نام پژوهشگر: افشین فصیحی

کمپلکس های پیروکسیکام با یون های مس(ii)، روی(ii) و نیکل(ii)؛ برهم کنش کمپلکس trans-[cu(pir)2(thf)2] با dna
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1389
  زهرا جان نثاری لادانی   مونا سلیمی

چکیده اکسیکام ها متعلق به دسته داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی هستند که این داروها نه تنها در کاهش التهاب و پایین آوردن دمای بالای بدن موثرند، بلکه اثر بازدارندگی روی فعالیت سلول های سرطانی در سرطان های کولن، شش، سینه و لوسمی خون نیز دارند. اگرچه مکانیسم عمل این داروها در کاهش التهاب به طور دقیق مشخص شده است ولی تا کنون مکانیسم دقیقی در رابطه با فعالیت ضد سرطانی آن ها پیشنهاد نشده است. با توجه به میزان گزارش های علمی اندک در مورد کمپلکس های پیروکسیکام در مقایسه با سایر اقلام دارویی و همچنین کاربرد این ترکیبات در بیوشیمی و شیمی دارویی تحقیقات بیشتر بر روی این کمپلکس ها چه از جنبه بر هم کنش با dna و چه از نظر ساختاری و طیفی دارای اهمیت بسیار زیادی است. در این پروژه ی تحقیقاتی کمپلکس-های trans-[cu(pir)2(thf)2]، trans-[zn(pir)2(etoh)2] و trans-[ni(pir)2(etoh)2] سنتز شدند. این کمپلکس ها به روش های مختلف اسپکتروسکوپی از قبیل uv،ir ، 1h-nmr، آنالیز عنصری و کریستالوگرافی اشعه ی-x شناسایی شدند. در همه ی این کمپلکس ها دو لیگاند پیروکسیکام منو آنیونی به صورت دودندانه و از طریق n پیریدیلی و o گروه آمیدی به یون فلزی کوئوردینه می شوند. صورت بندی پیروکسیکام zzz است و به دلیل ایجاد موقعیت فضایی مناسب پیوند هیدروژنی درون مولکولی بین o- مربوط به گروه هیدروکسیل و nh گروه آمیدی به وجود می آید و این کمپلکس ها به دلیل پایداری ناشی از تشکیل حلقه ی شش تایی تشکیل شده در اثر ایجاد پیوند هیدروژنی درون مولکولی دارای پایداری زیادی هستند. به علاوه کلیه ی این کمپلکس ها دارای ساختار اکتاهدرال انحراف یافته هستند و طول پیوندهای موقعیت محوری در مقایسه با طول پیوندهای موقعیت استوایی بلندتر است. در این پروژه برهم کنش کمپلکس trans-[cu(pir)2(thf)2] و زنجیره ی dna مورد بررسی قرار گرفت. زنجیره ی dna، یک ترکیب فعال نوری است و به همین دلیل باعث انحراف نور پلاریزه می شود و طیف سنجی cd در بررسی تغییرات ایجاد شده در زنجیره ی dna کاربرد دارد. علاوه بر این، می توان بر هم کنش یک ترکیب غیرفعال نوری با زنجیره ی dna را نیز با استفاده از طیف سنجی cd و بررسی تغییرات جذب دنبال کرد و به وجود یا عدم وجود بر هم کنش بین ترکیب غیرفعال نوری و زنجیره dna پی برد.به منظور بررسی اثرات ضدسرطانی کمپلکس، برهم کنش کمپلکس trans-[cu(pir)2(thf)2] و پیروکسیکام منو آنیونی با dna توسط روش های ژل الکتروفورز و cd مورد مطالعه قرار گرفت. آنیون پیروکسیکام در مقایسه با کمپلکس trans-[cu(pir)2(thf)2] مسافت کم تری را در سطح ژل الکتروفورز طی می کند. از آن جا که تشکیل پیوند هیدروژنی بین یک ترکیب با ژل آگارز می تواند بر دو عامل موثر در الکتروفورز یعنی جرم و بار اثر گذارد، لذا طی شدن مسافت کم تر برای آنیون پیروکسیکام در سطح ژل الکتروفورز ناشی از تشکیل پیوند هیدروژنی است. نتایج به دست آمده از طیف سنجی cd نیز حاکی از ایجاد تغییر در ساختار dna در اثر برهم کنش با کمپلکس trans-[cu(pir)2(thf)2] بود.تعیین مکانیسم دقیق این بر هم کنش به راحتی امکان پذیر نیست و نیاز به بررسی های بیشتری دارد.