نام پژوهشگر: محمد شعبان پور

حسران ازمنظر قرآن ونهج البلاغه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1390
  حجت صفری نادری   محمد شعبان پور

دراین پایان نامه به ماهیت خسران اشاره شده.راههای جلوگیری از آن بیان شده.عوامل ومصادیق خاسران اشاره گردیده.ظالمان وکافران ومنافقان از این جمله هستند.اعمال خسران آوردر دنیا باعث حبط اعمال میگردد.در آخرت باعث ورود به جهنم میشود

بررسی ضوابط و محدوده لعن در قرآن و کتب اربعه شیعه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1391
  رضا رامک   محمد شعبان پور

این رساله با ایده ی شناخت و بررسی ضوابط و محدوده ی لعن در قرآن و کتب اربعه شیعه به رشته تحریر درآمد. محقق با در نظر داشتن اهمیت بحث لعن، در فصل اول به تبیین مسئله و اهداف تحقیق، مفهوم شناسی واژگان و ذکر آراء برخی فقها در خصوص احکام پنجگانه لعن پرداخت. با توجه به لزوم تعیین مصادیق لاعن و ملعون در راستای اهداف پژوهش، فصل دوم بصورت کامل به این مسئله اختصاص یافت و با یک تقسیم بندی نسبتا دقیق همه ی گروه ها و افراد ذکر شده در قرآن و کتب اربعه شیعه مورد بررسی قرار گرفتند. در ادامه ی کار، محقق به اصلی ترین مسئله رساله یعنی استخراج و بررسی ضوابط و محدوده های لعن پرداخته است؛ به همین منظور با دقت در آیات و روایاتی که محل بحث بودند، محدوده ی کاربرد لعن را در سه قلمروِ دین، اقتصاد و اجتماع وسعت می دهد. وی با توجه به نص صریح قرآن و روایات، اقدام به استخراج ضوابط کرده و ظلم را به عنوان زیربنائی ترین ضابطه ای که فرد را مشمول لعن می کند به مخاطبین معرفی می نماید. از مهمترین ضوابطی که در زیر گروه ظلم قرار گرفته اند می توان به کفر، شرک، نفاق و دشمنی با پیامبر عظیم الشأن اسلام و اهل بیت (علیهم السلام) اشاره کرد. پژوهشگر در فصل پایانی آثار و پیامدهای کاربرد لعن را خصوص افراد و جامعه اسلامی مورد توجه قرار داده و آنها را به دو حوزه ی هدایت و حکومت دینی تحلیل و بررسی کرده است.

بنی اسرائیل در قرآن و کتاب کافی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده الهیات 1394
  مهدیه دایمی   علیرضا فخاری

بنی اسرائیل نام قومی است که در آیات مختلف قرآن مطالبی درباره آن ها بیان شده است. هرچند این عنوان بیشتر برای پیروان آیین حضرت موسی (ع) و دین یهود به کار می رود اما این قوم از زمان حضرت یعقوب (ع) شکل گرفت و در دوره های بعد هم وجود داشتند به گونه ای که حدود یک چهارم از آیاتی که در آن ها واژه بنی اسرائیل آمده درباره افرادی از این قوم است که در زمان پیامبر اسلام (ص) زندگی می کردند. به گفته قرآن خداوند قوم بنی اسرائیل را بر سایرین "تفضیل" داد. ظاهراً این تفضیل به جهت نعمت های خاص خداوند نسبت به آن ها بود که چه در عصر خود آن ها و چه در تمام اعصار بعد منحصر به این قوم بوده است که از جمله آن ها می توان به عبور آن ها از دریا، جوشیدن آب از سنگ، زندگی دوباره بعد از مرگ و ... اشاره کرد. هرچند که این قوم نه تنها شکرگذار این نعمت ها نبودند بلکه با گناهان بسیار زمینه ساز نزول غضب الهی بر خود شدند. علت گناهانی که بنی اسرائیل مرتکب شدند، روحیات و صفات خاص آن ها بود. این قوم گروهی دنیا دوست و هواپرست بودند و به دلیل این ویژگی ها بود که هرگاه مطلبی را مخالف با خواسته های خود می دیدند در مقابل آن عکس العمل نشان می دادند و حتی از کشتن پیامبران نیز ابایی نداشتند تا جایی که در قرآن به عنوان گروهی پیامبر کش معرفی شدند. از آنجا که پیامبران بسیاری بین بنی اسرائیل مبعوث شدند، نوع برخورد و رفتار این قوم با پیامبران نیز مسئله ای دیگر است که در آیات مختلف قرآن به آن پرداخته شده است و در اکثر موارد به دلیل رفتار های ناپسندی که در قبال آن ها داشتند، مورد مذمت قرار گرفتند. هرچند که با توجه به روحیه و صفات خاص بنی اسرائیل د رفتار آن ها با پیامبران مختلف نیز در اکثر موارد نکوهیده است. گناهان بنی اسرائیل، عواقبی را هم برای آن ها در پی داشت که بعضی از آن ها در این دنیا بر آن ها وارد شد و بعضی دیگر مربوط به آخرت است.

