از جمله آفات مهم گندم می توان به شته هایrhopalosiphum padi l. ,rhopalosiphummaidis f. sitobion avenae f.و schizaphis graminum r. اشاره کرد، که در اکثر نقاط ایران به چشم می خورند. طی نمونه برداری هایی که در سال زراعی 90- 1389 از این شته ها در مزارع گندم منطقه باجگاه (15 کیلومتری شیراز) انجام شد، نوسانات جمعیت ، پراکنش فضایی و مدل های نمونه گیری دنباله ای با دقت ثابت مورد مطالعه قرار گرفت. شته های نام برده از دهه سوم فروردین 1390 در مزارع گندم مشاهده شدند و اوج جمعیت آن ها در تاریخ 28 فروردین ماه بود، در این زمان میانگین دما و رطوبت نسبی به ترتیب c 9ْ/11و 5 ±5/48 درصد بوده است. در این تحقیق روش حرکت دو قطر استفاده شد و بررسی آماری پارامتر های cv ,rv و rnp نشان داد که نمونه گیری باید از 4 ساقه در هر بوته گندم انجام گیرد. شاخص b تایلور و ? آیواو در همه شته ها به صورت معنی داری از عدد یک بزرگتر بوده که نشان دهنده جمعیت تجمعی شته های فوق است و بر اساس مقدار r2، شاخص پراکنش تایلور برای برآورد نوع پراکنش آفت مناسب تر ارزیابی شد. با توجه به اینکه شیب خط رگرسیون بین دو گونهr. maidis و s. graminum معنی دار نبوده، می توان مدل گرین یکسانی برای این دو ارایه کرد، اما بین سایر گونه ها اختلاف آماری مشاهده گردید. به منظور تخمین جمعیت این آفات، مدل های نمونه گیری دنباله ای با دقت ثابت به روش گرین با سه سطح دقت 15/0 ، 25/0 و 3/0 طراحی شد. اعتبار این مدل ها با استفاده از 15 سری از داده های جداگانه (داده هایی که برای محاسبه پارامترهای تایلور استفاده نمی شوند) توسط نرم افزار rvsp مورد ارزیابی قرار گرفت. با توجه به نتایج به دست آمده در مورد شته r. padi در مدل های نمونه گیری دنباله ای گرین برای دست یابی به سطح دقت 25/0و 3/0 تعداد حداقل نمونه موردنیاز به ترتیب 5/15 و52/11 عدد به دست آمد و تعداد نمونه موردنیاز در روش گرین با دقت 25/0 و 3/0 به ترتیب 07/1±9/75 و93/0±3/80 درصد نسبت به روش معمولی کاهش یافت. تعداد حداقل نمونه برای شته s. avenae در سطوح دقت 25/0 و 3/0 به ترتیب 7 و 6 عدد به دست آمد. تعداد نمونه موردنیاز در روش گرین با دقت 25/0 و 3/0 به ترتیب 5/0±5/79 و 05/3±66 درصد نسبت به روش معمولی کاهش نشان داد. دو شته r. maidis وs. graminum در سطوح دقت 15/0 ، 25/0 و 3/0 به ترتیب به حداقل نمونه 20، 12 و 9 عدد نیاز دارند. در مقایسه روش گرین با روش معمولی در سطوح 15/0 ، 25/0 و 3/0 به ترتیب 05/1±8/77 ، 91/0± 3/78 و 81/0± 4/81 درصد کاهش تعداد نمونه صورت گرفت. استفاده از این طرح باعث تخمین دقیق تراکم جمعیت شته های گندم در یک سطح دقت معین می گردید که می توان آن را برای اهداف تحقیقاتی و مدیریتی این آفات به کار برد. در این تحقیق مدل دو جمله ای ویلسون و روم نیز به منظور بررسی ارتباط بین نسبت گیاهان آلوده در مزرعه و میانگین تراکم جمعیت شته های گندم ارایه شده است.

