واژه های کلیدی: خاک های آهکی، سویا، سیدروفور،spp. pseudomonas

شوری خاکو آب یکی از فاکتورهای محیطی مهمی است که رشد و تولید محصول را محدود می کند و بنابراین یافتن روش ها و استراتژی هایی برای القاء مقاومت به تنشیا اصلاح اثرات زیانبار تنش شوری بر گیاهان مورد توجه زیادی قرار گرفته است.سالیسیلیک اسید یک ترکیب فنولی است که اثرات اصلاح کنندگی آن در القاء مقاومت به شوری در بسیاری از گیاهان گزارش شده است. نعناع فلفلی (mentha piperita l.)گیاهی علفی وچندساله متعلق به تیره نعناع (lamiaceae) است. اسانس این گیاه کاربردهای زیادی درصنایع غذایی، دارویی و آرایشی و بهداشتی دارد. به منظور بررسی تأثیر آبیاری با آب شور و تیمار سالیسیلیک اسید بر خصوصیات رشدی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه نعناع فلفلی، یک آزمایش گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرحبلوک های کامل تصادفی با12 تیمار و چهار تکرار انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل چهار سطح شوری آب دریا ( 6/0، 2 ، 4 و 8 دسی زیمنس بر متر) وسه غلظت سالیسیلیک اسید (صفر، 75/0 و 5/1 میلی مولار) بودند. نتایج نشان داد که با افزایش سطح شوری پارامترهای رشدی (ارتفاع بوته، قطر ساقه، طول میانگره، سطح برگ و عملکرد ماد? تر و خشک در گلدان)،میزان نسبی آب برگ، مقادیر کلروفیل، غلظت عناصر پتاسیم، کلسیم و منیزیم و عملکرد اسانس کاهش یافت در حالیکهدمای برگ، میزان انباشت پرولین و قند های محلول، ظرفیت آنتی اکسیدانی کل، محتوی فنول کل، غلظت عناصر سدیم و کلر و درصد اسانس افزایش پیدا کرد.کاربردسالیسیلیک اسید نیزباعث افزایش پارامترهای رشدی، میزان کلروفیل، میزان انباشت پرولین،ظرفیت آنتی اکسیدانی کل، محتوی فنول کل و درصد و عملکرد اسانسو کاهش میزان انباشت قندهای محلول و غلظت کلر گردید. نتایج آنالیز اسانس نشان داد که منتول، 8،1- سینئول و منتون اجزاء غالب اسانس بودند.اگرچه میزان تغییرات منتول تحت تأثیر شوری روند مشخصی نداشت اما محلول پاشی سالیسیلیک اسید باعث افزایش مختصری در مقدار منتول گردید. در مجموع یافته های این تحقیق نشان داد که اثرات زیان آور تنش شوری بر رشد نعناع فلفلی می تواند با محلول پاشی سالیسیلیک اسید کاهش داده شود.

افزایش فسفر معدنی در محیط های آبی باعث کاهش کیفیت آب ها شده و ایجاد پدیده یوتریفیکاسیون را سرعت می بخشد. به منظور بررسی کارایی حذف فسفر توسط نانواکسیدهای آلومینیوم و آهن، آزمایشی به صورت بچ (batch) با غلظت اولیه فسفر (0-60 میلی گرم در لیتر) در 3 سطحph (4، 7، 10) با 1/0 گرم از نانواکسیدآلومینیوم و نانواکسیدآهن در قدرت یونی ثابت (kcl 0.01m) انجام گردید و همچنین در ph ثابت 7 با قدرت های یونی مختلف (01/0، 1/0و 5/0) تکرار گردید. نتایج نشان داد که نانواکسیدهای آلومینیوم و آهن در حذف فسفر از محلول های آبی ظرفیت و کارایی بالایی دارند. داده های آزمایشی با مدل های جذب لانگمویر، فروندلیچ و تمکین برازش داده شدند و بطور نسبی مدل فروندلیچ برازش بهتری را نسبت به دو مدل دیگر نشان داد(99/.-97/.=r2). با افزایش ph، تمامی پارامترهای جذب کاهش معنی داری یافتند، بطوریکه ظرفیت جذب فروندلیچ (=kf) از 9/5 به 7/2 و شدت جذب (n) از 53/0 به 43/0 کاهش یافتند. افزایش قدرت یونی تأثیر معنی داری بر روی میزان جذب فسفر نداشت که نشان دهنده جذب درون کره ای فسفات توسط این سطوح نانواکسیدها می باشد. در نهایت می توان گفت نانواکسیدهای آلومینیوم و آهن جاذب های خوبی برای حذف فسفر از آب های آلوده می باشند و ph و غلظت اولیه فسفر از پارامترهای مهم در این فرآیند می باشند.

