نام پژوهشگر: مجید مجید مقدم

محافظت گروه های عاملی به کمک مولیبدو فسفریک اسید محبوس شده در زئولیت y
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان 1389
  ریحانه کاردان پور   مجید مجید مقدم

چکیده یکی از واکنش های رایج در شیمی آلی، واکنش های محافظت گروه های عاملی می باشد، که در طی آن، گروه عاملی به وسیله ی یک عامل محافظت کننده، محافظت می شود. در بسیاری از موارد، فرایند محافظت به سختی و در مدت زمان طولانی انجام می شود، به همین خاطر نیاز به حضور یک کاتالیست برای انجام این واکنش ها لازم به نظر می رسد. در طبقه بندی امروزی، مواد زئولیتی در زمره مبادله کننده های یونی، جاذب ها و کاتالیست ها قرار می گیرند. زئولیت ها قالب های مناسبی برای تثبیت کمپلکس های فلزی بوده و دو خاصیت جالب توجه دارند. اول این که اندازه منفذ آن ها نزدیک به ابعاد ملکول ها است و بنابراین اغلب با ملکول های مجزا یا تقریبا با چند ملکول در یک زمان سروکار داریم. این تفکیک محل، مانع تشکیل توده های بزرگ و تجمع های ملکولی می شود. دوم این که سیستم منفذی اجازه می دهد ملکول ها از نظر فضایی سازمان دهی شوند. در این پایان نامه برای شبیه سازی شیمی شبه حیاتی، متالوکمپلکس های محبوس در زئولیت بررسی شدند و خودسامان های ابر ملکول با پایه زئولیت سنتز شدند. در همه حالات ملکول ها داخل ابرقفس حبس شده و در نتیجه رفتار متفاوتی از حالت محلول و توده ای از خود نشان دادند. در این تحقیق، مولیبدو فسفریک اسید و تنگستو فسفریک اسید محبوس در زئولیت yآلومینیوم زدایی شده به روش سنتز کشتی در بطری تهیه شدند. متالوکمپلکس های حاصل توسط تکنیک های ft-ir،tga ، xrd،xrf ، sem،uv-vis ، icp، aas و xrf شناسایی شدند. فعالیت کاتالیتیکی مولیبدو فسفریک اسید و تنگستو فسفریک اسید محبوس در زئولیت آلومینیوم زدایی شده در واکنش های محافظت انواع الکل ها و فنول ها در دمای محیط بررسی گردید. به این منظور محافظت کننده های مختلفی به کار گرفته شد. ابتدا با استفاده از عامل محافظت کننده ی هگزا متیل دی سیلازان واکنش محافظت الکل ها انجام شد. بازده های عالی 70 تا 98 درصد به دست آمده در زمان های کوتاه در این واکنش، نشان دهنده ی نقش کاتالیستی موفق این کاتالیست ها می باشد. در ادامه ترکیبات دی هیدرو پیران و استیک انیدرید به عنوان عامل محافظت-کننده مورد استفاده قرار گرفت و به ترتیب بازده های عالی 60 تا 85 درصد و 70 تا 93 درصد به دست آمد. در اکثر موارد اثر مقدار کاتالیست و اثر حلال مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که همه سیستم های کاتالیتیکی بسیار پایدار بوده و قابلیت بازیابی و استفاده مجدد را دارند. کلید واژه ها : ملکول های مجزا، متالو کمپلکس های محبوس شده، شیمی شبه حیاتی، زئولیت آلومینیوم زدایی شده، محافظت الکل ها، هگزا متیل دی سیلازان، دی هیدروپیران، استیک انیدرید