تجزیه های زمین آماری به عنوان یک روش جایگزین جهت بررسی مشخصه های مربوط به داده های اکولوژیکی متغیرهای مکانی به خصوص برای جمعیت حشرات کاربرد دارد. در این تحقیق طی سالهای 1390-1389، به صورت هفتگی از جمعیت شته ها ی rhopalosiphum padi،rhopalosiphum maidis، shizaphis graminum در مزرعه گندم به مساحت 5/2 هکتار واقع در منطقه باجگاه که به 40 کرت تقسیم شده بود نمونه برداری شد و در هر کرت شته های موجود در 15بوته شمارش گردید. بررسی پارامتر های زمین آماری نشان داد که در ابتدای فصل، پراکنش سه گونه شته از نوع خطی است. در اواسط اردیبهشت ماه و اوایل خرداد ماه پراکنش شته ها با مدل کروی برازش نشان داد. اوج جمعیت شته ها در تاریخ 12/2/1390 بود که با مدل کروی برازش نشان داد. با توجه به میانگین اندازه دامنه موثر (204 متر)، در مزارع بزرگ می توان فاصله نمونه گیری را تا بیش از 100 متر گسترش داد. همچنین در این تحقیق اندازه نمونه های 4، 5، 7، 8 و 15 تایی برای تعیین بهترین واحد نمونه مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده، ضریب تبیین(r2)، در اندازه نمونه های 4، 5، 7، 8، 15 تایی برای مجموع سه شته به ترتیب 15/0 ±79/0،08/0 ±91/0، 1/ 0±88/0، 0.06 ±91/0، 14/0 ±85/0 به دست آمد. درجه وابستگی مکانی به ترتیب 15/0±67/0، 19/0±77/0، 18/0±7/0، 14/0±81/0، 15/0±8/0 و دامنه موثر به ترتیب 58/8 ±4/248، 16/9 ±45/205، 8/6 ±62/246، 3/ 7±3/170، 4/ 4±95/152متر برآورد گردید. طبق پارامتر های ضریب تبیین (r2) ،درجه وابستگی مکانی(dd) و دامنه موثر، اندازه نمونه 5 تایی مناسب ترین اندازه نمونه برای این سه گونه تعیین گردید.

goniozus legneri gordh پارازیتوئید خارجی تجمعی مرحله لاروی ectomyelois ceratoniae (zeller)، که مهم ترین آفت اقتصادی باغات انار در ایران است می باشد. طی نمونه برداری های انجام شده از میوه ی انار، که در هفت منطقه از استان فارس انجام گرفت، این گونه ی پارازیتوئید برای اولین بار از ایران گزارش گردید. واکنش تابعی زنبور g. legneri در تراکم های مختلف شب پره کرم آرد(ephestia kuehniella)، در شرایط آزمایشگاهی (1 ± 26 درجه سانتی گراد، رطوبت نسبی 5±50 درصد و دوره نوری 14 ساعت روشنایی و 10 ساعت تاریکی) در 10 تکرار انجام گرفت. نتایج نشان داد که واکنش تابعی زنبورهای g. legneri در تراکم های مختلف میزبان (2، 4، 6، 10، 20، 30، 50 و 60) از نوع دوم می باشد. آنالیز داده های واکنش تابعی در دو مرحله، با استفاده از نرم افزار sas انجام شد و نرخ جستجوگری و زمان دست یابی برای زنبورهای ماده ده روزه به ترتیب 0069/0±0577/0 h-1 و 0565/0±5774/0 بود. برای مطالعه جدول زندگی g. legneri، در شرایط آزمایشگاهی، از لاروهای سن چهارم و پنجم شب پره کرم آرد به عنوان میزبان استفاده گردید. این آزمایش در 50 تکرار انجام شد. داده ها بر پایه مدل chi و liu (1985)، آنالیز شده و نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) برابر با 0029/0 ± 2047/0 بود. نرخ خالص تولیدمثل (r0)، متوسط طول مدت هر نسل (t) و نرخ متناهی افزایش جمعیت (?)، به ترتیب 78/4 ± 06/91 ،14/0 ± 22/05 و 0036/0 ± 227/1 محاسبه شد.