به منظور ارزیابی کارایی ارقام مختلف جو از لحاظ جذب و مصرف فسفر در حضور ریزجانداران حل کننده فسفات، آزمایش گلخانه ای با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 10 رقم جو ایرانی و خارجی در سه تکرار اجرا گردید. در این آزمایش تأثیر تیمار های مختلف فسفری شامل تیمار شاهد (p0)، مصرف سنگ فسفات (rp)، تلقیح با باکتری های حل کننده فسفات (rp+b)، تلقیح با قارچ های حل کننده فسفات (rp+f)، تلقیح همزمان قارچ و باکتری (rp+b+f) و مصرف فسفر محلول (ps) مورد مقایسه قرار گرفت. بوته های گیاهی در دو مرحله رویشی و زایشی برداشت و وزن خشک اندام هوایی و میزان فسفر آن اندازه گیری گردید و سپس شاخص های کارایی فسفر محاسبه گردید. ارقام از لحاظ وزن خشک اندام هوایی و دانه، غلظت و مقدار فسفر دانه و اندام هوایی، کارایی جذب و مصرف فسفر و شاخص فسفرکارایی اختلاف معنی دار در سطح یک درصد داشتند. تلقیح با ریز جانداران حل کننده فسفات عملکرد اندام هوایی و دانه ، غلظت و مقدار فسفر شاخساره و دانه و کارایی جذب و مصرف فسفر را بطور معنی داری افزایش داد. تلقیح قارچی پارامترهای عملکرد و شاخص های کارایی را بیشتر از تلقیح باکتریایی تحت تأثیر قرار داد، بطوریکه متوسط عملکرد شاخساره را از 5/2 به 4/4 گرم و عملکرد دانه را از 8/3 به 8/6 گرم در گلدان افزایش داد که رقم diktoo با 5/6 گرم بالاترین عملکرد شاخساره و ارقام سهند و obruk-86 بترتیب با 6/7 و 5/7 گرم بیشترین دانه را تولید کردند. در بین ارقام مورد بررسی، رقم سهند با شاخص پاسخ به کود برابر 3/9 گرم کودپذیری بالایی داشت در حالیکه رقم گارا آرپا با 1 گرم شاخص پاسخ به کود پایین داشت. بین ارقام از لحاظ کارایی جذب و مصرف فسفر اختلاف معنی داری مشاهده شد بطوریکه ارقام yea-168 و گارا آرپا کارا در جذب فسفر و رقم سهند و لاین alticb-98 کارا در مصرف فسفر بدست آمدند. شاخص کارایی جذب فسفر با تلقیح ریزجانداران حل کننده فسفات بطور معنی دار افزایش یافت بطوریکه در تیمار تلقیح با قارچ های حل کننده فسفات، کارایی جذب فسفر بطور متوسط از 12/0 به 27/0 افزایش یافت که لاین alticb-98 کارا در جذب فسفر بدست آمد و کارایی مصرف فسفر از 66/0 به 40/0 کاهش یافت و رقم گارا آرپا کارا در مصرف فسفر بدست آمد. تیمارهای میکروبی شاخص فسفرکارایی را بطور معنی دار افزایش دادند بطوریکه در تلقیح با قارچ های حل کننده فسفات متوسط فسفرکارایی از 40/0 به 69/0 افزایش یافت و ارقام rihane-03 ، diktoo و لاین alticb-98 فسفرکارا و رقم denmarkفسفرناکارا بدست آمدند. نتایج نشان داد قارچ های حل کننده فسفات بیشترین تاثیر را در افزایش فسفرکارایی ارقام داشتند. شاخص فسفرکارایی با میزان کل فسفر جذب شده در سطح 1% همبستگی مثبت و معنی داری (r= 0.61) نشان داد در صورتیکه با غلظت فسفر همبستگی ضعیفی داشت (r= 0.30). بنابراین می توان گفت که مقدار فسفر شاخساره، پارامتر مناسبی برای بررسی فسفرکارایی ارقام جو می باشد.

