نام پژوهشگر: معمد تقی توسلی

کاربرد پراش فرنل از اجسام فازی در تعیین فاز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان - دانشکده فیزیک 1389
  رسول عالی پور   معمد تقی توسلی

در این رساله کاربرد پراش فرنل از پله های فازی و برهم نهی امواج پراشیده در تعیین فاز بطور نظری و تجربی مطالعه می شود. وقتی بخشی از جبهه موج نور بخاطر انعکاس از پله یا عبور از محیط شفاف با تغییر ناگهانی در ضخامت یا ضریب شکست دچار تغییر شدید در فاز شود، پراش فرنل قابل توجه می شود. با استفاده از شدت فریزهای نقش پراش فرنل از پله فازی می توان ارتفاع پله را اندازه گیری کرد. پله های فاز با ارتفاع قابل تغییر را با تعدیل تداخل سنج مایکلسون و ماخ-زنر می توان ایجاد کرد. در این حالت ارتفاع پله با تغییر اختلاف راه نوری بین بازوهای تداخل سنج، تغییر می کند. همچنین با استفاده از تیغه شفاف می-توان پله فازی در عبور ساخت که ارتفاع آن با تغییر زاویه نور فرودی تغییر کند. با استفاده از شدت بهنجار فریزهای نقش پراش از پله و همچنین با استفاده از نمایانی فریزهای مرکزی نقش پراش، اختلاف راه حاصل از ارتفاع پله قابل اندازه گیری است. بطور مثال با استفاده از پله فازی در عبور تغییر فاز ناشی از مغزی یک تار نوری تعیین شده است. همچنین در این رساله جابه جایی ماکزیمم ها و مینیمم های مرکزی نقش پراش (فریزهای روشن و تاریک مرکزی) با تغییر ارتفاع پله بطور نظری و تجربی مطالعه شده است. در قسمت دیگر رساله با برهم نهی میدان های پراشیده از دو جسم مشابه جهت تضعیف و تقویت نور پراشیده مورد مطالعه قرار گرفته است. این روش در مطالعه ناهمگنی ها و ناهمسانگردی های کم در محیط های شفاف و همچنین در مواردی که پراش از هندسه جسم باعث اخلال در داده ها می شود، بسیار سودمند است. برای نمایش کارایی این روش با برهم نهی موجهای پراشیده از دو سیم مشابه که یکی از آنها داغ بود، گرادیان دما در اطراف سیم داغ تعیین شده است. دقت اندازه گیری فاز در مطالعه از مرتبه 200/? رادیان بوده است.