نام پژوهشگر: سید نادر سید ریجانی

اثرات داروهای اعتیاد آور (الکل و نیکوتین) بر روی رفتار ماهی زبرا و ارتباط آن با وقایع بیوشیمیایی از قبیل تغییرات متابولیتهای مغز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان - دانشکده زیست شناسی 1390
  مجتبی ابراهیمی   محمد کتب علی

ارزیابی رفتار گروهی در لارو ماهی زبرا:لارو ماهی زبرا بر خلاف ماهی بالغ رفتار گروهی را از خود نشان نمی دهد. در حالیکه در آزمایشات مربوط به لارو ماهی زبرا مشاهده شد مادامیکه الکل در محیط حضور داشته باشد انها رفتاری مشابه رفتار گروهی از خود نشان می دهند. اگرچه در این مورد به نظر میرسد در حضور الکل لارو نمی تواند موقعیت محرک ( الکل ) را تشخیص دهد به سبب اینکه الکل در تمام محیط تانک پخش است بنابراین رفتار گروهی لارو می تواند به عنوان یک رفتار حفاظتی علیه شکارچی خارجی یا محرک, تحت شرایطی که هیچ نوع جهتی برای فرار فراهم نشده است تلقی شود.ارزیابی رفتار تغذیه ماهی زبرا در حضور مواد اعتیاد آور:طبق بررسی انجام شده مشخص شد که که میزان مصرف غذا ( تعیین شده توسط شمارش تعداد ضربه هایی که به صفحه حاوی غذا زده شده است) در حضور مواد اعتیاد آور در طول 2 دقیقه اول شباهت زیادی بین گروه کنترل الکل و مخلوط الکل-نیکوتین بود. اگرچه در مورد گروه ماهی های در معرض الکل تغذیه به میزان قابل توجهی با افزایش زمان کاهش پیدا کرده بود. به طور مشابه در ماهی های در معرض مخلوط الکل-نیکوتین حداقل تفاوت را در رفتار تغذیه نسبت به کنترل در 4 دقیقه اول نشان می داد. اما تغذیه این گروه به طور پیوسته کاهش پیدا کرد و الگو آن تقریبا قابل مقایسه با گروه در معرض قرار گرفته با الکل بود . در مقابل گروه نیکوتین تمایل کمتری به سوی غذا نشان می داد. همانطور که مشخص است نیکوتین به عنوان ماده ای است که اشتها را کاهش می دهد و یافته های قبلی این رفتار را تایید میکند. از طرفی الکل ماده مشهور برای افزایش اشتها می باشد البته نتایج ما نشان می دهد در گروه الکل اشتها به میزان زیادی نسبت به کنترل افزایش پیدا نکرده است یک دلیل برای آن می تواند افزایش اثر تسکینی الکل باشد بدلیل آنکه ماهی ها به مدت 45 دقیقه در حضور الکل بودند. الگوی رفتاری گروه مخلوط الکل- نیکوتین که شبیه کنترل بود را می توان اینگونه توجیه کرد که به سبب خنثی شدن اثر الکل ( اشتها آور) و نیکوتین (ضد اشتها) باشد. نتایج ارزیابی متابولیتهای مغز:طیف متابولیتهای مغز ماهی زبرا بدست آمده توسط اسپکتروسکپی ان ام ار پیرو دستورالعما توضیح داده شده در بخش مواد و روشها نشان می دهد که الگو تعداد پیکهای بدست آمده درون ناحیه ppm]4.5-0[ با مقاله های قبلی چاپ شده در این زمینه همخوانی داردبرای مثال پیک شماره 13 تاورین گزارش شده که نمونه تحت تاثیر الکل قرار گرفته میزان تاورین آن افزایش پیدا کرده است این گزارش را برای نمونه ماهی زبرا تحت تاثیر قرار گرفته با الکل را مشاهده کردیم. اگرچه فقدان افزایش این متابولیت در نمونه ماهی زبرا تحت تاثیر مخلوط الکل و نیکوتین مهم و جذاب بوده است. به سبب آن است که تاورین و اتانول اثر تعاونی مثبتی بر روی کانالهای یونی (کلر) وابسته به لیگاند مثل گیرنده های گاباو گلایسین (انتقال دهنده های عصبی مهاری)دارند و اثر مهاری بر روی کانالهای کاتیونی وابسته به لیگاند و ولتاژ مانند کانالهای nmdaوca2+ ( انتقال دهنده های عصبی تحریکی)دارند. به سبب اینکه نیکوتین انتقال دهنده های عصبی تحریکی را فعال می کنداحتمال دارد که حضور مخلوط الکل و نیکوتین تولید تاورین را کاهش دهد. اما رویداد مولکولی که منجر به کاهش غلظت تاورین در گروهی که تحت تاثیر مخلوط الکل و نیکوتین قرار گرفته است هنوز مشخص نشده و نیازمند تحقیق بیشتر است.