شاه اسپرم (chrysanthemum balsamita l.)، یک گیاه علفی، ریزوم دار و چند ساله متعلق به تیره کلاپرک سانان است که استفاده های فراوانی در طب سنتی و صنایع داروسازی و غذایی دارد. به منظور بررسی کاربرد برگی منابع مختلف نیتروژن بر و برخی ویژگی های مورفولوژیکی و کمیت و کیفیت اسانس گیاه شاه اسپرم، یک آزمایشی در طرح کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل محلول پاشی اوره (در غلظت های 1، 2 و 3 درصد)، اسیدآسپارتیک (در غلظت های 50، 100 و 200 میلی گرم در لیتر)، اسیدگلوتامیک (در غلظت های50، 100 و 200 میلی گرم در لیتر) و شاهد (بدون کاربرد نیتروژن) بودند. نتایج نشان داد که استعمال برگی نیتروژن تأثیر معنی دار بر قطر ساقه و عملکرد پیر رویشی خشک به ترتیب در تیمار 200 میلی گرم در لیتر اسیدآسپارتیک و شاهد بدست آمد. با افزایش غلظت اسیدآمینه ها، تمام صفات رشدی (بجز طول میانگره) افزایش یافت. تأثیر اوره بر صفات رویشی فاقد روند مشخصی بود. محتوی کلروفیل (a، b و کل) در تیمارهای کاربرد نیتروژن بیشتر از تیمار شاهد بود. مجموع قندهای محلول و مقادیر پروتئین و پرولین با افزایش غلطت های اسیدآمینه ها افزایش یافت در حالی که مقادیر این ترکیبات در تیمار اوره 2 درصد بیشتر از اوره 1 و 3 درصد بود. غلظت های نیتروژن و پتاسیم در برگ ها با کاربرد برگی نیتروژن افزایش یافت. در حالی که غلظت فسفر در تیمار شاهد بیشتر از تیمارهای کاربرد نیتروژن بود. محتوی اسانس در تیمار شاهد و 50 میلی گرم در لیتر اسیدآسپارتیک (0/84 میلی لیتر در 100 گرم ماده خشک) بیشتر از بقیه تیمارها بود. کمترین محتوی اسانس (0/54میلی لیتر در 100 گرم ماده خشک) نیز در تیمار 1 درصد اوره مشاهده شد. که اختلاف معنی دار باسایر تیمارها داشت. عملکرد اسانس در تیمارهای کاربرد اسیدآمینه بیشتر از تیمارهای کاربرد اوره و شاهد بود. نتایج آنالیز اسانس بوسیله دستگاه های گاز کروماتوگرافی و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی نشان داد که 20 ترکیب در اسانس تیمارهای مختلف شناسایی گردیده است. کارون (67/43-55/54 درصد) و آلفاتوجون (15/16-10/32 درصد) اجزاء غالب شناسایی شده در اسانس بودند. همچنین منوترپن های اکسیژن دار مهمترین گروه از ترکیبات شناسایی شده در اسانس را تشکیل می دادند.

بررسی آنزیم‏های خاک روش متداولی است که به طور گسترده برای سنجش فرآیندهای دخیل در چرخه‏های مواد غذایی خاک و ارزیابی پاسخ متابولیک خاک به روش‏های مدیریتی استفاده می‏شود. در این تحقیق تأثیر نوع کاربری‏های زراعی (یونجه و گندم)، باغی (سیب) و جنگلی (بلوط) با سابقه بیش از 30 سال بر خواص بیولوژیکی و فعالیت آنزیمی خاک‏های واقع در استان آذربایجان‏غربی مورد بررسی قرار گرفت. برای انجام این مطالعه، در مجموع 75 نمونه‏ی خاک در کاربری‏های مختلف به صورت کاملاً تصادفی از عمق سطحی برداشته شد و برخی ویژگی‏های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک‏ها اندازه‏گیری شدند. فعالیت آنزیم‏های مرتبط با دینامیک کربن، نیتروژن و فسفر از جمله فسفاتاز اسیدی و قلیایی، اوره‏آز، بتاگلوکوسیداز و دهیدروژناز با روش‏های استاندارد تعیین گردید. نتایج نشان داد میزان موادآلی (8/2%) و نیتروژن کل (20/0%) در کاربری جنگلی بیشتر از دو کاربری باغی و زراعی بود. مقدار فسفر قابل استفاده در کاربری باغی (2/16میلی‏گرم بر کیلوگرم) بیشتر از زراعی (6/12میلی‏گرم بر کیلوگرم) و آن هم بیشتر از جنگلی (6/10میلی‏گرم بر کیلوگرم) بود که می‏تواند نشان‏دهنده‏ی مصرف بالای کودهای حاوی فسفر در کاربری