نانوذرات فریت های اسپینلی به دلیل ویژگی های مغناطیسی منحصر به فردشان در عرصه پزشکی و صنعت کاربرد گسترده ای دارند. این ویژگی ها به روش و شرایط ساخت، اندازه ذرات، عناصر آلایش دهنده و ... بستگی دارند. یکی از اهداف محققان بهبود ویژگی های مغناطیسی نانوذرات مغناطیسی با آلایش است. در این پژوهش، نانوذرات فریت نیکل آلایش یافته با کبالت nicoxfe2-xo4 به روش سل- ژل خود احتراقی ساخته شدند. این پژوهش متشکل از دو بخش است. در بخش اول اثر جانشانی co بر ویژگی های ساختاری و مغناطیسی فریت نیکل و در بخش دوم اثر دمای باز پخت روی ویژگی های ساختاری و مغناطیسی آن ها بررسی شد. مشخصه یابی و بررسی ویژگی های ساختاری و مغناطیسی نمونه ها با استفاده از آنالیز پراش پرتو ایکس (xrd)، آنالیز طیف سنجی مادون قرمز (ftir)، آنالیز میکروسکوپ الکترونی روبشی گسیل میدانی (fesem) و مغناطش سنج ارتعاشی (vsm) صورت گرفت. الگوی پراش پرتو ایکس نمونه ها ساختار اسپینلی با گروه فضایی fd-3m را مشخص کرد و در نتیجه برازش نمونه ها با نرم افزار maud ساختار اسپینلی آمیخته برای فریت nicoxfe2-xo4 تایید شد. تصاویر fesem نشان داد که نمونه ها در ابعاد نانومتری هستند. بررسی منحنی پسماند مغناطیسی نمونه ها نشان داد که با افزایش میزان جانشانی کبالت مغناطش کمی کاهش می یابد و وادارندگی نمونه ها به علت ثابت ناهمسانگردی مغناطو بلوری بالای کبالت به شدت افزایش می یابد. در بخش دوم نمونه های پخت شده در دو دمای c˚ 500 و c˚ 1000 مطالعه شدند.کاهش پهنای قله های الگوی پراش پرتو ایکس، نشان دهنده افزایش اندازه بلورک هاست. نتایج حاصل از vsm افزایش مغناطش با افزایش دما را نشان داد که می تواند مربوط به عواملی چون: 1- کاهش نقص ها و ناکاملی های شبکه باشد. 2- مطابق مدل هسته-پوسته، که با افزایش دما نسبت سطح (لایه سطحی بی نظم) به حجم ( قسمت مرکزی با نظم مغناطیسی) کاهش می یابد و مغناطش با حذف اثرات سطحی افزایش می یابد. از طرفی با افزایش دمای باز پخت به دلیل بازتوزیع کاتیون ها (که با برازش الگوی xrd با نرم افزار maud تایید شد) انتظار کاهش مغناطش را داشتیم زیرا با جانشانی کبالت در جایگاه هشت وجهی و افزایش یون های آهن در جایگاه چهار وجهی انتظارکاهش مغناطش را داریم. در اثر رقابت بین این عامل و دو عامل ذکر شده با افزایش دمای بازپخت مغناطش کمی کاهش می¬یابد. با افزایش دما میدان وادارندگی کاهش می¬یابد زیرا در ساختار های چند حوزه با افزایش اندازه ذرات وادارندگی کاهش می یابد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.