برهمکنش قارچ حشره خوار beauveria bassiana روی پارامترهای بیولوژیکی و جدول زندگی دو جنسی زنبور aphidius colemani پارازیتوئید شته سبز هلو در شرایط آزمایشگاهی مورد مطالعه قرار گرفت. پوره های سن سوم شته ابتدا با دز میانه قارچ (105×3/5 کنیدی در میلی لیتر) آلوده شدند سپس در فواصل زمانی مختلف در اختیار پارازیتوئید ماده-ی جفت گیری کرده به مدت 24 ساعت قرار گرفتند. نتایج نشان داد با افزایش فاصله زمانی رها سازی زنبور پارازیتوئید، تعداد شته مومی شده و درصد خروج زنبور پارازیتوئید کاهش یافت. کمترین میزان شته مومی شده و کمترین درصد خروج 72 ساعت پس از پاشش مشاهده گردید. همچنین اثر قارچ b. bassiana روی میزان رشد زنبورهای پارازیتوئید، زمانیکه شته ها به مدت 24 ساعت در اختیار پارازیتوئید قرار گرفته سپس در زمان های مختلف 24، 48، 72 و 96 توسط قارچ آلوده شدند مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد با افزایش فاصله زمانی پاشش قارچ، تعداد شته های مومی شده و درصد خروج زنبور پارازیتوئید افزایش یافت. مطالعات انجام شده در این تحقیق نشان داد که بهترین زمان کاربرد قارچ b. bassiana سه الی چها روز پس از انگلی شدن میزبان توسط زنبور پارازیتوئید بود. همچنین آلودگی شته به قارچ beauvaria bassiana بر آماره های جدول زندگی زنبور پارازیتوئید شامل (rm، r0، grr و ?) اثر معنی داری در مقایسه با شاهد نداشت اما میانگین طول دوره یک نسل (t) را به صورت معنی داری کاهش داد. نتایج این تحقیق در شرایط آزمایشگاهی نشان داد که با زمان بندی مناسب، تلفیق این دو عامل بیولوژیکی در جهت کنترل شته سبز هلو موفقیت آمیز است.

ویروس حلقه زرد گوجه فرنگی از گروه توسپوویروس ها در سال 2005 برای اولین بار از مزارع ورامین شناسایی و معرفی شد. این ویروس مانند سایر توسپوویروس ها توسط تریپس ها منتقل می شود. تا به امروز فقط thrips tabaci به عنوان ناقل جدایه سینره این گونه (tyrv-ci) گزارش شده است. در این پژوهش توانایی انتقال ویروس حلقه زرد گوجه فرنگی جدایه سینره (tyrv-ci) توسط frankliniella occidentalis و مقایسه راندمان انتقال آن نسبت به t. tabaci با استفاده از آزمون الیزای مستقیم و نرم افزار minitab 16 مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده، جمعیت های مختلف t. tabaci راندمان انتقال بالاتری نسبت به جمعیت های مختلف f. occidentalis داشتند، هم چنین مشاهده شد که جمعیت t. tabaci از پیاز زرقان و f. occidentalis ازگوجه فرنگی مرودشت نسبت به بقیه جمعیت ها توانایی بالاتری در انتقال tyrv-ci داشتند. در این مطالعه هم چنین میزان انتقال tyrv-ci توسط دو گونه تریپس به دو گیاه گوجه فرنگی و اطلسی مورد مقایسه قرار گرفت و در مورد هر دو گونه تریپس، گیاه گوجه فرنگی میزان انتقال بیشتری نسبت به گیاه اطلسی نشان داد. از طرفی با توجه به این که دو تریپس بسیار مهم مزارع گوجه فرنگی، تریپس غربی گل و تریپس پیاز هستند، در این مطالعه به بررسی دینامیک جمعیت این دو تریپس و تریپس های دیگر مزارع گوجه فرنگی شهرستان مرودشت پرداخته شد و سپس با محاسبه میزان وقوع بیماری حلقه زرد گوجه فرنگی در این مزارع، رابطه بین دینامیک جمعیت این ناقلین با میزان وقوع بیماری مورد بحث قرار گرفت. نتایج آماری نشان داد که تا مرحله گل دهی گیاه گوجه فرنگی بین میزان جمعیت و شدت وقوع بیماری ارتباط مستقیم وجود دارد. از طرفی مرحله گل دهی، اوج جمعیت f. occidentalis ناقل مهم این ویروس می باشد. اگرچه توانایی f. occidentalis در انتقال توسپوویروس ها در تمام دنیا اثبات شده است، اما این گونه برای اولین بار به عنوان ناقل جدایه tyrv در دنیا گزارش می شود.

