نام پژوهشگر: بهرام بهنامنش

طراحی زیورآلات برگرفته از عناصر طبیعی در اسطوره های ایزد میترا در ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اصفهان - دانشکده هنرهای تجسمی و کاربردی 1390
  شهره اکبری   علیرضا خواجه احمد عطاری

چکیده یکی از سازه های مهم فرهنگ بشری در هر جامعه ای، اسطوره بوده است. اسطوره های ایران باستان، بازتابنده, شارح و کاشف تصویر منحصر بفرد ملت و آداب و الگوهای کهن آن است. توجه این اسطوره ها و از جمله اسطوره های مرتبط با میترا در آیین مهر به طبیعت, حکایت از جایگاه طبیعت نزد مردمان آن روزگار دارد، طبیعتی که انسان معاصر از آن غافل و دور شده است. با جستار و تکیه بر اساطیر باستانی ایران, که بصورت نمادین حاوی پیام و نمایانگر اصالت و هویت ملت ماست، و با استفاده از قابلیت تصویرسازی و روایی بودن این اساطیر به عنوان فرم هایی ملهم از طبیعت, در جهت زنده کردن مفاهیم نهفته در نمادها و اساطیر این آیین و نزدیک شدن به طبیعت، و نمایاندن و معرفی آنها در قالب هنرهای تجسمی پرداخت. همچنین میتوان از آنها در ارائه ایده ها و طرحهایی در راستای تحول در هنر و صنعت جواهرات و زیورآلات و غنای طرح و فرم آنها بهره جست، چراکه زیورآلات موجود در بازار امروز ایران، اکثراً وارداتی بوده یا از طرحهای دیگر کشورها تقلید و کپی شده است و تنها جنبه تزیینی و زیبایی ظاهری و همچنین مادی آن مطرح بوده، و ویژگی های فرهنگ و آداب ایرانی فرم و نقش و نمادهای ایرانی کمتر مورد توجه قرار گرفته و عاری از معنا و مفهوم است. بازنمایی اساطیر و نقوش مرتبط با مهر به منظور ایجاد تنوع در طرح و نقش در جواهرسازی امروز، بکارگیری هنر و صنعت جواهر سازی به منظور معرفی آیین ها و اسطوره های ایرانی به عنوان نماد فرهنگی یک ملت، ایجاد فرم و نقش های برگرفته از طبیعت در طراحی زیورآلات، اهدافی است که دنبال میکنیم تا ببینیم آیا عناصر طبیعی مرتبط با ایزد مهر قابلیت طراحی و اجرا در زیورآلات امروز را دارند؟ و تا چه اندازه عناصر طبیعی مرتبط با اسطوره های ایزد میترا میتوانند در غنای بیشتر طراحی زیورآلات امروزی کمک نمایند؟ روش تحقیق ازنظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی میباشد. جمع آوری اطلاعات به روش کتابخانه ای بوده و اطلاعات بدست آمده با روش کیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. در فرآیند این تحقیق، با استناد به منابع گوناگون مربوطه, به تصویری ذهنی دست یافته و با تکیه بر آنها به عنوان منبع الهام، به تصویرسازی آنها پرداخته، و در ارائه ایده های جدید مورد استفاده قرار میگیرد. سپس از بین آنها، طرحهای مناسب برای اجرا و ساخت زیورآلات انتخاب نموده و با اعمال اصلاحات مربوط به مرحله اجرای طرح، به ساخت زیورآلات پرداخته میشود. و در نهایت با استفاده از عناصر طبیعی مرتبط با ایزد میترا در جهت معرفی و حفظ سنت ها و اصالت فرهنگی و ایجاد پیوند و ارتباط نزدیک تر با طبیعت، به هنر طراحی و ساخت زیورآلات غنا بخشیده شد. کلید واژه ها: اسطوره- ایران- ایزد میترا- طبیعت- طراحی زیورآلات- آیین مهر