باغی نسبت به بقیه کاربری‏ها باشد. فعالیت آنزیم‏های فسفاتاز اسیدی و قلیایی در کاربری جنگلی (به ترتیب 3/581 و 3/344 میکروگرم pnp بر گرم در یک ساعت) بیشتر از باغی (به ترتیب 4/536 و 0/221 میکروگرم pnp بر گرم در یک ساعت) و آن هم بیشتر از زراعی (به ترتیب 9/313 و 7/137 میکروگرم pnp بر گرم در یک ساعت) بود. فعالیت آنزیم اوره‏از در کاربری زراعی (3/84 میکروگرم آمونیوم آزاد شده بر گرم در دو ساعت) بیشتر از دو کاربری دیگر بود که احتمالاً از کاربرد بالای کود اوره در زمین‏های زراعی ناشی می‏شود. فعالیت آنزیم بتاگلوکوسیداز در کاربری جنگلی (6/27 میکروگرم pnp بر گرم در یک ساعت) بالاتر از دو کاربری دیگر بود که تفاوت معنی‏داری با کاربری زراعی (0/21 میکروگرم pnp بر گرم در یک ساعت) داشت. فعالیت آنزیم دهیدروژناز در کاربری جنگلی (2/7 میکروگرم tpf بر گرم در 24 ساعت) از نظر آماری بالاتر از زراعی (7/2 میکروگرم tpf بر گرم در 24 ساعت) بود. نتایج ارزیابی شاخص کیفیت خاک (sqi) نشان داد موادآلی، ph، فسفر قابل استفاده، نسبت کربن میکروبی به کربن آلی و فعالیت آنزیم‏ دهیدروژناژ بیشترین تأثیر را بر کیفیت خاک‏های مورد مطالعه نشان دادند. محاسبه مدل شاخص تجمعی کیفیت خاک نشان داد که کیفیت خاک جنگل از نظر آماری بیشتر از دو کاربری زراعی و باغی بود. چنین استنباط می‏گردد فعالیت آنزیمی بدلیل حساسیت بسیار بالا به تغییرات کاربری و کشت و کار می‏تواند در تعیین کیفیت خاک‏ها مورد استفاده قرار گیرد و تأثیر کاربری‏های مورد مطالعه بر خصوصیات کیفی خاک می‏تواند بواسطه‏ی میزان ورودی موادآلی و فعالیت‏های کشت و کار تشدید گردد.

کرم های خاکی مهمترین جز فون خاک می باشند و نقش مهمی بر ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک دارند. به منظور بررسی تأثیر کرم های خاکی بر خصوصیات شیمیایی، بیولوژیکی و شاخص های رشد گیاه آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار تحت شرایط کنترل شده گلخانه ای اجرا گردید. فاکتور اول شامل حضور یا عدم حضور کرم های خاکی (eisenia foetida)، فاکتور دوم شامل مواد آلی مختلف (شاهد، کمپوست ضایعات هرس سیب و انگور، کاه و کلش گندم، ضایعات عرقیات گیاهی و هرس درختان سیب و انگور) و فاکتور سوم شامل حضور یا عدم حضور گیاه ذرت بود. در پایان دوره رشد، برخی شاخص¬های میکروبی خاک، خصوصیات شیمیایی و شاخص های رشد گیاه اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که کاربرد موادآلی و کرم خاکی هر یک به تنهایی باعث تغییرات معنی دار در خصوصیات شیمیایی و شاخص های بیولوژیکی گردید. تنفس برانگیخته (sir) و تنفس پایه (br) در تیمار کاه وکلش گندم (ws) بالاترین مقدار (به ترتیب mg co2-c kg-1day-1 80/162 و mg co2-c kg-1day-170/121) را نسبت به تیمار بدون موادآلی (cont) نشان دادند. همچنین مقدار کربن بیومس میکروبی (mbc)، آمونیوم و نیترات در تیمار کمپوست ضایعات هرس (pwc) به ترتیب 7/1، 7/1 و 3/3 برابر تیمار بدون موادآلی (cont) بود. مصرف موادآلی همراه با تلقیح کرم خاکی نتایج مطلوب تری به همراه داشت، بطوری که تلقیح کرم خاکی با موادآلی شاخص های بیولوژیکی از جمله br، sir و mbn را بترتیب 8، 12 و 60 درصد و خصوصیات شیمیایی از جمله nh4+ و no3 را بترتیب 32 و 49 درصد افزایش داد. همچنین نتایج تأثیر کرم های خاکی بر روی شاخصهای رشد گیاه از جمله وزن خشک ریشه و اندام هوایی گیاه نشان داد که حضور کرم های خاکی وزن خشک ریشه و اندام هوایی گیاه را بترتیب 30 و 34 درصد نسبت به شرایط بدون حضور کرمهای خاکی افزایش داد.