به منظور بررسی واکنش تابعی و پارامترهای جدول زندگی کفشدوزک کنه خوارstethorus gilvifrons (coleoptera: coccinellidae) با تغذیه از کنه تارتن انجیرeotetranychus hirsti (acari: tetranychidae) آزمایشی در شرایط دمایی 2±26 درجه سانتی گراد، رطوبت نسبی %5±55 و دوره ی روشنایی: تاریکی 10:14 ساعت انجام شد. جهت بررسی واکنش تابعی کفشدوزک نسبت به تخم و بالغ کنه انجیر، بر روی یک دیسک برگی انجیر درون پتری دیش در 8 تکرار به ترتیب تراکم های مختلفی از تخم و بالغ کنه (4، 8، 16، 32، 64، 96 و 128 عدد) به مدت 24 ساعت در معرض یک کفشدوزک بالغ ماده جفتگیری نکرده قرار گرفته و تعداد طعمه های مصرف شده بعد از 24 ساعت شمارش و ثبت گردید. کفشدوزک s. gilvifrons واکنش تابعی نوع دوم را نسبت به هر دو مرحله رشدی تخم و بالغ کنه انجیر نشان داد. بر اساس معادله تصادفی شکارگری، نرخ حمله کفشدوزک بر روی تخم و کنه بالغ به ترتیب برابر 13/0 و 14/0 و میزان زمان دستیابی به ترتیب برابر 196/0 و 193/0 بود. در بررسی جدول زندگی کفشدوزک نیز آزمایشات در 80 تکرار صورت پذیرفت و نتایج حاصله نشان داد که طول دوران رشد جنینی کفشدوزک ماده و نر به ترتیب 94/3 و 89/3 روز می باشد. همچنین طول دوره رشدی سنین نابالغ متحرک ماده و نر در شرایط آزمایشگاه بترتیب 24/2 و 15/2 روز برای لارو سن اول، 73/1 و 89/1روز برای لارو سن دوم، 79/1 و67/1روز برای لارو سن سوم، 55/2 و 26/2 روز برای لارو سن چهارم، 91/3 و 85/3 روز برای پیش شفیره و شفیره بدست آمد. مجموع طول دوره رشدی (از تخم تا حشره بالغ) در شرایط آزمایشگاهی مذکور برای کفشدوزک های ماده و نر بترتیب 11/16و 7/15 روز می-باشد. میانگین طول عمر کفشدوزک بالغ ماده و نر در شرایط آزمایشگاهی مذکور به ترتیب 42/55 و 67/46 روز محاسبه شد. با توجه به نتایج بدست آمده از محاسبه جدول زندگی کفشدوزک کنه خوار، پارامترهای جمعیت بدست آمده برای نرخ خالص افزایش جمعیت (rm) برابر 14/0، نرخ خالص باروری (r0) 7/93، نرخ ناخالص باروری ((grr 77/127، میانگین طول یک نسل (t) 1/32 روز، نرخ تولد 16/0، نرخ مرگ و میر 011/0 و نرخ زنده مانی از آغاز مرحله تخم 99/0 می باشد.

بررسی ویژگی های زیست سنجی درخت زار های بلوط ایرانی ( quercus persica ) مورد هجوم سوسک چوبخوار ( مطالعه موردی دشت برم استان فارس ) به کوشش حمید سلیمانی بهره برداری ، حفاظت و حمایت از منابع طبیعی و به خصوص جنگل که امروز نقش بسیار مهمی در ادامه زندگی و بهبود محیط زیست بشر بازی می کند مانند هر اهرم دیگری محتاج برنامه ریزی است . بقای جنگل همانند تمام منابع ملی بستگی به داشتن اطلاعات و برنامه ریزی صحیح دارد و اندازه گیری و آمار جنگل سرآغاز جمع آوری اطلاعات است . مطالعه روی درختان مبتلا به آفت سوسک چوبخوار در جنگل های بلوط ایرانی واقع در منطقه زاگرس از جمله موارد مهم و بحرانی است که تا کنون انجام نگشته است . بنابراین این پژوهش با هدف بررسی تاثیر فعالیت سوسک چوبخوار بر عوامل زیست سنجی درخت بلوط ایرانی به روش نمونه برداری تطبیقی انجام گرفت . این تحقیق در محدوده اطراف دشت برم و ارتفاعات شمالی و جنوبی به دلیل وسعت شیوع و پراکندگی آفت از طریق مشاهدات میدانی و عملیات زمینی انجام شد . نتایج نشان می دهد که ویژگی های زیست سنجی درختان بیمار اختلاف معنی داری با درختان سالم در سطح 5 درصد ندارد . مطالعه ارتباط میزان خشکیدگی درختان بلوط ایرانی و ویژگیهای زیست سنجی آنها نشان داد که هر چه تعداد جست گروه ها بیشتر باشد طبقه خشکیدگی آن درخت پایین تر است . همچنین سطح بالای تاج درخت با درجات خشکیدگی ارتباط مثبت دارد و هرچه قطر برابر سینه کمتر باشد میزان خشکیدگی درخت بیشتر است .

