نام پژوهشگر: محمد رضا نیکجو

بررسی فرسایش خندقی در حوضه آبخیز سرند چای (با تاکید بر مدل egem)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1388
  عبداله بهبودی   محمدحسین رضایی مقدم

حوضه آبریزسرند در غرب روستای خواجه قرار دارد و محدوده حوضه به سمت شمال تا نزدیکی شهر ورزقان امتداد پیدا کرده و بین مختصات جغرافیایی 46 درجه و 32 دقیقه تا 47 درجه و 5 دقیقه طول شرقی و 37 درجه و 49 دقیقه تا 38 درجه و 28 دقیقه عرض شمالی قرار گرفته است. .مساحت کل حوضه 463/272 کیلومتر مربع و محیط آن 115/64 کیلومتر است. پژوهش مورد نظر با هدف بررسی فرسایش خندقی و علل شکل گیری و توسعه آنها با تاکید بر مدل egem صورت گرفت و نتایج زیر بدست آمد. - مدل egem برای تعیین مقادیر فرسایش خندقی در سرند چای قابل استفاده است. زیرا با توجه به تحلیل های کمی صورت گرفته طول یکی از پارامترهای است که همبستگی قوی بین حجم حاصل از اندازه گیری وحجم حاصل از مدل نشان می دهد.در بین سایر پارامترها بین حجم اندازه گیری شده و حجم تخمینی و همچنین بین سطح مقطع اندازه گیری شده وحاصل از مدل همبستگی قوی و خوبی وجود دارد ولی بین پهنا اندازه گیری شده وحاصل از مدل همبستگی معنی داری وجود دارد ولی چندان قوی نیست. بنابراین می توان این مدل را در سرند چای برای تعیین فرسایش خندقی با احتیاط بکار برد. - نتایج حاصل از شاخص های اقلیمی نظیر ws (نوسان رطوبت موجود در سازند ها) و ضریب هیدروترمال نشان می دهد که منطقه مورد مطالعه استعداد خوبی برای خندق زایی دارد. - در بعضی قسمت های این منطقه پدیده ی پایپینگ، ودر ارتفاعات نیز فرآیند برفساب در ایجاد و رشد خندق ها مو.ثر است. - عوامل انسانی از جمله شخم زدن در امتداد شیب هیدرولیکی و عمود برمنحنی میزان، توسعه وگسترش مسیرهای ارتباطی که موجب به هم خوردن روابط بین رواناب و نفوذ می شود و هم چنین نگهداری بیش از حد دام نسبت به ظرفیت مراتع، آتش زدن پوشش گیاهی، در گسترش و شکل گیری خندق های این منطقه نقش مهمی ایفا می کند. - وجود درز و شکاف در بعضی قسمت های این منطقه در متمرکز کردن رواناب های سطحی و تبدیل فرسایش شیاری به فرسایش خندقی نقش عمده ای دارند.