آلودگی را می¬توان تغییرات نامطلوب خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی هوا، آب یا زمین تعریف کرد که سبب به خطر افتادن سلامت، بقا و فعالیت¬های انسان یا موجودات زنده¬ی دیگر می¬شود. درختان به عنوان عناصر زنده در اکوسیستم قادر هستند از طریق تنفس، جذب، فتوسنتز و سایر اعمال حیاتی، بخشی از مواد آلاینده را به مواد غیر مضر تبدیل کنند و بخشی از آن را درون بافت¬¬های خود ذخیره کرده و از تراکم و شدت آنها بکاهند. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر آلودگی شهری بر میزان عناصر ماکرو (سدیم و پتاسیم) و عناصر میکرو (آهن، مس، روی و منگنز) برگ درختان فضای سبز شهری ارومیه و همچنین بررسی ویژگیهای کمی پایه¬های مورد مطالعه می¬باشد تا مقاومت گونه¬های مورد مطالعه ارزیابی گردد. بدین منظور در مرداد ماه سال 92 و اردیبهشت سال 93، نمونه های برگ درختان افرای زینتی و چنار و زبان گنجشک از مناطق پنج¬گانه¬ی پارک کوثر، پارک حجاب، پارک الغدیر، ائللر باغی و پردیس شهری دانشگاه ارومیه بعنوان منطقه¬ی شاهد جمع آوری و میزان جذب سدیم، پتاسیم، مس، آهن، روی و منگنز اندازه¬گیری شدند. هم¬چنین قطر، ارتفاع و قطر تاج هر سه گونه در هر پنج منطقه اندازه¬گیری گردید. نتایج نشان داد که در دوره اول نمونه¬¬برداری، بین میانگین جذب تمام عناصر بجز عنصر روی و سدیم توسط گونه¬¬ی افرای زینتی، چنار و زبان¬گنجشک در مکان¬های متفاوت از نظر آلودگی اختلاف معنی¬داری وجود دارد. در دوره دوم نمونه¬برداری، آلودگی نسبت به دوره اول افزایش داشته و به مراتب جذب اغلب عناصر توسط گونه¬های مورد نظر بطور معنی¬داری افزایش یافته و نیز اختلاف بین میانگین جذب تمام عناصر توسط گونه¬های افرای زینتی، چنار و زبان¬گنجشک در مکان¬های متفاوت از نظر آلودگی از نظر آماری در سطح 5% معنی¬دار است. هم¬چنین در هر دو دوره منطقه شاهد کمترین میزان آلودگی را جذب کرده ¬است. نتایج مقایسه میانگین جذب عناصر نشان داد که بین میانگین جذب عناصر در دو دوره توسط گونه¬های مورد نظر در همه¬ی مکان¬های مورد مطالعه در بیشتر موارد اختلاف معنی¬دار مشاهده نمی-شود. نتایج نشان داد که بین آلاینده¬ها و اغلب عناصر جذب شده همبستگی معنی¬دار وجود دارد. نتایج همبستگی بین داده¬های قطر، ارتفاع و قطر تاج با غلظت عناصر سدیم، پتاسیم، مس، آهن، روی و منگنز جذب شده توسط گونه¬های افرای زینتی، چنار و زبان¬گنجشک در دوره اول و دوم نمونه¬برداری نشان داد که بین این فاکتورها در بیشتر مکان¬ها و گونه¬ها همبستگی وجود ندارد. داده¬های کمی نیز موید نتایج همبستگی می¬باشند. از نتایج همبستگی می¬توان دریافت که میزان جذب عناصر با افزایش قطر، ارتفاع و قطرتاج، افزایش نمی¬یابد. این امر در مورد زمان نمونه¬برداری نیز صادق بوده¬ است و تنها عامل تاثیر¬گذار بر میزان جذب عناصر، میزان آلودگی بوده است. بنابراین با افزایش میزان آلاینده¬ها میزان جذب عناصر بطور معنی¬دار افزایش می¬یابد. در نهایت، گونه¬ی افرای زینتی نسبت به گونه¬ی چنار و زبان¬گنجشک عناصر را از آستانه¬ی مجاز تعریف شده بیشتر جذب کرده ¬است و بعنوان گونه¬ی مقاوم¬تری معرفی گردید. و همچنین گونه¬های مورد بررسی میزان جذب عناصرشان در منطقه شاهد کمتر و در مناطق آلوده بیشتر بود بنابراین از این گونه¬ها می¬توان در تفکیک مناطق آلوده و غیر آلوده استفاده کرد.