چکیده بررسی جدول زندگی و پارامترهای زیستی بالتوری سبز chrysoperla carnea (stephen) (neuroptera: chrysopidae) برروی سه گونه شته در شرایط آزمایشگاهی به کوشش میلاد فرخی شکارگر عمومی بالتوری سبز با نام علمی chrysoperla carnea (stephens) (neuroptera: chrysopidae) به عنوان یکی از مشهورترین عوامل کنترل بیولوژیک مطرح است. در این مطالعه تاثیر سه گونه رژیم غذایی شامل شته های schizaphis graminum، rhopalosiphum padi و rhopalosiphum maidis بر روی پارامترهای زیستی بالتوری سبز مورد بررسی قرار گرفت. تمامی آزمایش ها در 80 تکرار و در اتاقک رشد با دمای 1 ??25 درجه سانتی گراد، رطوبت نسبی 5??65 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. داده های جمع آوری شده براساس مدل chi و liu (1985)، در قالب طرح کاملاً تصادفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. مقایسه میانگین ها با استفاده از نرم افزار sas (9.1) و براساس آزمون anova صورت گرفت. براساس نتایج به دست آمده، پارامترهای ویژه سنی مراحل پیش از بلوغ بالتوری سبز شامل طول دوره تخم، لارو سن اول، لارو سن دوم، لارو سن سوم، شفیره، بالغ نر و بالغ ماده در شته r. maidis، 60/0±58/3، 08/0±55/3، 07/0±98/2،08/0±40/3، 08/0±55/9، 16/0±89/21، 31/0±96/34؛ در شته r. padi ، 60/0±55/3، 06/0±67/2، 06/0±59/2،08/0±12/3، 09/0±52/9، 23/0±50/19، 21/0±08/31 و در شته s. graminum به ترتیب 07/0±88/3، 07/0±82/3، 06/0±91/3، 07/0±24/4، 07/0±43/8، 22/0±62/21، 20/0±67/31 به دست آمد که تفاوت معنی داری را نشان دادند. همچنین پارامتر های جدول زندگی دوجنسی بالتوری سبز شامل نرخ خالص تولید مثل (r0)، نرخ ناخالص تولید مثل (grr)، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm)، متوسط مدت زمان یک نسل (t) و نرخ متناهی افزایش جمعیت (?) با تغذیه از شته s. graminum ، 08/18±69/114، 95/22±61/191، 004/0±12/0، 23/0±49/38، 004/0±13/1، از شته r. padi 17/16±70/99، 23/18±25/191، 004/0±12/0، 11/0±22/36، 005/0±13/1 و از شته r. maidis به ترتیب 22±86/127، 09/29±77/213، 004/0±12/0، 31/0±33/38 و 005/0±13/1 به دست آمد که تفاوت-های معنی داری را نشان دادند. کلمات کلیدی: بالتوری سبز، جدول زندگی دو جنسی، شته معمولی گندم، شته برگ برنج، شته برگ ذرت.

