نام پژوهشگر: افسانه افتخار زاده

ترجمه تلمیحات اسم خاص و عبارات مهم برگرفته از اساطیر و کتاب مقدس در سه تراژدی شکسپیر: هملت، مکبث و رومئو و ژولیت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار - دانشکده مدیریت 1389
  حبیب علیمردانی   افسانه افتخار زاده

با وجود اینکه از دیر باز بررسی های فراوانی در زمینه ترجمه عناصر ادبی همچون استعاره و تشبیه صورت پذیرفته است، تلمیح یکی از این عناصر است که محققان آنچنان که شایسته است بدان توجه نکرده اند. نکته حائز اهمیت این است که استفاده از تلمیح به شعر محدود نمی شود بلکه در دیگر حوزه ها مانند داستان و نمایشنامه نیز بکار می رود. با توجه به اهمیت عناصر ادبی و همچنین با توجه به اینکه تا کنون هیچ محققی به بررسی ترجمه تلمیح از زبان انگلیسی به فارسی در نمایشنامه نپرداخته است، بررسی حاضر در پی مطالعه توصیفی و تحلیلی استراتژی های بکار گرفته شده در ترجمه تلمیحات اسم خاص اسطوره ای و تلمیحات عبارات مهم برگرفته از کتاب مقدس در سه تراژدی شکسپیر با عناوین: هملت، مکبث و رومئو و ژولیت می باشد. به بیانی دیگر این مطالعه بطور کلی در پی یافتن استراتژی هایی است که مترجمان فارسی زبان این سه اثر بیش از دیگر استراتژی ها در رویارویی با تلمیحات اسم خاص اسطوره ای و تلمیحات عبارات کتاب مقدس از آنها بهره گرفته اند و همچنین می کوشد تا به بررسی نتایج بدست آمده از منظر نظریه اسکوپوس بپردازد. بمنظور انجام چنین مطالعه ای ابتدا با مراجعه به نسخه اصلی این سه اثر تلمیحات مورد نظر شناسایی و استخراج گردیدند و با معادل های ارائه شده توسط مترجمان این سه اثر مورد مقابله قرار گرفتند. بدین ترتیب میزان بکارگیری هر یک از استراتژی هایی که لپیهالم (1997) بمنظور ترجمه تلمیحات اسم خاص و تلمیحات عبارات مهم ارائه می دهد مشخص گردید. نتایج این بررسی نشان دهد که مترجمان ایرانی این سه اثر از میان استرتژی های ارائه شده توسط لپیهالم برای ترجمه اسامی خاص، از استراتژی (1c) یعنی حفظ اسم بهمراه افزودن پانویس بیش از دیگر استراتژی ها در رویارویی با تلمیحات اسم خاص اسطوره ای و تلمیحات اسم خاص برگرفته از کتاب مقدس بهره گرفته اند. و اما در زمینه ترجمه عبارات تلمیح آمیز اسطوره ای و بر گرفته از کتاب مقدس، مترجمان این سه اثر از استراتژی 7 یعنی انتقال دادن مفهوم و صرف نظر کردن از خود عبارت تلمیح آمیز بهره گرفته اند. همچنین مشاهده گردید که مترجمان فارسی زبان تا حدودی در ترجمه تلمیحات اسم خاص اسطوره ای و کتاب مقدس به اصل سه اثر وفادار بوده اند. اما در ترجمه تلمیحات عبارات اسطوره ای و تلمیحات عبارات مهم برگرفته از کتاب مقدس مترجمان تنها به معنای صریح آنها وفادار بوده اند. نتایج این بررسی همچنین نشان می دهد که هدف یا اسکوپوسی که این مترجمان در ترجمه برگزیده اند در نحوه بکارگیری استراتژی های بکار رفته توسط آنان در رویایی با تلمیحات مورد نظر تاثیر گذار بوده است.

بررسی ترجمه زمان از انگلیسی به فارسی بر اساس یک بررسی پیکره ای
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار - دانشکده مدیریت 1389
  علی فرزانه   افسانه افتخار زاده

اهداف تحقیق و پیکره مورد بررسی: هدف از انجام این تحقیق بررسی ترجمه زمان از انگلیسی به فارسی بر اساس یک بررسی پیکره ای بود که در آن راهکارها و گرایشات خاص مترجمان حرفه ای در ترجمه این عنصر زبانی مورد بررسی قرار گرفت. از آنجائیکه تمام زمان ها در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است پیکره مورد بررسی از نوع متون ادبی انتخاب شد زیرا متون ادبی تقریبا شامل تمام زمان ها می شود. پیکره بیش از 8500 واژه ای این پژوهش برگرفته از سه رمان به زبان اصلی (انگلیسی) است که هر کدام توسط دو مترجم حرفه ای شناخته شده به زبان فارسی برگردانده شده اند. مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع و چهار چوب نظری: در بخش اول ادبیات روش بررسی پیکره ای، تعریف و اهمیت آن و نیز ارتباط آن با ترجمه مورد بررسی قرار گرفت. سپس دو نظریه در مورد زمان دستوری و غیر دستوری به نام های نظریه رایشن باخ و نظریه دکلارک ارائه شد و بعد از آن نظام زمان دستوری در زبان انگلیسی و فارسی مورد بررسی قرار گرفت. بخش چهارم ادبیات تحقیق شامل نظریه تغییر کت فورد می شود. این نظریه و دو نظریه قبل مجموعا به عنوان چهار چوب نظری این تحقیق مورد استفاده قرار گرفت و محقق با تلفیقی از آنها مدلی برای ترجمه زمان ارائه داد. تحلیل داده ها و نتیجه گیری: ابتدا پاراگراف های 3 رمان مبدا که شامل کلیه زمان ها بودند استخراج و پیکره مورد نظر از میان آنها انتخاب شد. سپس زمان ها و افعال مورد بررسی به همراه ترجمه آنها در تمام پاراگراف ها مشخص شده و به صورت دستی جدول بندی شدند. جداول بر اساس انواع زمان ها دسته بندی شده و هر کدام شامل چندین نمونه از هر زمان می شد. در زیر هر جدول زمان های زبان مبدا و ترجمه های آنها مقابله و مقایسه شده و بر طبق چهار چوب نظری تحقیق مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. در پایان و بعد از انجام این تحلیل ها مدلی برای ترجمه زمان ارائه شد.