به منظور بررسی تأثیر میکروارگانیسم های حل کننده فسفات، قارچ های میکوریز و اثرات متقابل آن ها بر افزایش حلالیت فسفر و بهبود جذب عناصر غذایی تحت شرایط شوری آزمایشی در شرایط گلخانه ای انجام گردید. آزمون گلخانه ای به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور سطوح شوری و تلقیح میکروبی با گیاه ذرت انجام شد. در این آزمایش سطوح شوری شامل شرایط بدون شوری (ns) و شوری 5/4 دسی زیمنس بر متر (s) و سطوح تلقیح میکروبی شامل شاهد (بدون تلقیح)، تغذیه با فسفر محلول (kh2po4)، تلقیح میکوریزی (m)، تلقیح باکتری های حل کننده فسفات (psb)، تلقیح قارچ های حل کننده فسفات (psf)، تلقیح تلفیقی میکوریز و باکتری (mb)، تلقیح تلفیقی میکوریز و قارچ (mf) بود. پس از 70 روز برخی شاخص های رشد، وزن خشک گیاه و غلظت عناصر غذایی در اندام هوایی گیاه اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که تأثیر سطوح شوری بر جذب فسفر معنی دار (05/0p<) شد. بیشترین و کمترین فسفر اندام هوایی با 61/79 و 93/0 میلی گرم در گلدان به ترتیب از تیمارهای فسفر محلول و تیمار شاهد حاصل گردید. در بین تیمارهای میکروبی بیشترین مقادیر فسفر اندام هوایی مربوط به تیمارهای میکوریزی بود. بیشترین مقادیر شاخص های رشد اندازه گیری شده از جمله ارتفاع اندام هوایی (89/78 سانتی متر)، قطر ساقه (02/1سانتی-متر)، وزن خشک بخش هوایی (77/26 گرم در گلدان) و وزن خشک ریشه (77/13 گرم در گلدان) در تیمار فسفر محلول مشاهده گردید و شوری تأثیر معنی داری روی پارامترهای ارتفاع اندام هوایی و قطر ساقه نشان داد. در بین تیمار های میکروبی، تیمارهای میکوریزی بیشترین مقادیر پارامترهای اندازه گیری شده را به خود اختصاص دادند. هم چنین نتایج نشان داد که تأثیر سطوح شوری بر مقدار پتاسیم، کلسیم، منیزیم، سدیم، کلر و عناصر میکرو به جز روی معنی دار شد و تلقیح میکروبی مقادیر نیتروژن، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و عناصر میکرو برگ ها را افزایش داد لیکن سدیم و کلر اندام هوایی در تیمارهای تلقیح میکروبی به طور معنی داری کاهش یافتند. شوری منجر به تجمع پرولین برگ (96/0 میکرو مول بر گرم برگ) گردید و در تلقیح میکروبی بیشترین و کمترین مقدار پرولین برگ با 97/0 و 69/0 میکرو مول بر گرم برگ به ترتیب در تیمارهای تلقیح قارچی و میکوریزی مشاهده شد. شوری سبب کاهش معنی دار جمعیت میکروبی و درصد کلنیزاسیون میکوریزی ریشه ذرت گردید. تلقیح توأم میکوریز با باکتری ها و قارچ های حل کننده فسفات منجر به کاهش کلنیزاسیون میکوریزی ریشه شد. چنین استنباط می شود که تلقیح با میکوریز و میکروارگانیسم های حل کننده فسفات اثرات تنش شوری را در گیاه ذرت کاهش می دهد.

تأثیر محلولپاشی و کاربرد خاکی اسید سالیسیلیک، اسید هیومیک و اثر ترکیبی این تیمارها بر ویژگی های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گل رز مینیاتور رقم هفت رنگ (rosa chinensis var. minima ‘baby masquerade’) مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، سه آزمایش جداگانه به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار و 2 مشاهده در گلخانه تحقیقاتی گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه انجام شد. آزمایش اول با دو فاکتور غلظت اسید سالیسیلیک در چهار سطح (صفر، 0/5، 1 و 2 میلی مولار) و نحوه کاربرد آن در دو سطح (محلولپاشی و کاربرد خاکی) انجام شد. آزمایش دوم با همان شرایط آزمایش اول و با چهار سطح غلظت اسید هیومیک (صفر، 500، 1000 و 2000 میلی گرم در لیتر) انجام شد. آزمایش سوم نیز با ترکیبی از همان غلظت های اسید سالیسیلیک و اسید هیومیک، به صورت محلولپاشی انجام شد. پارامترهای مختلف رویشی شامل ارتفاع گیاه، وزن تر و خشک ساقه، ریشه، برگ و شاخساره و قطر ساقه تحت تاثیر تیمارهای اسید سالیسیلیک، اسید هیومیک و کاربرد ترکیبی آن ها نسبت به شاهد به صورت