تریپس ها از آفات مهم کشاورزی بوده و اغلب گیاهخوارند. تریپس گل، frankliniella.intonsa ، در ایران بعد از تریپس پیاز دارای وسیعترین پراکنش می باشد. این حشره، آفتی چند خوار (polyphage ) بوده و می تواند ویروس پژمردگی لکه ای گوجه فرنگی را منتقل کند. در این تحقیق جدول زندگی تریپس گل در حضور و عدم حضور ویروس در شرایط آزمایشگاهی (دمای 2±25 درجه سانتیگراد، رطوبت10±60 درصد و دوره نوری 14 ساعت روشنایی و 10ساعت تاریکی) در 50 تکرار مورد بررسی قرار گرفت. داده ها بر پایه برنامه کامپیوتری جدول زندگی دو جنسی و نرم افزار sas آنالیز گردید. در تیمار شاهد نرخ ذاتی رشد (rm)، نرخ خالص رشد ((r0، نرخ ناخالص رشد(grr) و نرخ متناهی افزایش جمعیت (?) همچنین در میانگین طول دوره ی یک نسل (t) به ترتیب 1087/0 روز1- ، 35/18 فرد/نتاج، 02/28 فرد/نتاج، 1148/1 روز1- و 01/27 روز بدست آمد. در حضور ویروس نرخ ذاتی رشد (rm)، نرخ خالص رشد ((r0، نرخ ناخالص رشد(grr) و نرخ متناهی افزایش جمعیت (?) همچنین میانگین طول دوره ی یک نسل (t) به ترتیب 1072/0 روز1- ، 13/18 فرد/نتاج، 57/30 فرد/نتاج، 1145/1 روز1- و 02/27 روز بدست آمد. بر اساس آزمون t-test، در شرایط آزمایشگاه، تفاوت معنی داری بین پارامترهای زیستی f.intonsa در حضور و عدم حضور ویروس، مشاهده نگردید که احتمالا دلیل آن برخی از خصوصیت های فیزیولوژیکی تریپس گل و تاثیر عوامل محیطی بر آن بوده است.

شته ها گروهی از آفات گیاهی بوده که به محصولات زراعی، باغی و زینتی به صورت مستقیم و غیر مستقیم خسارت وارد می کنند. این حشرات به دلیل تنوع گونه ای و عادات مختلف زندگی و ارتباط مستقیم با محصولات اولیه مورد نیاز بشر، موقعیت ویژه ای را در بین آفات کشاورزی به خود اختصاص داده اند. در این پژوهش فون شته های منطقه باجگاه و باغ گیاهشناسی ارم طی سال های 2-1391 بررسی و در سطح گونه شناسایی و رده بندی شدند. نمونه ها دربیشتر موارد توسط قلم موی ظریف جمع آوری گردیده و در برخی از موارد با ضربه زدن به گیاه میزبان نمونه ها از گیاه جدا شده و سپس در الکل اتیلیک 75-80 درصد قرار گرفته و پس از یادداشت مشخصات نمونه شامل تاریخ جمع آوری، میزبان و مکان به آزمایشگاه منتقل شدند. در آزمایشگاه، اسلاید میکروسکوپی با استفاده از محلول هویر آماده گردید. در این روش ابتدا نمونه ها در الکل 95% به مدت 1-3 دقیقه حرارت داده شدند و سپس برای شفاف نمودن نمونه ها در پتاس 5% به مدت 2-5 دقیقه جوشانده شدند. جهت شناسایی نمونه های شته از منابع معتبر استفاده شد و در مواردی که شناسایی شته مورد نظر مقدور نبود نمونه جهت شناسایی به متخصص شته شناس در خارج کشور ارسال گردید. در این پژوهش در مجموع 370 عدد شته جمع آوری و پس از شناسایی آنها برای تعداد 27 گونه از 19 جنس و چهار زیر خانواده متعلق به خانواده aphididae کلید شناسایی تنظیم شد. شکل بالدار گونه wahlgreniella nervate برای اولین بار از ایران از منطقه باجگاه ( شیراز ) از روی گل رز گزارش شده است.

