نام پژوهشگر: غلامرضا حواجه سروی
مهدی مخبری محمد باقر خرمشاد
انقلاب اسلامی چه نقشی در روند توسعه سیاسی ایران ایفا نموده است ؟ این پرسشی است که این تحقیق به دنبال پاسخ گویی به آن بوده است. انقلاب اسلامی به عنوان نقطه عطفی در تاریخ معاصر ایران، یکی از گام های بلند ملت ایران در راستای رهایی از استبداد و نیل به آزادی و مردمسالاری و به عبارتی دستیابی به توسعه سیاسی بود. شعارهای اصیل و فراگیر انقلاب اسلامی مانند " استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی " خود، موید این خواست بود. به همین دلیل پدیده ای که دستیابی به این وجه از توسعه یکی از اهداف بلند آن بوده است باید گام هایی در طی این سه دهه در این مسیر برداشته باشد. از آنجا که توسعه سیاسی نیز دارای شاخص های متعددی است، به همین دلیل سه شاخص تمایز ساختاری، مشارکت سیاسی و بسیج اجتماعی برای بررسی دقیق تر نقش انقلاب اسلامی بر توسعه سیاسی برگزیده شد. همچنین برای اینکه تحلیل واقع بینانه تر و به دور از کلی گویی صورت بگیرد، این شاخص ها در طی دوره زمانی 1357 تا 1384 و در حوزه های محدودتری مورد بررسی قرار گرفت. به نحوی که تمایز ساختاری در سطح نهادهای سیاسی حکومتی و دو قوه مقننه و مجریه به طور اخص بررسی شد . مشارکت سیاسی به انتخابات ریاست جمهوری و مجلس شورای اسلامی محدود شد. بسیج اجتماعی نیز در قالب سه مولفه شهرنشینی، آموزش و فضای فعالیت مطبوعاتی به بحث گذاشته شد. در مجموع آنچه از تحلیل شاخص ها استخراج شد ، روند رو به رشد و صعودی اما تدریجی در هر سه شاخص را نشان داد. این امر بیانگر تاثیر مثبت انقلاب اسلامی بر فرآیند توسعه سیاسی در ایران در دوره زمانی 1384_ 1357 بوده است.