چشمگیری بهبود یافتند و همچنین پارامترهای گلدهی شامل تعداد غنچه، قطر گل، دوام گل روی بوته و رنگ گل تحت تاثیر تیمارهای جداگانه و ترکیبی اسید سالیسیلیک و اسید هیومیک به علت بهبود ویژگی های رشدی، فتوسنتز و جذب عناصر غذایی نسبت به گیاه شاهد بهبود یافتند. نتایج نشان داد که کاربرد خاکی و محلولپاشی اسید سالیسیلیک و اسید هیومیک و کاربرد توام آنها (به صورت محلولپاشی) تأثیر معنی داری بر ویژگی های رشدی گیاه از طریق تأثیر بر فتوسنتز و تجمع کربوهیدرات ها داشته اند. همچنین تیمارها از طریق تأثیر بر آنزیم های دفاعی باعث تحریک سیستم دفاعی آنتی اکسیدانی شدند و نقش تیمارها در کاهش میزان مالون دی آلدئید و افزایش مقدار آنزیم کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و گایاکول پراکسیداز چشم گیر بود. محتوای پرولین و قند محلول نیز تحت تأثیر تیمارهای اسید سالیسیلیک و اسید هیومیک قرار گرفت. نتایج بدست آمده از کاربرد توام تیمارها نشان دهنده وجود اثر متقابل معنی دار بین تیمارها می باشد. کاربرد خاکی و محلولپاشی اسید سالیسیلیک و اسید هیومیک و کاربرد توام آنها باعث بهبود ویژگی های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی از طریق افزایش میزان کربوهیدرات ها، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی و فتوسنتز شدند. محلولپاشی و کاربرد خاکی اسید سالیسیلیک تاثیر معنی داری در جذب روی و منگنز نداشت اما باعث افزایش مس، آهن و پتاسیم و همچنین کاربرد اسید هیومیک در هر دو کاربرد خاکی و محلولپاشی باعث افزایش عناصر ماکرو و میکرو شد. در مجموع به نظر می رسد تغذیه گیاهان با اسید سالیسیلیک و اسید هیومیک می تواند با بهبود وضعیت تغذیه، خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گل رز مینیاتوری رقم هفت رنگ را بهبود بخشد.

فسفر یکی از عناصر ضروری برای رشد گیاهان بوده و در اغلب خاک ها رفتار پیچیده ای داشته و با اجزا خاک بصورت ترکیبات کم محلول تا نامحلول در می آید. بهره برداری از پتانسیل بیولوژیک خاک ها می تواند حلالیت و تحرک آن را برای تغذیه مطلوب گیاهان فراهم نماید. این تحقیق به منظور جداسازی و غربالگری سویه های باکتریایی (psb) و قارچی (psf) حل کننده فسفات از نظر توان انحلال فسفات ها در حضور دو منبع تری کلسیم فسفات و خاک فسفات انجام گردید. تعداد 55 نمونه ریزوسفری از مزارع گندم ارومیه برداشت و جداسازی اولیه و ارزیابی توان حل کنندگی بصورت کیفی در محیط جامد nbrip انجام شد. توانایی انحلال کمی سویه های کارآمد در آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی شامل منبع فسفاته (خاک فسفات و تری کلسیم فسفات) و تلقیح میکروبی (شاهد، psb 45 ، psb15 ، psb30، psb2، psb 11، psb12، psb20، psf1، psf3، psf4 و psf7) در هفت زمان انکوباسیون (0، 1، 3، 6، 9، 12 و 15 روز ) مورد سنجش قرار گرفت. پس از ارزیابی کمی ایزوله ها، سویه های psf1، psf3، psb15، psb30، psb11، psb20، psb2 به عنوان سویه های برتر و کارا انتخاب و آزمون گلخانه ای در یک خاک با فسفر قابل دسترس پایین و گیاه ذرت انجام گرفت. فاکتورهای آزمایش شامل منبع فسفاته (خاک فسفات و تری کلسیم فسفات) و سطوح تلقیح میکروبی شامل شاهد (بدون تلقیح)، تغذیه با فسفر محلول (kh2po4)، تلقیح باکتری های حل کننده فسفات (psb)، تلقیح قارچ های حل کننده فسفات (psf) و تلقیح تلفیقی قارچ و باکتری (psb+psf) بود. پس از 70 روز برخی شاخص های رشد، وزن خشک گیاه و مقدار عناصر غذایی در اندام هوایی گیاه و میزان فسفر خاک اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که منبع فسفاته، سویه های میکروبی و زمان انکوباسیون تاثیر معنی داری (p<0.001) بر مقادیر فسفر حل شده و ph محیط داشت. بیشترین میزان فسفر محلول با 635/8 میکروگرم بر میلی لیتر توسط سویه ی psf1 از منبع تری کلسیم فسفات آزاد شد. همچنین سویه ی psf1 در روز دوازدهم با 569/9 