صورت هدفمند مستخرج گردیدند و 20 پیام کوتاه می باشد. پس از بررسی پیش درخواست ها بر اساس چارچوب نظری براون و لوینسون مشخص شد، پیش درخواست ها به همان اندازه که در قالب راهبرد احترام بازنمایی می شوند در قالب راهبرد همبستگی نیز بازنمایی می شوند. همچنین مشخص شد که نقش پیش درخواست ها در زبان فارسی نظارت، بررسی و کسب اطمینان از توانایی انجام خواسته یا مهیا بودن آن می باشد. ویژگی های کاربردشناختی پیش دعوت ها به صورت اطلاع دادن، دلیل آوردن، تایید کردن، ترغیب کردن، مطرح کردن، توضیح دادن، پیشنهاد دادن، یادآوری تجربه ای خوب، اعلام خطر و بیان خواسته است. نقش کاربردشناختی پیش اعلان ها در زبان فارسی به صورت نام بردن موضوع و نوع خبر، بیان ویژگی خبر، ارجاع به حادثه یا خبری که اخیرا بیان شده و پیشنهاد دادن خبر می باشد.

تصویرسازی ژئوپلیتیکی عبارت است از رقابت قدرت¬ها بر سر شکل¬دهی به ادراک و ذهنیت اشخاص، نهادها و بازیگران سیاسی از موقعیت، ویژگی¬ها و محتوای فضای جغرافیایی بر اساس منافع مورد نظر خود. بر این اساس، پژوهش حاضر در صدد شناخت فرایند تصویرسازی ژئوپلیتیکی است. استدلال تحقیق حاضر بر این است که تصویر ژئوپلیتیکی در چارچوب گفتمان قدرت/دانش شکل گرفته و عمل می¬کند؛ به این معنا که کارگزاران قدرت، معناها و تصورات جغرافیایی لازم را خلق می¬کنند و معنای تولید شده زمینه¬ساز بسط قدرت و تسهیل سلطه¬گری و نهایتاً ساخت و بازساخت فضا، مکان و چشم¬انداز می¬شود. به منظور ارزیابی فرضیه¬ی مزبور ، تصویرسازی ژئوپلیتیکی ایالات متحده آمریکا از کشورهای اسلامی با تاکید بر خاورمیانه در دوره¬ی پساجنگ سرد به عنوان نمونه موردی انتخاب و مورد تحلیل واقع گردید. روش به¬کار¬گرفته شده در این پژوهش جزء روش¬های کیفی شامل روش توصیفی- تحلیلی و تحلیل گفتمان انتقادی به ویژه روش اجتماعی- شناختی ون¬دایک و تحلیل گفتمان انتقادی لاکلاو و موفه است. یافته¬های کتابخانه¬ای تحقیق نشان می¬دهد که تصویرسازی ایالات متحده از کشورهای اسلامی در دوره پساجنگ سرد، طی فرایند تعامل پیچیده¬ی ژئوپلیتیک رسمی، ژئوپلیتیک کاربردی و ژئوپلیتیک عمومی شکل گرفت؛ به این صورت که ژئوپلیتیک رسمی از تعامل میان نظریه¬پردازان دانشگاهی، موسسات استراتژیک و اتاق¬های فکر ایالات متحده، مقبولیتی علمی به تصویر امریکا از کشورهای اسلامی بخشید. ژئوپلیتیک کاربردی از طریق سیاستگذاری دولتمردان امریکایی به ویژه در چارچوب دکترین¬ها و سخنرانی¬ها، دیپلماسی عمومی و دیپلماسی رسانه¬ای به معماری ژئوپلیتیکی کشورهای اسلامی مبادرت ورزید. ژئوپلیتیک عمومی نیز در تعامل با دولتمردان و نظامیان امریکایی با بهره¬گیری از شیوه¬های مختلف پروپاگاندا به ویژه در قالب فیلم¬های سینمایی، تصویر ژئوپلیتیکی ایالات متحده از کشورهای اسلامی را متقاعدپذیر و طبیعی¬شده جلوه می¬دهند. یافته¬های تحلیل گفتمان نیز منجر به شناخت چگونگی مفصل¬بندی گفتمان ژئوپلیتیکی تروریسم در دولت¬های ایالات متحده امریکا در دوره پساجنگ سرد به ویژه در دولت جرج دبلیو بوش شد. بر اساس صورت بندی گفتمانی امریکا از تروریسم، دیگری (ها) که در گفتمان ژئوپلیتیکی مزبور عمدتا شامل کشورهای مسلمان خاورمیانه به ویژه عراق (قبل از 2003) و ایران می¬شوند را دولت های تروریست پروری به تصویر می کشد که همزمان غیرمتمدن، شرور، قانون شکن، سرکوب¬گر، مستبد و عقب¬افتاده نیز می¬باشند.

چکیده ندارد.