نام پژوهشگر: محمد رضا پهلوان‌نژاد

بررسی رابطه میان ایدئولوژی و استعاره با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1390
  بهمن شهری   محمد رضا پهلوان نژاد

کی از مسائلی که تحلیل گفتمان انتقادی در پی آن است افزایش آگاهی مخاطبین از رابطه میان زبان و ایدئولوژی است. گفتمانی که توسط اعضای یک نهاد اجتماعی استفاده می شود تمایل دارد ایدئولوژی محور باشد. پس تحلیل گر انتقادی در پی آن است تا رد پای این ایدئولوژی را نشان دهد و با استفاده از ابزارهای زبانی، اساس ایدئولوژیک گفتمان را منعکس کند. از آنجایی که استعاره در زبان رخ می دهد میتواند ابزاری مناسب در جهت شناخت ایدئولوژی باشد. انتخاب استعاره های متفاوت در یک متن توسط کاربران زبان می تواند نشان دهنده ایدئولوژی غالب کاربران باشد و در عین حال ایدئولوژی های متفاوت در جهت نهادینه کردن باورهای بنیادینشان می توانند دست به تولید استعاره های متفاوت بزنند و از الگوهای مفهومی خاصی جهت پرورش و تولید عبارات زبانی استعاری و یا همان زبان استعاری استفاده کنند. نویسنده این پایان نامه در فصل اول نظریه های استعاره و ایدئولوژی را معرفی میکند و تحلیل گفتمان انتقادی را بعنوان الگوی تحلیل نظری رابطه میان استعاره و ایدئولوژی مطرح میکند. در این فصل همچنین موضوعاتی که استعاره و ایدئولوژی در تحلیل گفتمان انتقادی نقش مهمی را در آنها بازی می کنند، معرفی می شوند. در فصل دوم به معرفی و تحلیل نظریه استعاره مفهومی بعنوان نظریه مبنای استعاره و نظریه ایدئولوژی تئون وندایک بعنوان نظریه مبنای ایدئولوژی در این پژوهش پرداخته می شود. در فصل سوم، کارکردهای استعاره در دستگاه ایدئولوژی و همچنین نقش استعاره در بافت اجتماعی مورد بررسی قرار می گیرد. فصل آخر که نتیجه گیری می باشد، خلاصه کار و نتایج پژوهش بیان می شود.