میکروگرم بر میلی لیتر بیشترین توان حلالیت را نسبت به سایر سویه ها نشان داد. میزان فسفر حل شده توسط سویه ها با ph محیط کشت رابطه ی خطی منفی و معنی داری نشان داد. میزان ph در نمونه تلقیح شده با سویه ی psf1 در منبع تری کلسیم فسفات بیشترین مقدار کاهش (4 واحد) را نسبت به سایر سویه ها و تیمار شاهد نشان داد و همچنین بیشترین کاهش ph در روز دوازدهم (حدود 4/6 واحد) توسط همین سویه مشاهده شد درحالی که میزان ph در تیمار شاهد بدون تغییر باقی ماند. قارچ ها نسبت به باکتری ها از توانایی انحلال بالایی برخوردار بودند. اثر متقابل منبع فسفاته و تلقیح میکروبی بر قطر ساقه، مقدار نیتروژن، پتاسیم، عناصر میکرو، مقدار و غلظت فسفر اندام هوایی گیاه و همچنین فسفر خاک معنی دار شد. به طوری که مقدار فسفر اندام هوایی در تیمار تلقیح قارچی (psf) با منبع تری کلسیم فسفات (82/48 میلی گرم در گلدان) حدود هفت برابر بیشتر از مقدار فسفر تیمار شاهد (12/27 میلی گرم در گلدان) منبع خاک فسفات بود. منبع فسفاته و تلقیح با میکروارگانیسم های حل کننده فسفات ارتفاع گیاه، وزن خشک اندام هوایی و ریشه را به طور معنی داری افزایش داد. وزن خشک اندام هوایی گیاه در تیمار تلقیح شده با باکتری و تیمار شاهد به-ترتیب 46/14 و 76/6 گرم در گلدان بود. همبستگی مثبت و معنی داری بین وزن خشک و مقدار فسفر کل اندام هوایی گیاه ( **r =0/84 ) مشاهده شد. چنین استنباط می گردد در خاک های آهکی با فراهمی پایین فسفر، تلقیح میکروارگانیسم های حل کننده فسفات ها می تواند سبب بهبود رشد و رفع نیاز فسفاته گیاه گردد.

وجود تغییرات مکانی در خصوصیات خاک امری طبیعی می باشد و شناخت این تغییرات به ویژه در اراضی کشاورزی جهت برنامه ریزی دقیق و مدیریت پایدار امری ضروری است. مدیریت صحیح عملیات کشاورزی و حفظ مواد آلی خاک، از جمله عوامل مهم در کشاورزی پایدار می باشند. زمین آمار یکی از روش هایی است که برای بررسی تغییرات مکانی پارامترهای خاک به کار می رود. هدف تحقیق حاضر بررسی ساختار فضایی و تهیه نقشه های پهنه بندی کربن آلی و نیتروژن کل و برخی از خصوصیات فیزیکو شیمیایی خاک ها با استفاده از تکنیک های زمین آمار در محیط gis می باشد. در این راستا با استفاده از روش شبکه بندی 200 در 200 متر، 113 نمونه خاک از عمق 0 تا 30 سانتی متری اراضی کشاورزی غرب دریاچه اورمیه، جمع آوری شد و مقادیر در صد کربن آلی، نیتروژن کل، رس، شن، سیلت، کربنات کلسیم معادل، ec، ph و ظرفیت تبادل کاتیونی اندازه-گیری گردید. جهت بررسی نرمال بودن توزیع ویژگی های خاک از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف استفاده شد. در بین پارامترهای اندازه گیری شده پارامتر ec نرمال نبود که با استفاده از روش لگاریتم گیری نرمال شد. سپس با به کارگیری نرم افزارgs+ 5.1 بررسی های زمین آماری و تهیه نیم-تغییرنمای تمام ویژگی ها انجام شد و مناسب ترین مدل تئوریکی به داده های تجربی برازش داده شد. برای پارامترهای هدایت الکتریکی، کربن آلی و نیتروژن کل و نسبت کربن به نیتروژن بهترین مدل، مدل گوسی، برای رس، سیلت، کربنات کلسیم معادل و ظرفیت تبادل کاتیونی بهترین مدل، مدل نمایی و برای شن و واکنش خاک مدل کروی بهترین مدل های تخمینی شناخته شدند. جهت میان یابی از روش های، وزن دهی عکس فاصله (idw)، توابع پایه شعاعی (rbf)، و کریجینگ به کمک نرم افزار arcgis 10، استفاده شد و میزان دقت نقشه پراکنش این متغیرها به کمک معیارهای آماری میانگین خطای اریب (mbe)، خطای مطلق (mae) و ریشه دوم میانگین مربع خطا (rmse) تعیین گردید. و بر اساس نتایج حاصله برای شن، سیلت، رس روش rbf، برای واکنش خاک، کربنات کلسیم معادل، کربن آلی، نسبت کربن به نیتروژن و هدایت الکتریکی روش کریجینگ و برای ظرفیت تبادل کاتیونی و نیتروژن کل روش کوکریجینگ بهترین روش های پیش-بینی شناخته شدند.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.