ساختار، کیفیت نزول و چینش آیات سوره‎های قرآن و تطبیق آن در سور? محمد(ص)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1392
  مینا شریعتی   محمد شعبان پور

هر کسی در نخستین مواجهه با قرآن کریم، با تقسیم آن به 114 فصل جداگانه تحت عنوان «سوره» مواجه می شود. این تقسیم، خاستگاه بشری ندارد؛ بلکه خداوند وحی قرآنی را در قالب سوره ها ارائه کرده است. پیامبر اکرم (ص) مطابق اقراء خداوند و دستور فرشت? وحی، نزول هر بسمله ای را آغاز فصلی جدید در وحی تلقی می کرد و کاتبان وحی و عموم مردم در عصر نزول نیز با این موضوع آشنا بوده اند. خداوند تمام انسان ها را به میدان مبارزه دعوت، و هماوردطلبی کرده تا اگر می توانند یک سوره مانند این سوره ها بیاورند. این که خداوند حکیم، قرآن را به 114 سوره تقسیم کرده و به هر کدام از این 114 سوره تحدّی کرده، نشان دهند? برخوردار بودن سوره از ویژگی یا ویژگی هایی است که به آن ها شخصیت مستقلی بخشیده است. هر سوره مشتمل بر حکمتی الهی است که انسان را در مسیر کمال هدایت می کند. امکان ندارد که سوره حکمتی داشته باشد، اما آیات آن در راستای تحقق آن حکمت نقشی ایفا نکنند. بنا بر این، سوره مجموعه ای هدفمند و منسجم است. ضمناً خداوند با شناختی که از انسان، استعدادها و نیازهای وی دارد، و نیز آگاهی از صراط مستقیم که مطابق با فطرت او می باشد، برنامه ای همه جانبه برای سعادت او ارائه داده است. لذا سخن او سخنی مخاطب محور و هدایتی است که بشر با علم محدودش نسبت به خودش و خدا و طریق رسیدن به او، هرگز توان آوردن چنین چیزی را ندارد. مسئل? دیگر در شناخت سوره ها، کیفیت نزول آیات در سوره ها است، از این جهت که آیا میان نزول آیات هر سوره، آیاتی از سوره های دیگر فاصل شده یا نه. گروهی اعتقاد دارند که آیات سوره ها به صورت آشفته و فاقد نظم خاصی نازل شده و بعدها توسط پیامبر (ص) یا به اجتهاد صحابه منظم شده است. لیکن در قرآن و روایات، دلایل معتبری یافت می شوند که تصریح دارند اصل در نزول، «نزول پیوست? سوره ای» بوده است. نزول هر سوره، نظمی طبیعی داشته است؛ با بسمله آغاز می شد و نزول آیات سوره، دفعاً یا تدریجاً، ادامه می‎یافت تا این که با نزول بسمل? جدید، پایانِ سور? قبل و شروع سور? جدید معلوم می شد. با روشن شدن این مبحث، توقیفی بودن چینش آیات نیز معنای جدیدی می یابد و البته دلایل آن همچنان به قوّت خویش باقی است.