آفت ها سالانه خسارت های قابل توجهی به محصولات کشاورزی موجود در مزرعه و ذخیره شده در انبارها وارد می کنند. این خسارت ها به صورت از بین رفتن و آلودگی مواد غذایی، هزینه های سم پاشی، ضررهای ناشی از ورود ماشین های سم پاش به مزرعه و ایجاد مسمومیت، بروز پیدا می کنند. با توجه به فرکانس های قابل درک برای هر آفت و ارسال آن فرکانس ها می توان آفت را آزار داد و به این ترتیب آن را دور نمود. هدف از این پژوهش تعیین فرکانس آزاردهنده آفت زنجرک ذرت و مطالعه اثر امواج فراصوت روی آن بود. در این کار یک سیستم الکترونیکی ارسال کننده امواج فراصوت طراحی و ساخته شد. این سیستم شامل 5 عدد فرستنده است که قادر به ارسال امواج فراصوت از 15 تا حدود 100 کیلوهرتز می باشد. فرستنده ها بر روی یک سیستم مکانیکی که با برنامه solidworks طراحی شد قرار گرفته اند به طوری که با حرکت چرخشی رفت و برگشتی خود موجب ارسال امواج در همه جهت ها می شوند. آزمایش ها به صورت آزمایشگاهی بر روی آفت زنجرک ذرت (l. striatellus) صورت گرفت و درصد آفت های دور شده از منبع ارسال امواج به کمک کارت های چسبان جمع-آوری، تشخیص و مورد شمارش قرار گرفتند. پارامتر های مورد آزمایش فرکانس، اثر زمان و نور بود. آزمایش ها در 5 فرکانس (25، 30، 35، 40 و 50 کیلوهرتز) و یک آزمایش شاهد، دو بازه زمانی کم و زیاد و سه نوع شرایط نوری (شدت نور یکسان، ارسال نور و صوت هر دو از یک جهت و ارسال نور و صوت از دو جهت مختلف) با 3 تکرار انجام شدند. نتایج نشان داد که فرکانس های 30 و 35 کیلوهرتز در دور نمودن زنجرک ها موثرتر بودند و تفاوت معنی داری با سایر فرکانس ها (در سطح 5%) داشتند. همچنین تأثیر زمان در آزمایش های تعیین فرکانس آزاردهنده و نیز ارسال نور و فراصوت از دو جهت مقابل، بر روی واکنش آفت زنجرک ذرت معنی دار بود. از لحاظ پارامترهای نوری، مشخص شد که تأثیر نور در جذب نمودن زنجرک، بیشتر از دورکنندگی امواج فراصوت می باشد. همچنین بیشترین مقدار دورکنندگی موثر (ere)، مربوط به آزمایش بررسی تأثیر امواج فراصوت روی زنجرک در شرایط یکسانِ نوری و در زمان 20 ساعت بود.

برای محاسبه تنوع زیستی، غنا و یکنواختی سرخرطومی های ریشه یونجه در طول بهار و تابستان 1392 نمونه برداری از مزارع یونجه انتخابی شهرستان های سپیدان، کازرون، مرودشت، کوار بوسیله تورحشره گیری صورت گرفت. در پایان نمونه‏برداری ها و پس از شناسایی گونه ها، درصد فراوانی برای هر گونه در هر منطقه تعیین شد. سپس به وسیله نرم افزارهای ecological methodology وpast با استفاده از شاخص هایshannon_wiener, simpson و brilluoin (در سطح اطمینان 5 درصد) تنوع زیستی و گونه غالب این آفت در مزارع یونجه چهار شهرستان مذکورتعیین گردید. در این بررسی، شش گونه از سرخرطومی های ریشه یونجه شناسایی شدند. گونه غالب در شهرستان کازرون برای خرداد ماه s.puncticollisبا فراوانی نسبی 78/ 76 درصد و برای سایر ماه ها گونه s.humeralis با فراوانی نسبی 01/47 درصدبود و در سایر شهرستان ها نیز s. humeralis با فراوانی نسبی 65/59 درصد به عنوان گونه غالب تعیین گردید. شاخص شانون_واینر برای کل مناطق 508/1 و شاخص سیمسون 566/0محاسبه شدند.پارامترهای غنا و یکنواختی نیز به ترتیب 708/0و 474/0برای کل مناطق بدست آمد. مقایسه تفاوت معنی داری این شاخص ها توسط نرم افزار spss (در سطح اطمینان 95 درصد)تفاوت معنی داری را نشان نداد. واژگان کلیدی: سرخرطومی‏های ریشه یونجه، تنوع زیستی، مناطق اطراف شیراز

