نام پژوهشگر: مریم آقایی بجستانی

جایگاه حجاب و عفاف در حقوق شهروندی
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1390
  صدیقه رستمیان   مریم آقایی بجستانی

یکی از مسائل مهم جوامع بشری مقوله ی حجاب و پوشش است که از احکام متعالی اسلام نیز می باشد.در فقه امامیه در تعریف((حجاب)) اجماع شده که عبارت است از آن که تمام بدن زن به جز صورت (وجه) و کفین در حکم عورت است و زن باید آن را از دید نا محرم بپوشاند و ((عفاف))حالتی درونی و نفسانی است که غرایز را تعدیل و تحت کنترل خود در می آورد. ((حقوق شهروندی)) آمیخته ای از وظایف و مسئولیت شهروندان در قبال یکدیگر است و مساله ای پذیرفته شده در گفتمان فقهی–حقوقی ما است که با بحث کرامت انسانی گره خورده است، که این اصل مهم انسان را از ارتکاب گناهان و تعدّی به حقوق دیگران باز می دارد. مساله مهم این است که حجاب و عفاف در حقوق شهروندی از چه جایگاهی برخوردار است ؟ لذا منظور از انجام این پژوهش بررسی این ارتباط و اثبات ضرورت رعایت حجاب و عفاف به عنوان یکی از حقوق شهر وندان است. نگارنده در پژوهش حاضر ضمن بیان تاریخچه حجاب ، راز تفاوت پوشش زنان و مردان و فلسفه حجاب در اسلام ، با استناد به آیات و روایات و آرای فقها، لزوم رعایت حجاب و عفاف را به عنوان یکی از ارکان مهم حقوق شهروندی و نقش آن در حفظ امنّیت اجتماعی و سلامت روانی جامعه بررسی می کند. سپس با تعریف حقوق شهروندی و بیان مولفه های آن،عدم رعایت حجاب و عفاف را به دلیل آثار مخرب بی حجابی ، نقض حقوق شهروندی دانسته و در مبحث بعدی مسئله حق یا حکم بودن حجاب بررسی شده است. در ادامه تبصره ماده 638 قانون مجازات اسلامی که رکن قانونی تشکیل دهنده جرم رعایت نکردن حجاب شرعی است مورد بررسی قرار گرفته است . سپس با ذکر نمونه هایی از سیره معصومین( ع) در برخورد با بی حجابی، ضرورت استخراج الزام های قانونی از الزام های اخلاقی، فرهنگ سازی و نهادینه کردن حجاب و عفاف در خانواده و جامعه پیشنهاد می شود.

بررسی احکام فقهی-حقوقی درمان های پیشرفته کمک باروری
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان - پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی 1390
  جلیله رضایی   مریم آقایی بجستانی

چکیده نازایی مسئله شایعی است که تقریباً 15 درصد زوجین به آن مبتلا هستند با پیشرفت علمی دانشمندان در زمینه پزشکی ، و با استفاده از فناوری های جدید ، امکان داشتن فرزند را تقریباً برای اکثریت زوج های نابارور امکان پذیر نموده اند. با بکارگیری انواع روش های درمانی در تولید مثل فقیهان و حقوقدانان را بر آن داشته که دیدگاه های فقهی و حقوقی خویش را در قالب فتاوی یا مقالات عرضه نمایند. درمان های کمک باروری بسته به نوع بیماری زن و مرد با روش هایی چون، تلقیح مصنوعی با اسپرم شوهر ، تلقیح مصنوعی بین زن و مرد بیگانه در قالب اهدای اسپرم ، اهدای تخمک ، اهدای جنین و رحم اجاره ای انجام می شود و احکام آن از دو نظر مورد توجه است یکی حکم تکلیفی در جواز و حرمت این عمل و دیگر حکم وضعی درباره طفلی که از آن به وجود می آید. با بررسی نظرات فقهی در خصوص این عمل می توان به سه نظریه ی مهم دست یافت : 1- تمامی روش ها مطلقاحرام است. 2- با پرهیز از مقدمات حرام تمام روش ها جایز است. 3- قائل به تفصیل شده اند که برخی صورت ها حرام وممنوع است و برخی دیگر از صورت های آن جایز است. بسته به نوع نظر فقها نسب و آثار نسب طفل متولد از انواع روش های تلقیح مصنوعی مشخص می شود. در صورت اثبات نسب تمامی آثار نسب و حقوق فرزندان طبیعی از جمله حضانت ، نفقه ، ارث به وی تعلق می گیرد. در این نوشتار برآنیم تا ضمن بررسی مختصر موضوع بحث (درمان های پیشرفته کمک باروری)نظریات فقهی حقوقی واحکام تکلیفی ووضعی مرتبط با بحث را ارائه نمائیم.