در بررسی فون کنه های زیر راسته نهان استیگمایان شهرستان مشهد طی سال های 1392 تا 1393، در مجموع 77 گونه متعلق به 55 جنس و 42 خانواده جمع آوری گردید. از این تعداد یک گونه برای اولین بار از ایران و 4 گونه و یک زیرگونه برای اولین بار از دنیا گزارش می شوند که به تفکیک خانواده و به ترتیب با علامت * و ** مشخص شده اند. oribatellidae: oribatella (o.) krivolutskyi* karppinen and shtanchaeva, 1987. brachychthoniidae: eobrachychthonius sp. nov.**.. eremaeidae: eueremeus sp. nov** autognetidae: rhaphigneta sp. nov.**. ceratozetidae: trichoribates sp.. amerobalbidae: amerobelba decedens subsp. nov.** علاوه بر این، با توجه به اهمیت موضوع تنوع زیستی و نقش مهم کنه های اریباتید به عنوان شاخص تنوع زیستی خاک، فراوانی نسبی، غنای گونه ای و شاخص های تنوع زیستی کنه های اریباتید در دو زیست بوم مختلف کشاورزی در شهرستان مشهد محاسبه و با هم مقایسه گردید. نمونه برداری ها بصورت ماهانه در 6 ماه متوالی و در فصول بهار و تابستان در هر دو منطقه انجام گرفت که در مجموع 47 گونه جمع آوری گردید. از این تعداد 24 گونه مختص به زیست بوم باغی و 7 گونه مختص به زیست بوم زراعی و 16 گونه بصورت مشترک در هر دو زیست بوم یافت شدند. گونه های epilohmannia cylindrica cylindricaو porotoribates parcapucinus در زیست بوم زراعی به ترتیب با فراوانی نسبی 82/44 و 84/33 به عنوان گونه فراغالب تعیین شدند و گونه های acrotritia ardua و oribatula (o.) tibialis tibialis در زیست بوم باغی به ترتیب با فراوانی نسبی 99/28 و 89/27 به عنوان گونه غالب تعیین شدند. شاخص های تنوع زیستی و غنای گونه ای بطور معنی داری در زیست بوم باغی بیشتر بود.

مشکلات عمده ناشی از مصرف مداوم سموم شیمیایی روز به روز در حال افزایش است. از جمله آن ها می توان به مقاومت آفات در مقابل این سموم ، اثر منفی روی دشمنان طبیعی و اکوسیستم و در خطر افتادن سلامتی انسان می توان اشاره کرد. کشف ترکیبات جدید که انتخابی عمل کند و دوام کمتری نیز در محیط داشته باشد، هم برای محیط زیست و هم برای مصرف کنندگان مواد غذایی کشاورزی فواید زیادی را به همراه دارد. علاوه بر متابولیت های ثانویه با منشا گیاهی که می توانند منشا حشره کش های جدید باشند، مواد استخراج شده از گیاهان مانند عصاره و اسانس نیز می توانند به عنوان جایگزین مناسب سموم شیمیایی در طبیعت در نظر گرفته شوند. در این میان اسانس های گیاهی طیف وسیعی از فعالیت های زیستی را بر حشرات نشان داده اند. سمیت، بازدارندگی تغذیه و تخم گذاری، دورکنندگی و جلب کنندگی از جمله این فعالیت ها هستند. در این تحقیق سمیت سه اسانس از گیاهان دارویی پونه ,mentha longifolia مریم گلی salvia officialis و مورد myrthus comunis روی سه آفت مهم گلخانه ای، شته مومی کلم brevicoryne brassica l.(hemiptera:aphididae)، تریپس پیازthrips tabaci(thysanoptera: thripidae) و کنه دو نقطه ای(tetranychus urticae: tetranychidae) بررسی شد. lc50، lt50 و ٍ ed50 برای هر سه اسانس تعیین شد. در مورد هر سه آفت اسانس پونه سمیت بیشتری را نشان داد و می توان با تحقیقات بیشتر از آن در کنترل آفات مورد نظر استفاده کرد. آزمایشات بر روی کنه دو نقطه ای نشان داد که از بین 3 اسانس، اسانس پونه بیشترین سمیت ( lc50 معادل082/20 میکرولیتر بر لیتر هوا و بیشتربن دورکنندگی(ed50 معادل 477/147 میکرولیتر بر لیتر هوا )را نشان داد. اسانس پونه در مورد شته مومی کلم بیشترین سمیت و مورد بیشترین دورکنندگی را دارا بود( lc50پونه معادل910/24 میکرولیتر و ed50 مورد معادل555/108میکرولیتر بر لیتر هوا است). تریپس پیاز بیشترین مرگ و میر را در مقابل اسانس پونه با 377/37lc50 = میکرولیتر بر لیتر هوا و بیشترین دورکنندگی را در مقابل اسانس مریم گلی با 399/18 ed50 = میکرو لیتر بر لیتر هوا نشان داد.