بررسی مبانی اجتهاد در مذاهب اهل سنت
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان - دانشکده علوم انسانی 1390
  محمد مهدی صفا   محمد روحانی مقدم

اجتهاد در عرف فقها عبارت است از به کار بردن نهایت سعی و تلاش مجتهد در استخراج احکام شرعی از ادله و منابع آن. صرف نظر از تفاوتی که مفهوم اجتهاد از نظر اهل سنت با دیدگاه امامیه دارد علما و فقهای مذاهب مختلف اسلامی درباره منابع و مصادر احکام نظریات متفاوتی دارند، چه آن که اولاً تعداد منابع از نظر آنها متفاوت است و ثانیاً تمام منابع از نظر حجیت و اعتبار در یک درجه نیستند. قرآن و سنت و اجماع و عرف و قول صحابه به عنوان مصادر نقلی و عقل از نظر امامیه و قیاس و استحسان از نظر اهل سنت از مهمترین مصادر عقلی محسوب می شوند. اما بررسی منابع احکام و اجتهاد از نظر اهل سنت، در مجموع عبارت از: قیاس، استحسان، مصالح مرسله، سد ذرائع و فتح ذرائع و مصلحت است که به تفصیل درباره هر یک از این منابع و ادله حجیت یا عدم حجیت آن از دیدگاه خود مذاهب اهل سنت و اندکی تطبیق با مبانی اجتهادی امامیه بحث و بررسی شده است. با دقت و بررسی در این کاوش علمی و پژوهشی و مقایسه منابع اجتهاد از دیدگاه فرقه عامّه و خاصّه به این نتیجه می توان دست یافت که صرف نظر از کتاب و سنت که از منابع و مصادر مورد تمسک در هر دو مذهب محسوب می شود سایر ادله ای که اهل سنت برای استنباط احکام شرعی به آنها دست یازیده اند از دیدگاه امامیه فاقد اعتبار لازم می باشد

بررسی مبانی فقهی موسیقی با رویکردی بر استفتائات جدید
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان - دانشکده علوم انسانی و پایه 1390
  سمیه صابریان   حمید مسجد سرایی

چکیده : یکی از مباحث مهم و پر اهمیت و البته مجمل که با چالش جدی بین فقها مطرح بوده مساله موسیقی و غنا و حکم آن و تشخیص موسیقی حرام از غیر حرام است که همواره خاستگاه اختلاف نظر بین فقها را دامن زده است. در این نوشتار ضمن بحث مفهوم شناسی، به تعریف غنا، ارائه حرمت و حلیت آن تعریف موسیقی و انواع و آثار آن و تفاوت میان غنا و موسیقی پرداخته شده است. قابل بیان است که حکم غنا حرمت و حکم موسیقی تفکیک می شود به حرمت و حلیت که در موسیقی لهوی و مطربی حرمت، در غیر این دو موسیقی حلیت و در موسیقی مشکوک اصاله الاباحه جاری می شود و در برخی موارد حال شنونده ماخذ و ملاک اصلی تشخیص حرمت و حلیت موسیقی است که ممکن است موسیقی ای نسبت به فردی حلال و همین موسیقی نسبت به فرد دیگر حرام شود. از حرمت غنا یا آواز لهوی مواردی نظیر غنا در عروسیها، غنا در اعیاد و هنگام شادی، حداء و غنا در مرثیه خوانی ها استثناء شده است که با توجه به نظر شیخ انصاری آن مستثنیات از غنا خروج موضوعی داشته نه خروج حکمی، در واقع تعریف غنا داخل نمی شوند که موارد مذکور با ذکر ادله آن به بحث گذاشته